چکیده: بینامتنی یکی از رویکردهای نقد جدید است، که روابط بین متون را مورد بررسی قرار می دهد. این رویکرد، نگرش به متن را به طور کلی دگرگون کرد. بر اساس آن، متن پایدار وجود ندارد؛ متون در نهایت حاصل آثار پیش از خود یا معاصر با خود می باشد. این رویکرد به متون، مورد توجّه منتقدان غرب و جهان عرب واقع شد و واکنش های متفاوتی را برانگیخت. شاعران مکتبی و مدافعان ولایت اهل ‏بیت(ع)، پیوسته از عقیده و ایم...

در مطالعات تاریخی، معنی خط را همواره در عبارتِ نوشتار جستجو کرده اند، حال اینکه صورتِ بصریِ نوشتار مفاهیم بیشتری می رساند. در این مقاله، نگارندگان با هدف دستیابی به یک نظامِ معنایی، برای صورتِ بصری خط کوفی در دورۀ سامانی، نخست چارچوب نظری را بر اساس دیدگاه بنیامین و دریدا مطرح می کنند. سپس بنا بر این چارچوب، شیوۀ خط شناسی را به روش تحلیلی و تاریخی با اصول خوشنویسی و حوزه های مرتبط با خط شناسی در دور...

هدف از پژوهش حاضر به طور کلی، بررسی قابلیت ها و ویژه گی های بصری خط کوفی بنایی به کار رفته در پوسترهای پس از انقلاب اسلامی ایران بوده است. هر کدام از خطوط اسلامی با قابلیت-های خاص خود، امکانات ویژه ای را برای خلق آثار ارزش مند و خلاق فراهم می نمایند. خوش-نویسی اسلامی و ایرانی بر اساس قالب ها و قواعد مشخصی شکل گرفته و نوشته می شود. از این میان، خط کوفی بنایی، با ویژگی های بصری متفاوت و خاص نسبت ...

جان برتن، قرآن پژوه انگلیسی معتقد است که: قرآنی که امروزه در دستان ماست، در عصر پیامبر(ص) و توسط آن حضرت گردآوری شده است. مسئلة نسخ و مصاحف صحابه، علل حذف نقش پیامبر(ص) از عرصة جمع آوری قرآن هستند. موضوعات نسخ تلاوت و حکم، نسخ تلاوت و بقای حکم و اختلاف قرائات مصاحف صحابه فاقد واقعیت خارجی بوده و ساختة اذهان فقیهانی است که در مناظرات خود با دیگر فقیهان، سعی کردند با تمسک به آنها آن دسته از احکام...

اکنون در بسیاری از مناطق اسلامی،قرائت عاصم به روایت حفص رواج دارد، اما همواره چنین نبوده است. در چهار قرن آغازین هجری، غالبا قرائت بومی هر منطقه در آنجا رایج و متداول بود. قرائت عاصم نیز تنها در مناطقی از عراق رواج داشت. در فاصله ی قرن پنجم تا نهم، قرائت ابوعمرو به قرائت رایج بیشتر مناطق اسلامی مبدل شد. در این دوره، قرائت عاصم -بیشتر به روایت ابوبکر- در عراق پیشرفت خوبی داشت. علاوه بر این، در س...

رساله حاضر تحت عنوان (مصادر علوم اهل بیت و ائمه معصومین) ضمن سه فصل و مباحث مقدماتی (کلیات) با زیرمجموعه های آن این مصادر را تبیین، تحلیل، تجزیه و جمع بندی کرده است. در سراسر این نوشتار این پرسش اساسی دنبال می شود که مصادر علوم ائمه کدامند و از کجا سرچشمه می گیرند؟ آن چه در جواب این پرسش به آزمون گذاشته می شود این است که دانش ائمه ی معصومین (ع) دارای مصادر نه گانه است. از آن جا که موضوع هر پژوه...

عبدالله­ بن­ مسعود از شخصیّت­های به نام تاریخ صدر اسلام، قاری و دارای مصحف است که ارزیابی شخصیّت او از آن رو دارای اهمیّت است که مکاتب اسلامی از نظر آشنایی وی با علوم قرآن و حدیث، قرائت و تفسیر، بیشتر زبان به تأییدش گشوده­اند. عملکرد او قبل از شهادت پیامبر(صلی الله علیه وآله) با عنوان شاگرد مکتب وحی و بعد از فقدان ایشان به عنوان مدافعِ اسلام اصیل قابل تأمل است.  ابن­ مسعود از جمله صحابه­ای است که د...

چکیده در دوران خلیفۀ دوم، زیست فردی و اجتماعی و نظام سیاسی نوپای مسلمانان دچار تحول اساسی شد. در روزگار خلافت عثمان، دو رخداد منشأ تحولات مهمی شدند: یکی شورش علیه خلیفه و قتل او؛ و دیگر، تدوین جدید قرآن که به قرآن عثمانی شهرت یافت. تحقیق دربارة تاریخ قرآن در نیم قرن نخست اقدامی بس دشوار است؛ زیرا از یک سو هیچ نسخة استنادپذیری از قرآن زمان پیامبر و نیز قرآن های پس از آن و از جمله قرآن های ابوبک...

حمزة بن حبیب ‏(80–156ق)، یکى‌ از قاریان‌ هفتگانه کوفی است که گفته‌شده اساسی‌ترین ویژگى قرائتش، فراگیری از طریق نقل ‏و اثر بدون هیچ‌گونه اجتهاد و اختیار بوده به‌گونه‌ای که به‌واسطه بررسی قرائت او، می‌توان به قرائت بزرگ‌ترین مشایخ و ممتازترین ‏‏اساتید ‏قرائت از صحابه دست یافت. مسئله نقل از طریق اثر بدون اجتهاد آن‌چنان در قرائت حمزه شاخص است که برخی از عالمان ‏این دانش راه دستیابی به قرائت صحابه ر...

منابر چوبی از مهم‌ترین آثار دوران اسلامی در ایران‌‌اند که خلاقیت‌ها، نوآوری‌ها و زیبایی‌‌های هنر کار با چوب را به نمایش می‌گذارند. هنرمندان ایرانی با دستیابی به ویژگی‌ها و خواص متفاوت گونه‌‌های مختلف به بهترین نحو ممکن از چوب در خلق آثار گوناگون بهره جستند. تلفیق توانایی آن‌ها با خلاقیت‌های بصری نظیر تعادل، تناسب، توازن وتقارن، منجر به خلق برخی شاهکار‌‌های هنری شده که یکی از آن‌ها منبر مشکول‌ ا...