زبان فارسی و عربی از دیرباز با هم در ارتباط بوده اند و این ارتباط اغلب موجب تداخل زبانی شده است. علاوه بر بخش واژگان زبان، در بخش صرف، آواشناسی و حتی نحو هم این دو زبان روی هم تأثیر گذشته اند. این مقاله که هدفش بررسی یکی از این تداخل های زبانی است، نشان می دهد که بسیاری از کارکردهای حرف « واو » در عربی، به فارسی نیز منتقل شده است؛ چنان که این حرف آنجا که میان دو اسم، دو فعل یا دو جمله قرار می گ...

با توجه به روند نابودی گویش¬ها و لهجه¬ها، و لزوم حفظ و بررسی آن¬ها به عنوان بخشی از میراث فرهنگی این مرز و بوم، بررسی و توصیف آن¬ها از منظر زبان¬شناسی بسیار حائز اهمیت است. هدف از انجام این پژوهش، گردآوری و سازمان¬دهی یک پیکره¬ی زبانی پایه برای زبان تبری، در درون یک نظام اطلاعات رایانه¬ای و همچنین ایجاد پایگاه داده¬ای است که برای تمام محققان زبان¬شناسی و کاربران عمومی مفید باشد. علاوه بر این، پ...

زبان شناسی شناختی، یکی از رویکرد های نوین زبان شناسی است که مطالعات گوناگون بر قابلیت آن برای بهبود روند آموزش و فراگیری زبان تأکید نموده اند، ولی تاکنون، تلاش تأثیر گذاری برای استفاده از این رویکرد در حوزه هایی مانند تدوین محتوای آموزشی صورت نگرفته است. از آنجا که فراگیری حروف اضافه، یکی از حوزه های دشوار آموزش و یادگیری زبان تلقی می شود، پژوهش حاضر سعی دارد به کمک رویکرد معنی شناسی واژگانی شن...

چکیده تحلیل گفتمان رویکردی ساختاری است که امکان پیوند متن به جنبه های جامعه شناختی را فراهم می کند. متون سیاسی ـ اجتماعی محصول بافتار پیچیده و درهم تنیدة قدرت و ایدئولوژی است. واکاوی معانی آن ها پیوندهای پنهان ایدئولوژی ـ سلطه را آشکار می کند. تحلیل گفتمان انتقادی از جمله رویکردهای نوین در تجزیه و تحلیل گفتمان به شمار می رود. بسیاری از تحلیل گران گفتمان انتقادی به مؤلفه های زبان شناختی توجه دا...

مسأله زبان دین یکی از مباحث مهم در فلسفه دین جهت تحلیل و معنایابی گزاره های کلامی است که محمول آن صفات و اسماء الهی مشترک با انسان می باشد. رویکردهای متفاوت و گاه متعارضی در دو بخش نظریات شناختاری (ناظر به واقع بودن) مانند رویکرد حکمای اسلامی، سنت توماس آکوئیناس و ... و نظریات غیر شناختاری بودن زبان دین مانند رویکرد پوزیتویست ها، کارکردگرایان و ... بروز یافتند. در این پژوهش با رویکردی تحلیلی، ت...

رابطة فرهنگ با زبان از دیر باز مورد بحث بوده و مطالب موافق و مخالف زیادی درباره آن نوشته شده است. دربارة تعریف فرهنگ، نظریات متعدد و گاه متناقضی وجود دارد. اکتسابی بودن، راه و رسم زندگی جامعه بودن و برخی به عنوان عاداتی که یک انسان به عنوان عضو جامعه اخذ می‌کند، تأکید دارند. از سوی دیگر زبان به عنوان یک پدیدة اجتماعی باعث رشد شاخه‌ای از زبان‌شناسی به نام «جامعه‌شناسی زبان» شده است. در این دیدگا...

این جستار به بررسی گواه نمایی در زبان فارسی معاصر از دیدگاه رده شناسی اختصاص دارد. گواه نمایی مقوله ای دستوری است که نقش آن نشان دادن منبع اطلاع است. در آغاز، این مقولة دستوری و انواع رده شناختی آن معرفی می گردد. با جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده های مختلف از زبان گفتاری و نوشتاری فارسی معاصر و همچنین متون کلاسیک به دنبال پاسخ این پرسش بوده ایم که آیا گواه نمایی در این زبان به عنوان یک مقولة دست...

دستور ساخت گلدبرگ یکی از رویکردهای مطرح در زبان­­شناسی شناختی است که در آن ساخت به عنوان واحد اصلی زبان قلمداد می­شود. مقاله حاضر در صدد است تا با تکیه بر مبانی و اصول مطرح در این دستوربه بررسی و تحلیل انواع ساخت­های اضافه در زبان فارسی بپردازد. از این رهگذر، در مقاله حاضر این دستور مبنای تحلیل و مطالعه قرار گرفته است. سه هزار نمونه ساخت اضافه به طور تصادفی از ده شماره روزنامه جام­­جم استخراج ش...

این پژوهش به بررسی انطباق فارس نت با شبکۀ واژگانیِ انگلیسی پرینستون (وردنت) می پردازد و در پی پاسخ به پرسش های زیر است: آیا دسته های هم معنایی که در فارس نت بدون تطابق با وردنت اند، واژه های ویژۀ زبان فارسی اند؟ به عبارت دیگر آیا این واژه ها در زبان انگلیسی آمریکایی و یا شبکۀ واژگانی پرینستون واقعاً خلأ واژگانی به شمار می روند؟ پرسش دیگر اینکه این موارد را چگونه می توان تقسیم بندی کرد و درصد هرکد...

زبان‏شناسی حقوقی (قانونی)، رشته ای است که با هدف‏های حقوقی موجود در نظام قضایی، هم‏راستا شده است و بر تمام شاخه های زبان‏شناسی، از‏جمله آوا‏شناسی، معنا‏شناسی، گفتمان و... تأکید می کند. این علم در ایران، چندان شناخته‏شده نیست؛ اما می تواند در نظام قضایی، کار‏بردی در‏خور توجه داشته باشد. هدف از نوشتن این مقاله، آن است که نشان دهیم چگونه ابزار‏های زبانی می توانند با تحلیل زبان‏شناختی، به شناسایی ج...