دکتر محمد رضا بهارستان فر[1] دکتر سید محمد هاشمی[2] دکتر علی اکبر گرجی ازندریانی[3] دکتر محمدرضا ویژه[4] نظام قانونگذاری ایران مبتبی یک مجلس می باشد این در حالی است که به نظر می رسد با توجه به کارکردهای نظام های دومجلسی، سیستم قانونگذاری ایران با اصلاح قانونگذاری به نظام دو مجلسی تغییر پیدا کند. حجم کار بالای مجلس شورای اسلامی و عدم توجه به تمام وظایف قانونگذاری توسط این نهاد در نتیجه حجم فعال...

بسیاری از کتیبه‌های نستعلیق قاجار، توسط خوشنویسانی مانند آقا محمد باقر سمسوری و فتح الله جلالی، که در زمره‌ پیروان میرعماد و محمد صالح اصفهانی به شمار می‌روند، نوشته شده است. اصلی‌ترین سوال این پژوهش بنیادی این است که مهمترین تحولات فرمی و ساختاری کتیبه‌های نستعلیق در مساجد قاجاری اصفهان چیست؟ بدین جهت، ضمن بررسی جامعه آماری مورد نظر، بر اساس روش نمونه‌گیری طبقه بندی پسین، نتایجی قابل توجه حاص...

علامه مجلسی به عنوان یکی از برجسته‌ترین محدثان امامیه که به گردآوری بزرگترین دائرة المعارف حدیث شیعه موفق گردیده است، علاوه بر احیای نسخه‌های در حال اضمحلال حدیث و طبقه‌بندی بدیع احادیث، به شرح و تفسیر متون حدیث پرداخت و تا حدی مشکلات اخبار را حل کرد. اصولی که مجلسی در فقه‌الحدیث از آن بهره برده است به عنوان الگویی در نقد و فهم حدیث از اهمیتی به‌سزا برخوردار است. در این مقاله سعی شده است اصول ...

تغییر و دگرگونی که در زندگی مردم رخ می دهد، پیدایی وسایلی که جابجایی انسان را آسان می سازد، رسانه ها و وسایل ارتباط جمعی، همگی سبب نزدیک شدن افکار و شیوه های بین مردم به یکدیگر شده و از ویژگی های گویش ها کاسته است. بسیاری از اصطلاحات به علت بیرون رفتن مصادیق آن ها درزندگی مردم، برای اهل گویش، بیگانه و ناآشنا شده است. در سروده های شاعران محلی سرای، اصطلاحات محلی و نام های تغییراتی به چشم می خورد...

کتاب گرانسنگ «کافی» مهم ترین و معتبرترین مجموع? حدیثی شیعه به شمار می رود. بر این کتاب شرحها و حاشیه های فراوانی نگاشته شده که تعداد آنها 70 فراتر می رود. یکی از مهم ترین این شرحها کتاب ارجمند «مرآه العقول فی شرح أ خبار آل الرسول» تألیف علامه مجلسی است که مهم ترین اثر وی پس از بحار الانوار محسوب می شود. مجلسی در این کتاب به شرح روایات اصول کافی، فروع کافی و روضه پرداخته، بسیاری از واژه های دیری...

با روی کار آمدن حکومت صفوی به عنوان مهمترین حکومت شیعی ایرانی، فضای فکری و فرهنگی ایران به کلّی متحوّل شد. شاهان صفوی که عمدتاً در کنار جایگاه سیاسی، خود را رهبر دینی نیز می دانستند در گسترش اندیشه تشیّع بسیار کوشیدند و گاه کار را به افراط کشاندند. بروز این تلاش را می توان در جای جای آثار علمی این دوره نیز یافت؛ بررسی آثار فارسی علاّمه مجلسی به عنوان اصلی ترین چهره دینی این دوره از دریچه سبک شناسی ب...

یکی از ادوار علم اصول فقه‘ دوره جدید آن است که پس از نهضت اخباریین ‘ به وسیله استاد اکبر مولی محمد باقر بین محمداکمل معروف به «وحید بهبهانی» یا «آغا باقر بهبهانی» (متوفی به سال 1206 ه.ق) پایه گذاری شده است . در این دوره ‘علم اصول به تدریج به بالاترین درجه کمال سوق داده شد. رهبران این دوره‘ یعنی : وحید و شاگردانش ‘ در راه مقاومت در برابر اخباریان و شکست نهضت انان از هیچ کوششی دریغ نکردند. در آ...

یکی از مسائل مورد توجه شارحان روایات الکافی تعریف عقل و حدودکارآیی آن است. این توجه به دلیل وجود روایات اهل بیت _ علیهم السلام _ در اصول الکافی است. این مقاله در دو بخش تنظیم شده است: بخش اول، شامل تعریف عقل از نگاه ملاصالح مازندرانی و علامه مجلسی است. ملاصالح دارای تمایلات فلسفی بوده و بنا بر این، تعریف وی از عقل کاملاً متأثر از نگاه فلسفی وی است؛ اما علامه مجلسی به دلیل نگاه منتقدانه به فلسفه ...