مانی، مدعی پیامبری ایران باستان، در ابتدای تشکیل حکومت ساسانی ظهور کرد. وی با آمیختن ادیان مختلفی چون مسیحیت، یهودیت، بودایی و هندو، توانست به آسانی با فرهنگ و آداب و رسوم مردم هر منطقه نزدیکی یافته و پیروان فراوانی بیابد. اما پس از مقابله شدید موبدان زرتشتی شکست خورد و سرانجام با سعایت آنان کشته شد و در پی آن، مانویت نیز به انزوا فرو رفت. اما پس از ورود اسلام به ایران، مرحله جدیدی برای فعالیت ...

خودآئینی هنر و استقلال آن از هر نوع غایت بیرونی یکی از مهم ترین مفاهیم برخاسته از دل هنر مدرن - و احتمالا وجه ممیزۀ آن از اشکال مختلف هنر سنتی - است که با واکنش های مثبت و منفی متباینی از جانب فلسفۀ هنر مواجه شده است. مقالۀ حاضر در پی بررسی دو نمونۀ سرشت نما از این واکنش ها است که به ترتیب به تئودور آدورنو و والتر بنیامین تعلق دارند.  هرچند عموماً: این دو متفکر از چهره های تأثیرگذار نحله موسوم ب...

معرفت برهانی یعنی راهی که فیلسوف برای شناخت اشیا طی کرده و معرفت وحیانی یعنی چیزی که مؤمنان به ادیان با تمسّک به ظواهر متون دینی به آن می رسند. نیل و وصول به حقایق از راه سیر و سلوک باطنی، آن چنان که عارفان و سالکان به آن دست می یابند، راه های شناخت و معرفت اشیاست. امّا جمع میان این راه ها و پایبندی به نصوص دینی و برهان های عقلی و سیر و سلوک معنوی و اعتقاد به یگانگی آن ها چیزی است که در میان عالم...

امروز به نظر می رسد که مفهوم پردازی در مورد سیاست و ارائۀ چارچوبی دقیق از مختصات آن، از مسائل اصلی فلسفۀ سیاسی است. در این میان هانا آرنت با ترسیم مرزبندی دقیقی میان حوزۀ عمومی و حوزه خصوصی و یا شهروند و انسان، وضعیتی متعال را برای قلمروی قائل می شود که بنابر تعریف، تنها در آن جاست که کنش سیاسی انجام پذیر است. به نظر می رسد که از این پس فلسفۀ سیاسی و نحله های متفاوت آن، از جمله فمینیسم، از این ...

خودآئینی هنر و استقلال آن از هر نوع غایت بیرونی یکی از مهم‌ترین مفاهیم برخاسته از دل هنر مدرن - و احتمالا وجه ممیزۀ آن از اشکال مختلف هنر سنتی - است که با واکنش‌های مثبت و منفی متباینی از جانب فلسفۀ هنر مواجه شده است. مقالۀ حاضر در پی بررسی دو نمونۀ سرشت‌نما از این واکنش‌ها است که به ترتیب به تئودور آدورنو و والتر بنیامین تعلق دارند.  هرچند عموماً: این دو متفکر از چهره‌های تأثیرگذار نحله موسوم...

این مقاله به بررسی تحلیلی اخلاق مدنی در جهان مدرن اختصاص دارد که براساس آراء و اندیشه‌های جامعه‌شناسان مکتب فرانکفورت و پست‌ مدرن تدوین شده است. در این بررسی جهت دستیابی به دیدگاه‌های این متفکران، به پاره‌ای از آثار تعدادی از این اندیشمندان مراجعه شده است، که عبارتند از: آدورنو، هورکهایمر، مارکوزه، هابرماس، بودریار، لیوتار و دریدا. بررسی حاضر یک پژوهش کیفی است که بر اساس رویکرد تفسیری- تفهمی ‌...

با پیدایش نهضت علمی و پیشرفت علوم تجربی، چالش‌های فراوانی میان علم و دین به وجود آمد و دیدگاه‌های گوناگونی در این‌ باره پدیدار گشت. علی‌رغم سایر دیدگاه‌ها، اندیشه برخی افراد در رابطه علم و دین از برجستگی ویژه‌ای در میان روشنفکران دینی برخوردار است. برخی از روشنفکران با استفاده از یافته‌های علوم تجربی، تلاش در توجیه علمی آموزه‌های دینی داشته و بر این باورند که علم و دین دارای دستاوردهای مشابهی ه...

در این مقاله مفهوم بااهمیت امنیت و عوامل موجده و ابعاد مختلف آن در کتاب روضه‌الانوار بررسی شده است و با این منظر ضمن نگرش دقیق‌تر به زوایای اندیشه و تبیین نحله تفکر سیاسی محقق سبزواری، با وضعیت سیاسی و اجتماعی عصر صفوی و نوع تأملات و اندیشه‌ورزی در عرصه سیاست و حکومت آن دوران آشنایی بیشتری صورت پذیرفته است. امنیت در منظومه فکری محقق سبزواری جایگاهی محوری، والا و تأمل‌ورزانه‌ایی داشته است. وی...

این مقاله با رویکرد تفسیر موضوعی و تحلیل مضامین آیات قرآن با استفاده از آراء مفسران به ویژه مفسران شیعه، به بررسی آن دسته از حقوق و تکالیف خانوادگی که به نقش‌های همسری و مادری زن مرتبط می‌شوند و متضمن ثبوت وظیفه‌ای بر عهده طرف مقابل(شوهر و فرزندان) هستند، می‌پردازد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهند که قرآن کریم حقوق عاطفی، حق جنسی و حقوق مالی که شامل حق مهریه، حق نفقه و حق متعه(نحله) طلاق است را از...

پدیدارشناسی برجسته­ترین گرایش فلسفی قرن بیستم و حتی قرن فعلی است. برخی از مدعیات این نحله فلسفی بنای بسیاری از گرایشات پیشین فلسفی که در علوم انسانی آنها را به کار می­بردیم ویران نموده است. ولی متاسفانه شاهد آنیم که پژوهشگران علوم انسانی بدون توجه به انتقادات وارده از جانب پدیدارشناسان بزرگی همچون هایدگر به راه غلط پیشین خود گام گذاشته و دستاوردهای ابطال شده قبلی را همچنان بسط و گسترش می­دهند. ...