ابومسلم محمد بن بحر اصفهانی از مفسران معزلی سده چهارم هجری است . برجسته ترین اثر وی تفسیر جامع التأویل لمحکم التنزیل که بر اساس مذهب اعتزال و با گرایشهای عقلانی تدوین شده بوده ، اکنون در دست نیست . در این مقاله پس از شرحی مختصر از زندگانی این مفسر گمنام به بیان آراء کلامی ، شیوه واژه شناسی ، و نظریه او پیرامون آیات ناسخ و تناسب آیات ، بر اساس آنچه دیگر مفسران از او نقل کرده اند ، پرداخته و نیز ...

یهودیان و مسیحیان ایران، جزو مهم ترین و قدیمی ترین گروه های مذهبی ساکن در ایران بوده اند. قدمت حضور یهودیان در ایران به بیش از دوهزار سال می رسد و مسیحیت نیز بنا بر روایات تاریخی از سده اول میلادی وارد ایران شده است. نوع روابط اقلیت یهودی و مسیحی با اکثریت شیعه مذهب ، از قرن یازدهم قمری ـ همزمان با تشکیل نخستین حکومت ملی و مستقل ایرانی بعد از اسلام(صفویه،905-1135 ش)ـ صبغه و سمت و سویی متفاوت ...

جلفای نو محله ای در جنوب اصفهان در آن طرف رودخانه زاینده رود واقع می باشد که بهفرمان شاه عباس اول جهت اسکان موقت و سپس اقامت دائمی در اختیار ارمنیان گذاشتهشد . به طوریکه در ابتدا به جز اقلیت محدود زرتشتی هیچ فرد مسلمان و یا غیر ارمنی حقسکونت در آنجا را نداشت اما کم کم دیگر مسیحیان مشرق زمین به این شهرک وارد شده وسپس با افزایش ارتباطات سیاسی ایران با اروپا مبلغین مسیحی کاتولیک به ایران اعزامشده،...

مقاله حاضر با هدف بررسی نگرش مسیحیان درباره مسلمانان در طی جنگ‏های صلیبی به نگارش درآمده است. بدین منظور علاوه بر منابع اختصاصی، از سایر منابع و پژوهش‏های جدید در این‏باره استفاده شده است.در این مقاله، پس از مقدمه کوتاهی درباره علل، روند و پی‏آمدهای جنگ‏های صلیبی، وضعیت جهان اسلام مقارن با جنگ‏های صلیبی و نگرش مسیحیان به مسلمانان در این دوران بررسی شده است. در ادامه، به دیدگاه ویلیام صوری، اسقف...

قرآن کریم علاوه بر آنکه یهودیان و مسیحیان را «اهل کتاب» معرفی می‌کند، هجده بار از واژۀ «تورات» و دوازده بار از واژۀ «انجیل» برای مجموعۀ معارف الهی اعطا شده به حضرت موسی× و حضرت عیسی× استفاده می‌کند. از طرفی، قرآن در ضمن آیات تصدیق، که گاه خطاب به یهودیان و مسیحیان هستند، به حسب ظاهر، متن مقدس آنان را تأیید می‌کند. حال این سؤال رخ می‌نماید که آیا کاربردهای «تورات» و «انجیل» در قرآن را می‌توان نا...

وجود اقلیت‌های دینی و نحوه‌ تعامل حکومت‌ها با آنان که یکی از انواع اقلیت‌ها محسوب می‌شوند، از دیرباز مورد توجه دولت‌ها بوده است. کشورهای ایران، مصر و عراق به دلیل قدمت چند هزار ساله از موقعیت حساسی در منطقه برخوردارند. وجود اقلیت‌های دینی در این سه کشور و بررسی حقوق آنها مورد عنایت صاحب‌نظران بوده و هست. زرتشتیان، کلیمیان و مسیحیان تنها اقلیت‌های دینی در ایران شناخته می‌شوند؛ (اصل 13 قانون اساس...

بررسی تعاملات مذهبی و فرهنگی بین مسلمانان و مسیحیان اندلس در دوره امویان در سیر تحولات تاریخ اسلام ، از موضوع های مهمی است که علی رغم اشاره مکرر به آن، هنوز از زوایای متعدد قابل پیگیری است. از جمله آن بخش از تعاملات و تسامحات که اثر مستقیم بر مناسبات اسلام و مسیحیت داشته است. آن چه تعاملات بین مسلمانان و مسیحیان در اندلس را از اهمیت مطالعاتی برخوردار ساخت، تسامح دینی و همزیستی مسالمت آمیز فرهنگ...

مقاله حاضر با هدف بررسی نگرش مسیحیان درباره مسلمانان در طی جنگ‏های صلیبی به نگارش درآمده است. بدین منظور علاوه بر منابع اختصاصی، از سایر منابع و پژوهش‏های جدید در این‏باره استفاده شده است.در این مقاله، پس از مقدمه کوتاهی درباره علل، روند و پی‏آمدهای جنگ‏های صلیبی، وضعیت جهان اسلام مقارن با جنگ‏های صلیبی و نگرش مسیحیان به مسلمانان در این دوران بررسی شده است. در ادامه، به دیدگاه ویلیام صوری، اسقف...

اقلیت های دینی در بیشتر دوران های تاریخی در جوامع مختلف وجود داشته اند؛ اما تعامل حاکمیت ها با این گونه اقلیت ها همواره یکسان نبوده است. حکومت اسلامی نیز از همان بدو تاسیس در مدینه با اقلیت های دینی یهودی، مسیحی و غیره روبرو بود؛ لذا در اسلام نیز برای حضور این اقلیت های دینی تحت سیطره حکومت اسلامی قوانینی گذاشته شد که براساس آن ایشان در جامعه اسلامی باقی ماندند. پژوهش حاضر در صدد بررسی وضعیت اق...

طریقة شاه نعمت الله ولی براساس آنچه در کرسی نامه ها آمده است به احمدغزالی(د 520 ق)، ازعرفای مکتب خراسان و قطب سلسلة معروفیه، منتهی میشود. این طریقه در مغرب عالم اسلامگسترش یافته و با چند واسطه به ابومدین (د 594 ق) در تلمسان الجزایر رسیده و سپس تا شاهنعمت الله ولی (د 834 ق) امتداد پیدا کرده است. نام ابومدین بهعنوان شیخِ ابنعربی به کرّات درنوشته هایش مشاهده میشود. بنابراین با یافتن مستنداتی دالّ بر ...