فسیر من وحی القرآن اثر فقیه نو اندیش شیعی، سید محمد حسین فضل الله، یکی از تفاسیر عقل گرایی معاصر است. عقلانی بودن و تحلیلی بودن از مهم ترین وجوه این تفسیر است. فضل الله نقد های عالمانه ای بر بسیاری از روایات تفسیری وارد آورده است، به گونه ای که نقدها و ملاحظات وی در این موارد، گاه به شش مورد می رسد. او بر نقد متن حدیث و سنجش حدیث با قرآن و حاکم گردانیدن قرآن بر حدیث تأکید دارد. وی مانند علامه ط...

حدیث فرقه ناجیه یکی از بحث برانگیزترین احادیث در طول تاریخ حیات دین مبین اسلام، با موضوعیت کلام و فرق است؛ زیرا موضع­ گیریهای متفاوت و بعضاً متضادی در قبال آن صورت گرفته است. در این تحقیق، به این حدیث، مصداقها، نقاط ضعف، و موضع­ گیریهایی که ارباب علم کلام در خصوص آن داشته­ اند، پرداخته می ­شود. در ادامه ضمن نقد عقلانی محتوای حدیث، بیان می­ شود که نمی ­توان بر پایه چنین حدیثی، شروع به شمارش فرق ا...

در نقد و بررسی حدیث ، نقد محتوایی آناز اهمیت وحساسیت ویژه¬ای برخوردار است.اولین و مهم¬ترین معیار در نقددرونی حدیث ،عرضه حدیث بر قرآن است . راجع¬به این ملاک، در منابع روایی شیعه واهل سنت، روایات زیادی وجود دارد ، که مضمون کلی آن بر این نکته دلالت دارد:هر حدیثی باید بر قرآن عرضه گردد.اکثریت شیعه و بخشی از اهل سنت، این روایات را پذیرفته¬اند ، اما برخی دیگر بر این باورکه نیازی نیست حدیث بر قرآن عرض...

چکیده مهمترین منبع شناخت دین اسلام ,پس ازقرآن ,روایات معصومین(ع)است.وازسویی بدون آشنایی باضوابط فهم حدیث ونیزمبانی نقدآن نمی توان ازروایات بهره بردوبه فهم صحیح آنهادست یافت.مبانی نقدسندی ومتنی حدیث که دارای ضوابط وقاعده های خاصی از جمله عرض برقرآن,سنت متواتر,تاریخ قطعی و... می باشدازبهترین راههای تشخیص حدیث صحیح ازسقیم است. استادآیت الله معرفت به عنوان یکی ازدانشمندان علوم قرآنی به تألیف کتاب...

تفسیر نور الثقلین که از منابع مهم تفسیری شیعه می باشد و در بر دارنده ی بیش از سیزده هزار روایت تفسیری است. در این کتاب تفسیری مفسر گاهی تعداد زیادی از آیات را با هم تفسیر و در تفسیر آیه تنها بخشی از آیه را که دارای روایت تفسیری بوده است نقل و از ذکر قسمتهای قبل و بعد آن و دیگر آیاتی که روایتی در تفسیر آن نرسیده و یا در دسترس وی نبوده است خود داری کرده است؛ بنابر این تعداد زیادی از آیات در این ک...

آن‏ها که فی‌الجمله حجیت و کارآمدی روایات را در تفسیر باور دارند، برای دست‏‏‏یافتن به احادیث معتبر تفسیری دیدگاه‏‏‏های گوناگونی دارند که به مبانی آن‏ها برمی‏‏‏گردد. آیت‏‏‏الله‏‏‏ معرف، قرآن‏‏‏‏‏‏پژوه برجسته این عرصه، در عناوین مختلف این باب دیدگاه‏‏‏هایی ویژه دارد. افزون بر اصل کارآمدی احادیث معصومان : در تفسیر و دلایل آن، این‏که در چه نوع موضوعاتی تفسیر با حدیث اعتبار دارد، یا سنخ آگاهی حاصل از...

وجه مقوم و جوهر اصلی معرفت تاریخی نقد است و اجرای دقیق آن بازسازی گذشته را بر مبنای روایات معتبر تضمین می‌کند. درواقع دست‌یابی به فواید تاریخ، به‌مثابۀ منبعی معرفتی، وابسته به وثاقت داده‌ها و اعتبار رویدادهای آن است و مورخ، برای اعتبارسنجی مدارک و شواهد تاریخی، به نقدافزارهایی نیاز دارد تا معیارهای شناسایی و تشخیص صحیح و سقیم را در اختیار او قرار دهد. مقالۀ حاضر، ضمن درنظرداشتن اهمیت مبحث نقد ت...

مبانی معتزله در نقد متون روایات در  دو حوزه عقلی و نقلی قابل بررسی می باشد.این گروه ضمن اعتقاد به تعامل بین عقل و نقل، قرآن را به عنوان مرجع متقن، معیار نخست درتشخیص صحت روایاتبه شمار می آورند و به دنبال آن با اعتبار بخشی به سنت به عنوان یکی از ادله شرعی، از آن جهت تشخیص حدیث صحیح استفاده می نمایند. علاوه بر مبانی نقلی از نظر این گروه، عقل به عنوان منبع معتبر در دریافت های دینی، نقش مهمی در فهم...

بیش از دو قرن است که تغییر زاویه‌ای اساسی در نگاه به اسطوره پدید آمده. اسطوره دیگر در تعاریف اصطلاحی داستان-هایی خیالی پنداشته نمی‌شود. اسطوره‌شناسی امروزه شاخه‌ای علمی است که دایره‌ی فعالیتش به طور کلی خلاصه در دو حوزه‌ی تحلیل‌محتوا و تحلیل‌ساختارمی‌شود. در بعد تحلیل‌محتوا اسطوره‌شناس به دنبال کشف باورها، آرزوها و آرمان‌های گروه‌های مختلف انسانی است تا با پیجویی آنها به نحوه‌ی تجلی یافتن این آ...

حدیث‏پژوهان برای ارزیابی روایات صحیح از ناصحیح معیارهای گوناگونی را برشمرده‏اند. عرضه حدیث بر مسلّمات تاریخ یکی از این معیارها است. پژوهش‏گران حدیث همواره از معیار مذکور برای ارزیابی احادیث بهره برده‏اند؛ ولی تا کنون اصول و ضوابط عرضه روایات بر مسلّمات تاریخ، به گونه‏ای شایسته مورد توجّه قرار نگرفته است؛ لذا در این نوشتار شروط و ضوابطی برای این معیار برای پالایش روایات بیان گردیده تا روشمندانه از ...