در این مقاله پویایی فضایی - زمانی نظام شهری ایران در دورۀ زمانی 90-1335 بررسی می شود. نمونۀ تحت مطالعه شهرهای دارای جمعیت بالاتر از 100 هزار نفر در سال 1390 است. شاخص تحرک رتبه برای سنجش تغییر رتبۀ شهرها در سلسله مراتب شهری ایران استفاده شد. از تکنیک های پیشرفتۀ تحلیل فضایی شامل شاخص  و نمودار پراکندگی موران برای بررسی الگوها و تفاوت های منطقه ای و تغییر رتبۀ شهرها در سلسله مراتب شهری ایران است...

مسأله امنیت روانی زنان با توجه به رواج سبک و شیوه¬ی زندگی مدرن و تبعات ناشی از آن به ویژه در محیط کلانشهرها موضوع بسیار مهمی است. امروزه زنان نیمی از جمعیّت جامعه شهری را تشکیل می¬دهند و از نظر احساس امنیت در فضاهای شهری، زنان از آسیب پذیر¬ترین گروه¬های اجتماعی بشمار می¬روند. در شهر اهواز نیز با توجه به کلانشهر بودن آن و ویژگی-های کلانشهری که دارد مسأله امنیت روانی زنان در محیط شهری در بحث جغراف...

روند رشد شتابان کلان شهرها درجهان، توأم با افزایش جمعیت در این شهر مشکلات متعددی را مانند معضل ترافیک و اختلال در سامانه حمل و نقل درون شهری به وجودآورده است. از این رو معضل مذکور از چالش های اساسی فراروی برنامه ریزی شهری در اواخر قرن بیستم بوده که بر دستیابی به اهداف توسعه پایدار شهری تأثیر نهاده است، افزایش سریع وسایل حمل و نقل موتوری ـ به ویژه اتومبیل و استفاده زیاد از آن در شهرهای کشور و مش...

سرعت گسترش کلان شهرها موجب تغییرات سریعی در الگوی کاربری زمین پیرامون این شهرها شده است. در منطقه22 شهر تهران نیز، ادامه روند گسترش کاربری های شهری پراکنده، موجب بروز مشکلاتی مانند؛ کاهش فضای سبز، افت کیفیت محیط زیست، تغییرات پوشش گیاهی منطقه و نادیده گرفتن توان اکولوژیکی منطقه و افزایش مشکلات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی شهر تهران می شود. بنابراین، ایجاد چارچوبی جهت درک تغییرات سریع کاربری زمین کل...

جایگاه جهان شهرها در ژئوپلیتیک قرن بیست و یکم، مطالعه موردی کلان شهر تهران چکیده: ژئوپلیتیک در برداشت کلی، روابط متقابل بین سیاست، قدرت و جغرافیاست که عواملی مثل ویژگیهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی نقش تعیین کننده ای در سیاست یک مکان دارند، که شهر یکی از این مکانها در این حوزه میباشد. شهرهای جهانی پدیدهای نوظهوری هستند که سبب شکل گیری فضای جریانها و به وجود آمدن کانونهای قدرت نوظهور در نقشه ج...

همه جوامع، با شدّت و ضعف متفاوت به نوعی با نمودهای وندالیسم و پیامدهای منفی این آسیب شهری درگیر هستند. زندگی روزمره­ هر شهروندی در برخورد با نمودهای رفتاری وندالیستی توأم است. با شناخت عوامل موجبه­ این رفتار­ها می­توان تا حدّی اقدام به پیشگیری و یا کنترل وقوع آن نمود. ممکن است این رفتارها تحت تأثیر مسئله ی اجتماعی موازی دیگری به نام احساس اجحاف و بی عدالتی باشد که در پیوند با مسئله­ احساس محرومیت...

منطقه شهری اراک یکی از متراکمترین مناطق شهری استان مرکزی می باشد که به منظور ساماندهی به نظام سکونت و فعالیت در این منطقه شهری با توجه به محدودیت های توسعه کالبدی آن تاسیس شهر جدید مهاجران در 28 کیلومتری غرب شهر اراک در دستور کار قرار داده شدهدف از این مطالعه ارزیابی عملکرد شهر جدید مهاجران اراک در رابطه با اهداف اولیه تاسیس آن و درک میزان توفیق طرح و عوامل موثر در آن بوده است این مطالعه حاصل ب...

شهری شدن عواقب اکولوژیکی عظیمی برای زیستگاه های شهری منجمله رودخانه های شهری دارد. افزایش تراکم سازه های غیرمجاز در دشت های سیلابی رودخانه ها و تخریب ساختارهای اکولوژیک و هیدرولوژیکی, رودخانه به شدت آسیب دیده و محیط زیست اکولوژیکی شهر را تحت تاثیر قرار داده است. هدف از این پژوهش شناخت و تحلیل و طراحی رودخانه های درون شهری با تاکید بر کنترل سیلاب به منظور بهبود ساختار و الگوهای اصلی اکولوژیکی و ...

مخاطرات محیطی همواره موجب تغییراتی در شرایط زیست محیطی سکونتگاه های انسانی شده و خسارت های گسترده ای را بر جوامع بشری تحمیل می نماید. همجواری سامانه های شهری با مناطق پایکوهی و شیب های تند طبیعی در حوضه های کوهستانی، آسیب پذیری ناشی از حرکات دامنه ای از نوع لغزشی را افزایش داده است. حوضه کوهستانی رود ـ دره فرحزاد یکی از مناطق شهری- کوهستانی کلان شهر تهران است که در معرض آسیب پذیری ناشی از حرکات...