بناهای مذهبی همواره یکی از اساسی ترین عناصر بافت، ساخت و شکل شهرها بوده و هستند. در شهرهای اسلامی، مسجد جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده و به مثابه ی برجسته ترین عنصر منبعث از دین اسلام از همان ابتدا با جامعه ی مدنی اسلام همراه بوده است. اغلب مساجد در مرکز شهرها، نزدیک بازارها و محدوده ی دارالحکومه ساخته می شدند و اگر شهری به بیش از یک مسجد نیاز داشت، مسا جد دیگری از طرف حکومت یا افراد خیر ...

عنصر مهم دین و باورهای مذهبی یکی از عناصر اصلی، در شکل گیری شهرهای اسلامی است. وجه مادّی این عنصر، در اشکالی نظیر معماری مساجد و آرامگاه ها و مدارس مذهبی نمود می یابد. پیدایش و تکامل فرقه های اسلامی در تاریخ ایران، موجب شده است تا این مهم، نقش موثری در شکل گیری و توسعه بافت شهرها ایفا کند. در این نوشتار که به نمونه پژوهی شهر اصفهان از ابتدای خلافت عباسی تا پایان حکومت سلجوقی می پردازد، تلاش شده ...

چکیده      با توجه به مرمت­های سالیان اخیر مسجد جامع گز و متعاقب آن زدودن برخی الحاقات دوره معاصر که در نتیجه آن فضاها، تزیینات و اشکال جدیدی از بنا هویدا گردید، اطلاعات تازه­ای از گاه­نگاری و مراحل توسعه این بنا مشخص گردید؛ بر همین اساس پژوهش حاضر که به روشی توصیفی- تطبیقی – تحلیلی بر پایه بررسی­های میدانی و بهره­گیری از مطالب متون انجام شده، بر آن است تا منظر تازه­ای از گاه­نگاری، مراحل توس...

سرچشمه‌های ساختار شکل در ابنیه آیینی متنوع‌ است که ریشه در فرهنگ، جغرافیا، اقلیم، معماری بومی و... دارد. با ثبات ساختار شکل این ابنیه در هر آیین، تکرار آن جزو لاینفکی از آن شده و به نمادی از آیین تبدیل می‌شود. به دیگر سخن شکل در ابنیه آیینی به عنوان امری مقدس قلمداد می‌شود. با چنین پشتوانه‌ای، ساختار شکل دیگر وابسته به جغرافیا، اقلیم، بوم و... نبوده و به صورت تحمیلی تداوم پیدا می‌کند. هریک از ا...

در فرهنگ اسلامی ، گنبد هنگامی که خود مظهر روشنی از کیهان زائی بنیادی اسلامی می گردد ، تصویرپردازی باستان خود را القاء می کند. علائم اسلامی چون مرکز ، دایره و کره ، که خود فطری گنبدند ، از طریق انتقالی نمادین یکسره تحقق می یابند. اگرچه گنبد مساجد، ارتباطی گریز ناپذیر با سایر عناصری دارد که به عملکرد و شکل مساجد ایرانی معنا می بخشد ولی خود به تنهایی رمز و رازها و نیز گفته  ها و ناگفته  هائی را در...

با توجه به اینکه مصرف آنتی اکسیدانهای سنتزی اثرات نامطلوبی، همچون اثر جهش زائی، عوارض توکسیکولوژی و سرطان زائی که در بدن انسان دارند. به تدریج از لیست آنتی اکسیدانهای مصرفی حذف می شوند، لذا تهیه وتولید آنتی اکسیدانهای طبیعی به عنوان جانشین، ضروری به نظر می رسد. گروهی از آنتی اکسیدانهای طبیعی، پلی فنلهای موجود در عصاره برگ چای می باشند. در این تحقیق به منظور بررسی اثر عصاره برگ چای بر روی جلوگیر...

مساجد در صدر اسلام به دلیل عهده داری کانون اصلی ارتباط مردم به ویژه فعالان جامعه، کارکردهای فراوانی در نظام اجتماعی ایفا می کردند. در عصر جدید به دلیل تفکیک ساختاری و تقسیم کار به برخی از کارکردهای اجتماعی و سیاسی آن کمتر توجه می شود. با این حال در جریان انقلاب اسلامی ایران، مساجد نه تنها محلی برای عبادت که محلی برای فعالیت فرهنگی علیه رژیم و نظام اجتماعی حاکم تبدیل شد. با توجه به مطالب یادشده،...

مفاهیم کهن­الگویی در ساختار کالبدی آثار شاخص تمدنی جایگاه ویژه­ای دارند. در کالبد معماری اسلامی نیز مسجد جایگاه عمده­ای را به خود اختصاص داده است. هدف پژوهش حاضر مقایسه هندسه دو اثر شاخص حوزه تمدن ایران و عثمانی در محدوده اقلیم گرم و خشک براساس مفاهیم دانش کهن­الگویی است. مفاهیم کهن­الگویی که سازنده تصاویر ذهنی نمادهای مختلف در ناخودآگاه جمعی­اند؛ می­توانند برای یافتن ارتباط بین هندسه­ دو بنا ب...

عنصر مهم دین و باورهای مذهبی یکی از عناصر­ اصلی، در شکل‌گیری شهرهای­اسلامی است. وجه مادّی این عنصر، در اشکالی نظیر معماری مساجد و آرامگاه‌ها و مدارس مذهبی نمود می‌یابد. پیدایش و تکامل فرقه‌های اسلامی در تاریخ ایران، موجب شده است تا این مهم، نقش موثری در شکل‌گیری و توسعه بافت شهرها ایفا کند. در این نوشتار که به نمونه پژوهی شهر اصفهان از ابتدای خلافت عباسی تا پایان حکومت سلجوقی می‌پردازد، تلاش شده...

درعصرصفویه کثرت بناهای مذهبی وفرهنگی از جمله مساجد با کارکردهای منحصر بفرد آن حاکی از توجه این حکومت به اعمال سیاستهای دینی در مدیریت رفتارهای اجتماعی است. اینوع مدیریتهای دینی یکی از عوامل تثبیت قدرتها وبقای بیشتر آنها بوده است. هرچند در حکومتهای پیشین نیز چنین سیاستهایی اعمال شده است اما رسمی شدن تشیع دراین دوره کارکردهای متفاوت‌تری را برای مساجد رقم زد که وجوه تمایز آن را نسبت به اعصار قبل ن...