برای این که دین اسلام در مواجهه با مسائل گوناگونی که در طول اعصار مختلف پیش می آید؛ بتواند، پویایی خود را حفظ کند؛ و پاسخگوی تمامی پرسشهای عصر جدید باشد؛ یک سری انعطافات در احکام دین قرار داده شده تا با به بکار بستن این انعطافات، هم اصل دین حفظ شود؛ و هم به نیازهای زمان پاسخ داده شود. از جمله انعطافاتی که در دین اسلام وجود دارد، «احکام حکومتی» است. احکام حکومتی، جزو اختیاراتی است که حاکم جامعۀ ...

پژوهش های ادبی پیرامون قرآن کریم به ویژه در زمینه مباحث نحوی ، سهم بسزایی در درک، فهم و استنباط آموزه های قرآنی دارد. در این زمینه کتب ارزشمندی نظیر مشکل اعراب مکی بن ابی طالب و املاء ما من به الرحمن عکبری به رشته تحریر در آمده است . در این پژوهش به روش توصیفی و تحلیلی و به منظور معرفی آثار مذکور و نگارندگان آنها، از خصوصیات و ویژگی های آن دو اثر ماندگار بصورت تطبیقی سخن به میان آمده است و موار...

تأثیر در لغت به معنای «باقی ماندن اثر در چیزی» است. اثرپذیری می تواند به صورت آشکار یا پنهان باشد و انواع گوناگونی دارد. «حکمت» نیز در اصطلاح بر تجربه های انسانی اطلاق می گردد که حکما و شعرا، آن را با زبانی بلاغی و در قالب نظم و یا نثر بیان می کنند. سخنان امیرالمؤمنین علی علیه السلام که دربردارنده¬ی حکمت هایی والاست، در میان عرب از جایگاهی ویژه برخوردار گشته است. با توجه به این که نهج البلاغه ا...

حضور پررنگ شتر در زندگی گذشته اعراب موجب گستردگی حوزه ی معنایی این واژه در زبان عربی گردیده و غالب واژگان این حوزه معنایی در کتاب نهج البلاغه مورد استعمال قرار گرفته است. در این پژوهش با عنوان «دلالت ها و محورهای معنایی «شتر» در نهج البلاغه» سعی بر آن است تا به روش توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر نظریه حوزه های معنایی، در سه فصل مجزا به بررسی نحوه¬ی استعمال واژه های حوزه معنایی شتر و متعلقات آن در ای...

بدون شک فضایل و مناقب امام علی (ع) در جایگاه انسانی کامل نه تنها در میان مسلمانان، بلکه در میان پیروان سایر ادیان نیز بازتاب گسترده¬ای داشته است.این شخصیّت بی نظیر پس از قرن¬ها همچنان بزرگان و ادبا و اندیشمندان بزرگ دیگر ادیان، به ویژه پیروان دین مسیحیت را شیفته فضائل بی پایان خویش نموده است. در این میان شاعران مسیحی چون: بولس سلامه، عبدالمسیح انطاکی، جورج شکور، جوزیف هاشم، خلیل فرحات و سعیدعقل ...

اثبات همنوائی روح قرآن و نهج البلاغه، می تواند کاستی-هائی که در سلسله ی اسناد این کتاب وجود دارد، را برطرف کند. در این مقاله از دیدگاه متن شناختی و عرضه-ی متون این کتاب شریف به قرآن، سعی شده است تا همنوائی روح قرآن و نهج البلاغه ثابت شود. هدف از این بررسی آن است که روشن سازد، امام علی7 در بیانات و کلمات خود که در قالب نهج البلاغه در اختیار ماست به چه شکل هائی از آیات قرآن کریم استفاده کرده است....

بلاغت علم سخنوری و سخن پردازی است و به معانی، بیان و بدیع تقسیم می شود. علم معانی اصول و قواعدی است که با آن ها مطابقت کلام با مقتضای حال شناخته می شود. در این علم، کلام به دو بخش خبری و انشایی تقسیم می شود. کلام خبری و انشایی گاه معنای اولیه ای را که برای آن وضع شده نمی رساند بلکه از مقتضای ظاهر خارج شده و در معنای غیر حقیقی به کار می رود. در این پژوهش تلاش بر این است تا به روش توصیفی و تحلیلی...

تحلیل گفتمان یک گرایش مطالعاتی بین رشته ای است که به عنوان یکی از روش های کیفی در حوزه های مختلف علوم سیاسی، اجتماعی، ارتباطات و زبانشناسی انتقادی قرار گرفته است. اصطلاح تحلیل گفتمان نخستین بار سال 1952 در مقاله ای از زبان شناس معروف انگلیسی زلیک هریس به کار رفته است. تحلیل گفتمان دیگر صرفا با بافت صرفی نحوی و لغوی تشکیل دهنده ی جمله سرو کار ندارد بلکه فراتر از آن به عوامل بیرون از متن، یعنی با...

تعیین مکی یا مدنی بودن و زمان نزول هر سورۀ قرآن، در شناخت بهتر و دقیق تر آن و برگزیدن و برتری دادن روایات و اقوال تفسیری، تأثیری بسزا دارد. در این زمینه، شمار زیادی از سوره های قرآن، بدون اختلاف نظر، مکی و شمار کمتری مدنی هستند و در اندک سوره هایی اختلاف وجود دارد؛ سورۀ رعد در زمرۀ دستۀ سوم است. با گردآوری و بررسی روایات و اقوال ترتیب نزول و مکی و مدنی بودن سوره ها، اقوال مفسران در مکان نزول سو...

امام علی (علیه السلام) پیشوای سخنوران و امیر ادیبان و خطیبان است، که گوی سبقت را از تمامی آنان ربوده و تمامی شاعران و نویسندگان را مسحور کلام زیبای خویش نموده است. کلام ایشان بی تکلف، سلیس و روان و سرشار از آفرینش های هنر معانی و بیان و بدیع است که تصویرآفرینی یکی از جلوه های آن به شمار می رود. راز گفتار زیبای ایشان را می توان در کلام وحی و روایات پیامبر گرامی اسلام جست و به بیانی دیگر، گفتار...