ابو مسلم نامه، داستان بلند عامیانه دوره صفویه،بن مایه ی مذهبی و دینی داردو مضمون و محور عمده اش تضاد میان خوارج با محبان خاندان پیامبر(ص)است؛ عناصر عمده عامیانه در این داستان بلندعبارتند از: وجود قهرمانان قصه مانند ابومسلم و یاران وی که همیشه در مقابل ضد قهرمانانی چون حاکمان و وزرای ظالم و دشمنان اهل بیت(ع)،پیروز هستند. مطلق گرایی، که باپیروزی مطلق ابومسلم و یاران او در میدان جنگ، نمود پیدا می ...

پژوهش در حوزه داستان­های عامیانه فارسی با تأسیس گرایش ادبیات عامه در دانشگاه­های کشور، روندی فزاینده پیدا کرده­است. در این میان، بهره­گیری از نظریه­های ادبی در بازخوانی و نقد و تحلیل آثار شفاهی یا مکتوب ادب عامه در ایران، از رویکردهای تازه و نوآورانه است. کتاب روایت‌پژوهی داستان­های عامیانه ایرانی نوشته مریم شریف­نسب را می­توان یکی از این پژوهش­های نوبنیاد به­شمار آورد که کوشیده با تلفیق رویکرد...

با توجه به اهمیت متون و ادبیات و فرهنگ عامیانه و بازتاب خلقیات و ارزش‌های اجتماعی ایرانیان در آن، رجوع به بخشی از مهم‌ترین اسناد و منشورها و آیین‌نامه‌های صنفی یا همان فتوت‌نامه‌ها به‌عنوان گوشه‌ای از ادبیات عامیانه ایرانیان می‌تواند ما را در شناخت هر چه بیشتر فرهنگ و جامعه ایرانی یاری کند. چراکه بخشی از فرهنگ و آداب ایرانیان در این اسناد تاریخی و ادبی بازتاب پیدا می‌کند. آیا ما در خلقیات در طو...

قصه گویی هنری است جهانی که انسانها برای سرگرمی‌ و تعلیم زیستن به نوع بشر از آن سود جسته اند. زمان پیدایش قصه­های عامیانه به درستی معلوم نیست، ولی پیشینه ای به قدمت تاریخ دارند و به دلیل همین قدمت و اصالتشان است که در زیرو بم تاریخ زنده مانده اند. ولادیمیر پراپ؛محقق روسی، با بررسی یک صد قصه ی عامیانه،عمل و نقش قهرمانان و ضد قهرمانان قصه‌های عامیانه و میزان اهمیت  آن اعمال و نقش‌ها را تحت عنوان خ...

بینامتنیت حاصل رویکرد زبان‌شناختی در حوزه نقد جدید است و به معنای بررسی روابط موجود میان متونی است که موجب آفرینش متن جدید می‌شود و هر متن ادبی را به‌منزلة جذب و دگرگون‌سازی متون گوناگون گذشته و یا هم‌زمان با آن می‌داند. این نظریه در قرن بیستم میلادی توسط «ژولیا کریستوا» ناقد فرانسوی، ارائه شد و به‌شدت موردتوجه ناقدان قرار گرفت. این نظریه هرچند در نقد جدید مطرح شده است، اما این پدیده با همه انو...

زبان عامیانه یکی از بحث برانگیز ترین مفاهیم زبانی به خصوص در حیطه ادبیات داستانی معاصر است و متشکل از کلمات و عباراتی غیررسمی است که در گفتار مرسوم ترند و همچنین پدیده ای است که با متغیرهای فرهنگی، اجتماعی و زبانی متعدد و کارکردهای عملی زبان مرتبط است. خلق مجدد زبان عامیانه در ترجمه دشوار است چرا که باید جنبه های فرهنگی، اجتماعی، زبانی وحتی اخلاقی را درنظر گرفت. از آنجایی که زبان غیررسمی عامیان...

باورهای عامیانه پناهگاهی برای اذهان ساده‌ایست که قدرت تبیین و تحلیل حوادث را نداشته و از طرفی خود را در برابر ناگواری‌ها و ناملایمتی‌‌ها بی‌دفاع می‌دانند، مردمی که در محیطی آکنده از نا‌آگاهی زندگی می‌‌کنند به‌ناچار به نیروی غیرعقلانی متوسل شده تا تعارض‌های ذهنی را کاهش دهند. برخی از این اندیشه‌های خرافی به‌قدری محکم و استواراند که تا قرن‌ها پس از پیدایش همچنان ادامۀ حیات می‌دهند. در این پژوهش، ...

نشان دادن اهمیت ساختار تصویرسازی متن برای هنرمندان و بررسی تصویرنگاری در حوزه های هنرهای عامیانه گویای این است که بخش مهمی از فعالیت هنرمندان در حیطه هنرهای عامیانه که تاثیرات زیادی بر نقاشی کتاب های دوره قاجار گذاشته است. گرایش به مفاهیم عامیانه از دوران صفویه آغاز و تا دوره قاجار ادامه می یابد این اندیشه و مفاهیم رویکرد تازه ای را به نقاشی های عامیانه ایجاد می کند. مانند: مکتب نقاشی قهوه خان...

کلثوم‌ننه نام کتابی طنزآمیز و انتقادی نوشتةآقاجمال خوانساری (۱۱۲۵ ق.) از فقیهان دورة صفویّه است. کلثوم‌ننه در نقد دینداری عامیانه و باورهای خرافی رایج میان زنان و قدیم‌ترین سند مکتوب دربارة اخلاق و آداب و رسوم زنان عامی ایران است. هدف از مقاله، معرّفی کتاب و مؤلّف آن سپس متن‌شناسی این اثر ارزشمند است. کتاب کلثوم‌ننه به عنوان یکی از آثار مهمّ ادب عامه در تاریخ ادبی ایران همواره از دید محقّقان دور مان...