یکی از نقدهای جابری نسبت به تراث دینی، نقد وی به اندیشه‌های شیعی است. جابری علی‌رغم ادعایش مبنی بر عدم ورود به نقد کلامی و به‌کارگیری روش معرفت‌شناسانه، خود عملاً وارد نقدهای کلامی شده و تشیع را فاقد ریشه‌های فکری اصیل در آموزه‌های اسلام می‌داند که خاستگاه اصلی آن جریانی سیاسی بوده است. در این مقاله به روش توصیفی ـ تحلیلی برخی از دیدگاه‌های جابری درباره اندیشه شیعی تحلیل و بررسی و مشخص شده: اولاً...

دوگانه تشیع و هوّیتِ ملی در ایران با نسبت‌های مختلفی مورد بررسی و تبیین قرار گرفته است. پژوهش حاضر مطابق نظر امام خمینی بر آن است که تشیع در ایران از سوی سلطنت صفوی با مؤلفه‌های زور یا اجبار، «اتفاق» نیفتاده، بلکه در فرایند زمان براساس تعلیم و ارشاد علما «ساخته» شده است؛ اگرچه نهاد سلطانی پس از رسمیت مذهب تشیع و هوّیت ملی شیعی در سرحدات ایرانی به سیاست‌گذاری‌های حاکمیتی مبادرت کرد، اما هویت ملی شی...

از آنجا که جریان اسلام شناسی و یا به عبارت صحیح تر اسلام پژوهی در غرب ، شیعه و منابع شیعی را کمتر مورد توجه قرار داده است؛ در این گفتار مختصر تلاش می کنیم تا ضمن ارایه برخی گواهی ها و نمونه ها از این کم توجهی حتی المقدور به بررسی علل آن پرداخته ، آنگاه مراحل گوناگون شیعه پژوهی در غرب از آغاز تاکنون و عوامل مؤثر بر این مراحل را بازگوییم . بدیهی است که بررسی آراء شیعه پژوهان غربی ضرورتاً به منزله ...

چکیده در عرصه ی پژوهش های دینی، بررسی آثار و کارکردهای دین در زندگی بشر، از اهمیّت فراوانی برخوردار است، مطالعه و پژوهش در این زمینه موجب پررنگ تر شدن نقش دین در جوامع مختلف انسانی می شود و شاید عاملی در جهت احیاء تفکر دینی به عنوان اساس و شالوده ی زندگی الهی باشد. هدف از این تحقیق، بررسی این آثار و پیامدها است که در آن، دیدگاه های شش تن از متفکران برجسته شیعی معاصر یعنی امام خمینی (ره)، علامه ...

این رساله مشتمل بر سه بخش اصلی و یک بخش ضمیمه است .در بخش نخست اظها ذهبی پیرامون تفسیر منسوب به امام حسن عسگری (ع) و بررسی میزان اعتبار و استحکام سخن وی در این باره بحث گردیده است .در بخش دوم به بررسی اظهارات ذهبی راجع به ((مجمع البیان لعلوم القرآن)) پرداخته شده .در بخش سوم نقد و بررسی نوشته ذهبی پیرامون تفسیر ((الصافی فی تفسیر)) مد نظر بوده و شرح داده شده است و در بخش ضمیمه استمداد از جن و انس...

چکیده در این رساله با محوریت تفسیر مجمع البیان با ارائه ی تعریفی از اسباب نزول و وجه افتراق آن با شان نزول به بیان جایگاه اسباب نزول اعم از پیشیینه ، اهمیت ، فوائد ،صیغه های سبب نزول وعلل پیدایش تعارض در روایت پرداخته است،هم چنین ضمن معرفی شخصیت گرانقدر مفسر و آثار علمی شان به خصوص کتاب ارزشمند مجمع البیان و شیوه استفاده شده ایشان در بیان اسباب نزول به بررسی سبب نزول پنج جزء چهارم قرآن اهتمام...

غلوّ به معنای از حد گذرانیدن و مبالغه گویی از مهم ترین آفت های دینداری است، آفتی که همه ی ادیان ابراهیمی کم و بیش به آن مبتلا هستند، در یهودیت غلوّ درباره ی شخصیّت عزیر، در مسیحیت غلوّ درباره ی حضرت عیسی(ع)، در اهل سنت غلوّ درباره ی خلفا و صحابه و در تشیع غلوّ درباره ی اهل بیت(ع) همواره وجود داشته است در این پژوهش سعی بر این است که علل گسترش این غلوّ و مبالغه گویی ها را از دیدگاه متون دینی و برخی متفک...

شعر در طول تاریخ همواره بر سایر انواع ادبی برتری داشته ؛ در این میان شعر عربی نیز از این مرتبه برخوردار بوده است؛ بویژه آنکه پس از ظهور اسلام، به عرصه دین وسیاست وارد شد و همین رواج ادب متعهد سبب ساز افزونی جایگاه شعر عربی گردید. از آن زمان تاکنون شاعران متعهد پیوسته بر شعر به عنوان ابزاری برای بیان حقیقت و تقویت باورهای ایمانی مردم تکیه کرده اند. از جمله ایشان فقیه و مجتهد بزگوار شیعی، ابوالفض...

با نظر بر آراء مستشرقان و پژوهندگان غربی در خصوص موعود گرایی شیعی در دوران معاصر متوجه تفاوت های متعدد آراء ایشان در زمینه ی مهدویت شیعی با آراء متکلمان برجسته شیعه می شویم.در دوران معاصر به خصوص پس از انقلاب اسلامی ایران پژوهندگان غربی با رویکردهای متفاوتی به موضوع موعود گرایی در تشیع و آثار و نتایج آن پرداخته اند که در این بین رویکردهای سیاسی، اجتماعی، کلامی و تاریخی سهم بیشتری دارند. در این ...

زنان در فرازهای متعددی از تاریخ در پیشبرد آیین روح بخش اسلام نقشهای موثری ایفا نموده اند. پایایی مکتب تشیع نیز مرهون فداکاریها و اقدامات به موقع زنان و مردان شیعه است که واکاوی جنبه های گوناگون عملکرد آنان ما را در طراحی الگوی تمدن اصیل اسلامی و ارائه سبک زندگی دینی رهنمون خواهد بود. در این رساله، با استمداد از روش متن پژوهی و مقایسه داده های تاریخی با یکدیگر، نقش بانوان شیعه در دفاع از باورهای...