جریان روشنفکری ایران پیش از پیروزی انقلاب مشروطه و در پی فرستادن دانشجویان ایرانی به اروپا و آشنایی آنان با مبانی و مفاهیم اندیشه مدرن زاده شد. یکی از ابزارهای طرح افکار جدید روشنفکران ایرانی نشر روزنامه بود. در این بین، روزنامه قانون که به دست میرزا ملکم خان در لندن منتشر می‌شد طیف مهمی از اندیشه‌های جدید را نمایندگی می‌کرد و بر جریان فکری در درون کشور بسیار تاثیر نهاد. میرزا ملکم خان در روزنا...

تاریخ جدید آسیا، تاریخ نفوذ تمدن جدید مغرب در فرهنگ کهن مشرق زمین است. در ایران نیزمانند بقیه جوامع آسیایی پیش از آنکه تحول ذهنی درباره تجدد به وجود آید ابتدا با مظاهر تمدن غرب آشنایی صورت گرفت. این آشنایی ابتدا در میان هیات حاکمه به وجود آمد و اشخاصی چون عباس میرزا وامیرکبیر سعی کردند که در جنبه های مختلف کشور آن را اجرا نمایند که در آغاز تا حدودی موفقیت کسب نمودند. اما از آنجا که ویژگی اصلی ح...

مقالهء حاضر،به معرفی و بازخوانی اولین وقفنامه از مجموعهء وقفنامه های فرزندان قائم مقام بزرگ در تبریز می پردازد.این مجموعه،شامل هفت وقفنامه می باشد که اولین آنها،وقفنامهء یک باب حمام در تبریز است که واقف آن، میرزا موسی خان فرزند قائم مقام بزرگ و برادر کهتر قائم مقام ثانی می باشد و واقف بقیهء موقوفات،خواهر میرزا موسی به نام تاجماه بیگم بوده است که در فرصتهای آتی،به معرفی آنها نیز خواهیم پرداخت.مط...

در مقالۀ پیش رو، برای بررسی نقش زنان حرم‌سرا در اصلاحات دورۀ ناصری، با بهره‌گیری از رویکرد انتخاب عقلانی به مثابۀ یکی از نظریه‎های عمومی جامعه‎شناسی تاریخی، به توصیف استدلال‌های ارائه شده از سوی زنان حرم‎سرا، در مخالفت با سه بازة اصلاحی 1264-1267 (اصلاحات میرزا تقی‌خان امیرکبیر)؛ 1275- 1278 (اصلاحات شخص ناصرالدین‌شاه)؛ 1287-1290 (اصلاحات میرزا حسین‌خان سپهسالار) پرداخته‌ایم. این مقاله، با نقد ن...

در عصر ناصری، گسترش روابط با غرب نه تنها راهی برای ورود افکار و فنّاوری های تازه به ایران گشود، که فرایند چالش های سیاسی ـ اقتصادی این دوره در انقلاب مشروطه نمود یافت. در این میان، گذشته از تلاش روشن فکران غیر حکومتی در اصلاح ساختار سیاسی، در طیف حکومتی نیز ضرورت اصلاحات دل مشغولی گروهی از دولت مردان به شمار می رفت. بر این اساس، نقش مرتضی قلی  خان صنیع الدوله از دو رویکرد اهمیت داشت: وجاهت فرهنگ...

یکی ازمهمترین وجدی ترین موضوعات مورد بحث در دوره معاصر،ورود مدرنیته وآموزه های دنیای غرب به ایران است.شکست ارتش ایران درجنگ ها با روسیه تزاری که منجر به قراردادهای گلستان وترکمانچای شد،موجب شدتا نخبگان قاجار مانند عباس میرزا،به ضرورت بهره گیری ازتمدن غربی برای پیشرفت ونوسازی درایران پی ببرند.درراستای حرکت درمسیرنوسازی صدراعظم های نوگرائی مانندامیرکبیر،سپهسالار وامین الدوله گامهای موثری برداشتند...

مقاله حاضر ،بررسی علمی وپژوهشی است درباره ی نشریه ی دانش ،نخستین نشریه آموزشگاهی ایران وازابزار مهم اطلاع رسانی که دردارالطباعه ی دارالفنون تهران،طبع ونشر می شد وحاوی مطالب علمی، اجتماعی ودانستنی های تاریخی،مطبوعاتی وانشاپردازی سودمندی استکه اینک از نظرخوانندگان گرامی می گذرد.

چکیده : رساله حاضر به اندیشه های فرهنگی، اقتصادی و حقوقی سید حسن مدرس پرداخته است. مدرس(1249-1316 شمسی) از رجال برجسته اواخر عصر قاجار و ابتدای پهلوی است که علاوه بر شأن و جایگاه مذهبی، دارای کرسی تدریس در حوزه های علمیه بود. همچنین به عنوان نماینده عالمان دینی در دوره دوم و نماینده مردم تهران از دوره سوم تا پایان دوره ششم در مجلس شورای ملی حضور داشت . حاصل کار او مجموعه ای از اندیشه های مختلف...

مقالهء حاضر،به معرفی و بازخوانی اولین وقفنامه از مجموعهء وقفنامه‌های فرزندان قائم مقام بزرگ در تبریز می‌ پردازد.این مجموعه،شامل هفت وقفنامه می‌باشد که اولین‌ آنها،وقفنامهء یک باب حمام در تبریز است که واقف آن، میرزا موسی خان فرزند قائم مقام بزرگ و برادر کهتر قائم‌ مقام ثانی می‌باشد و واقف بقیهء موقوفات،خواهر میرزا موسی‌ به نام تاجماه بیگم بوده است که در فرصتهای آتی،به معرفی‌ آنها نیز خواهیم پردا...