ترکیه مهمترین همسایه ی ایران و کشور عراق بوده و توانمندی نظامی و نیز قدرت اقتصادی این کشور نسبت به دیگر کشورهای منطقه قابل توجه بوده و از طرفی کشوری است خاورمیانه ای با گرایشات غربی، و ظرفیت به چالش گیری امنیت و منافع جمهوری اسلامی ایران و عراق را داراست. سیاست خارجی ترکیه پس از استقلال براساس شعار «صلح در داخل و خارج کشور» قرار داشت. یکی از مهمترین گرایشات جدید ترکیه در دهه های اخیر توجه به کش...

با وقوع انقلاب اسلامی، تغییرات بنیادی در سیاست ‌‌خارجی جمهوری اسلامی ایران به وقوع پیوست و اصول ویژه‌ای در سیاست خارجی ایران شکل گرفت. این اصول در قالب خرده گفتمان‌های گوناگون کم‌وکیف‌ متفاوتی را تجربه کرده‌اند. بعد از گذشت یک دهه از انقلاب اسلامی و با استقلال کشورهای قفقاز جنوبی، این منطقه در چارچوب سیاست نگاه به شمال، جایگاه ویژه‌ای در سیاست خارجی ایران یافت. همزمان با پایان جنگ هشت ساله ...

سقوط صدام در سال 2003 م دشمن همسایه دو کشور ایران و عربستان را از بین برد و فرصت ها و چالش هایی برای دو کشور به وجود آورد به گونه ای که ایران از همسایه دیرین دردسرآفرین خود فراغت یافت و فرصت بیشتری پیدا کرد تا در مسائل منطقه به چانه زنی بپردازد. برای عربستان نیز سقوط یکی از مدعیان رهبری دنیای عرب را در برداشت. اما روی کار آمدن دولتی با اکثریت شیعی مذهب در عراق، طرح هلال شیعی توسط ملک عبدالله پا...

در آخرین دهه های قرن گذشته، در خاورمیانه، یکی از بحرانی ترین مناطق دنیا، وقوع دو رویداد مهم، یعنی پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و جنگ تحمیلی عراق علیه جمهوی اسلامی را به ترتیب در سال های 1979 و 1980 شاهد بودیم. جنگ هشت ساله افزون بر درگیری دو قدرت عمده منطقه، یعنی ایران و عراق، بسیاری از کشورهای منطقه و خارج از منطقه و حتی قدرت های عمده جهانی، مانند امریکا و شوروی را درگیر کرد.  از آن جا که ماه...

سیاست خارجی اعتدال، را می‌توان به‌منزلة واکنش نسبت به روندهای رادیکالیسم در دوره‌های خاصی از روابط و سیاست خارجی ایران محسوب می‌شود. نشانه‌های رادیکالیسم در سیاست خارجی مربوط به دو دورة تاریخی بوده است، مرحلة تاریخی اول مربوط به انعکاس موج‌های تحول انقلابی است که در نظریه کرین برینتون نیز مورد تأکید قرار گرفته است. کرین برینتون در مطالعات تطبیقی انقلاب‌های بزرگ تاریخ، به این جمع‌بندی رسید که هر...

از ابتدای دهه 1980، ایران در روابط بین­الملل خود با بحران­هایی در سطح جهانی روبرو شده است. انقلاب اسلامی از جناح شرقی و جهان کمونیسم طرفداری نمی‌کرد و منافع جهان غرب با انقلاب در منطقه خاورمیانه ناسازگار بود. درنتیجه افزایش تنش‌های بین‌المللی دولت عراق با حمایت برخی از کشورهای بیگانه به مرزهای ایران حمله کرد. قسمت غربی ایران اشغال شد و مناطق نفتی ایران خسارت فراوان دید و بسیاری از شهرهای ایران ...

چکیده مقاله حاضر ترجمه‏ای از نوشته برایان جی. دان در تشریح جنگ اول خلیج فارس است. نویسنده در این مقاله، با مرحله‏بندی جنگ هشت ساله ایران و عراق، این جنگ را به شش مرحله جداگانه تقسیم نموده و به تشریح ویژگی‏های هر یک از این مراحل پرداخته است. در مجموع با مطالعه مطلب زیر مشخص می‏گردد که نویسنده، با نگاه جانبدارنه‏ای به نفع رقبای جمهوری اسلامی ایران، به تحلیل جنگ ایران و عراق پرداخته است. در واقع، ...

الگوی تصمیم گیری سیاست خارجی در ایران چه قبل از انقلاب اسلامی و چه پس از آن به عنوان یک سوال جدی مطرح است. پاسخ به این سوال که در گذشته چه فرد و یا افرادی و با چه الگویی دست به تصمیم در عرصه سیاست خارجی می زدند، می تواند چراغ راه امروز ما برای تبیین سیاست خارجی کنونی جمهوری اسلامی باشد. عرصه تصمیم سازی سیاست خارجی ایران چه در دور? پهلوی دوم و چه در جمهوری اسلامی همواره غیر شفاف بوده و الگوهای ت...

با مطالعه خط مشی سیاست قدرت های بزرگ در قبال جنگ ایران و عراق می توان ادعا کرد اگرچه آمریکا و شوروی در مورد پیروزی عراق با هم هم عقیده نبودند، اما در این مورد که ایران به هیچ وجه نباید پیروز این جنگ باشد هیچ اختلاف نظری نداشتند. هرچند گزینه مطلوب‏تر برای هر دو قدرت «جنگ بدون پیروز» بود. از این رو، استدلال مقاله پیش رو این است که با توجه به برتری نظامی ایران در عملیات والفجر 8 و تصرف فاو و همچنی...

صاحب نظران مسایل نفت و سیاست بر این باورند که در هر کشوری که جنگی رخ دهد و ذخایر نفتی در آنجا وجود داشته باشد، جنگ مذکور را نم یتوان با نفت مرتبط ندانست. جنگ تحمیلی عراق علیه ایران میان دو کشور عمد هی صادرکنند هی نفت در منطقه خلیج فارس که به مخزن انرژی جهان شهرت دارد، رخ داد. با این حساب می توان از پیوند این جنگ با ثروت و درآمدهای نفت هر دو کشور و حتی نفت منطقه خلیج فارس سخن گفت. مقاله ی حاضر ک...