هدف اول این مقاله نقش فن­تعبیر در تحلیل متن و تشریح سه عامل مهم دخیل در درک و تعبیر معنی یک کلام در چارچوب نظریه مناسبت خواهد بود که عبارتند از گوینده، متن و شنونده که خود به تسهیل تحلیل متن منجر می­شود ( اسپربر و ویلسن، 1986). این تحقیق مسایلی را درباب صحیح و یا ناصحیح بودن معنایی که در حین تعبیر ممکن است بروز کند روشن می­سازد. به همین دلیل سعی می­شود این مهم که آیا کلام متن از مناسبت فن تعبیر...

العوی در این مقاله، نقش نظریه انسجام و مناسبت را که از جمله رویکردهای تازه در مطالعات زبان‌شناختی متن است و بیشتر از طرف اسپربر و ویلسون نظریه پردازی شده، در متن قرآن بررسی می‌کند. انسجام، روابط صوری میان پاره‌های مختلف متن و مناسبت، روابط و ادات انسجامی را بررسی می‌کنند. به دیگر سخن، انسجام، رابطه میان واحدهای زبانی (پاره‌گفته‌ها و اجزای متن) است و نظریه مناسبت، رابطه‌ای است که نه فقط بر اساس ...

دستور زبان به عنوان اصلی‌ترین عنصر انتقال پیام در زبان معیار در پژوهش‏های زبانی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است بطوری‏که بخش مهمی از جدیدترین نظریات از قبیل ساختارگرا، نقشگرا و کارکردگرا به دستور زبان، چگونگی تحلیل ساختهای خوش‏ساخت و بدساخت دستوری و سایر عناصر درون زبانی و فراساخت‏های غیرزبانی مربوط می‌شود. سوالات پژوهش حاضر این است  که مؤلفه­های نظریه نحو کارکردگرا چیست؟ تفاوت آن با نظریه نحو س...

در این مقاله، بر پایه نظریه کاربردشناسی عام هابرماس، کوشیده‌ایم نشان دهیم که کاربردشناسی تجربی مرسوم در دانش زبان‌شناسی، در حوزه آموزش زبان خارجی از نقصان «کسری هنجارمندی» رنج می‌برد. کسری هنجارمندی به معنای فقدان منابع هنجارین برای داوری بر سر داعیه‌های اعتباری است که توافق بر سر آنها زمینه‌ساز رسیدن به فهم مشترک و برقراری هم‌رسانش‌های زبانی است. رویکرد کاربردشناسی تجربی به دلیل همین کسری هنجا...

توانایی نسبت دادن ادراکات ذهنی ­ای همچون باور، نیت، میل، وانمود کردن، دانش و از این قبیل به خود و دیگران و فهم این موضوع که ادراکات ذهنی‌ دیگران می­ تواند با  ادراکات ما و حتی با واقعیت متفاوت باشد، نظریه ذهن نامیده می‌شود. با توجه به ناتوانی شدید کودکان اتیستیک در رشد مهارت‌های ارتباطی، پژوهش حاضر با هدف بررسی این فرضیه مطرح شد که آیا بین نظریه ذهن و زبان در این کودکان ارتباطی وجود دارد و اگر ...

نظریۀ ادراکات اعتباری از نظریات ابتکاری علّامه طباطبایی است که امروزه مورد نیاز فضای علمی کشور خصوصاً حوزۀ علوم انسانی است. این نظریه ابعاد گوناگونی دارد. معناشناسی ادراکات اعتباری یکی از ابعاد این نظریه است که مقدمۀ لازم برای ورود به هر بعد دیگرِ این نظریه به شمار می‌رود. برای فهم دقیق معنای این اصطلاح باید ابهامات سه‌گانۀ زبانی، معنایی و مصداقی آن برطرف شود. با بررسی جایگاه اعتباریات در میان سای...

محمد عموزاده، دانشیار گروه زبان شناسی دانشگاه اصفهان *   جواد شیروانی، دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه اصفهان   چکیده   در این تحقیق سعی بر آن بوده است که الگوی زبان­شناسی اجتماعی برنستاین به ­صورت میدانی بررسی گردد. نظریه ی اجتماعی شدن ارتباط، نوعی قطبیت سازی روند ارتباطی را بر اساس مفاهیمی چون گونه ی محدود در مقابل گونه ی گسترده و همچنین نظام ارتباطی موقعیت - محور در مقابل نظام ارتباطی شخص- محو...

استفاده از نظریه های زبان شناسی در تحلیل آثار ادبی، هم می تواند جنبه های تازه ای از آثار ادبی را پیش روی ما آورد، هم می تواند افق های تازه ای را به روی چشم زبان شناسان بگشاید. این مقاله با چنین رویکردی به سراغ نظریه زبانی «کنش گفتار» رفته، آن را روی یکی از مشهورترین ژانرهای ادبی (شطحیات) پیاده می کند. در بخش نخست، سعی کردیم با اشاره به سیر تکوینی نظریه کنش گفتار، مبانی آن را توضیح دهیم؛...

هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر طبقه ی اجتماعی بر ساختار زبان نوشتاری و نقش آن در موفقیت تحصیلی دانش آموزان پایه-ی چهارم ابتدایی شهر اهواز است. برای انجام این پژوهش از پرسشنامه ی تشخیصی طبقه اجتماعی، فیلم باز باران و یک متن ناتمام از کتاب بنویسیم سال چهارم ابتدایی استفاده شده است. نمونه آماری پژوهش به دو شیوه هدفمند و تصادفی چند مرحله ای انتخاب شده است. بدین منظور تعداد 60 نفر (30 دختر و 30 پسر) از ...