نوع نگاه هر شاعر نسبت به جهان پیرامون خویش و شیوۀ برقراری ارتباط با آن، همچنین احساسات و عواطف درونی خود و به‌کارگیری زبانی درخور این نوع نگاه و عواطف، خط سیر شعری او را نمایان می‌کند. این تحقیق کوشیده است تا اشعار پانته‌آ صفایی، کبری موسوی و نجمه زارع را به لحاظ اندیشه و زبان زنانه بررسی کند. به این منظور نخست ویژگی‌های عاطفی زنانه در زبان شعری آنان مورد مطالعه قرار گرفته است. در شعر هر سه شاع...

نسبت دادن اتهام «شعر» به قرآن کریم و اتهام «شاعر» بودن به پیامبر اکرم (ص) از جمله اتهاماتی بود که مشرکان مطرح کردند تا به این طریق، الهی بودن قرآن را انکار کنند و به‌دنبال آن رسالت پیامبر (ص) را زیر سؤال ببرند. هرچند در تحلیل «شعر» و «شاعر» در لسان مشرکان دیدگاه‌های متفاوتی ارائه شده است و دو دیدگاه تحلیل شعر از نظر «بُعد ساختاری» و «بُعد محتوای خیالی» طرفداران بیشتری در میان مفسران دارد، بررسی ف...

شعر گفتار در دو دهه اخیر گسترش قابل توجهی یافته و درباره آن مطالبی پراکنده و ادعاهایی متفاوت مطرح شده است. با وجود این، هنوز تحقیق بی طرفانه و مستقلّی درباره آن صورت نگرفته است تا با جمع آوری و طبقه بندی دیدگاه ها و تطبیق نقادانه آن با نمونه های شعری ارائه شده، بتوان سخنی علمی و مستدل بیان کرد. در این مقاله ضمن تحلیل ویژگی های غیر زبانی شعر گفتار در چهار حوزه اصلی ساختار، موسیقی، تخیّل و محتوا، م...

وزن شعر یکی از عناصر اساسی آن و عاملی بسیار مؤثر در خیال انگیزی کلام است. بی تردید، شاعر در قالبی ازپیش تعیین شده به سرودن نمی پردازد؛ بلکه همۀ عناصر به دنبال محتوا و هماهنگ با مضمون شعر به وجود می آیند. ناهماهنگی وزن و محتوا می تواند دلیلی بر کوششی و ساختگی بودن آن باشد. شعر کودک نیز دارای ساختاری است که عناصر آن در کنار یکدیگر پدیدآورندۀ نظامی راستین اند و از میان شاعران کودک، کسانی موفق ترند...

یکی از شگفتی­­های تاریخ شعر زنان، چگونگی سرایش شعر توسط زنانِ شاعر در جامعه­ای با بافت سنتی و محدود­کننده است، جامعه­ای که زنان در آن حق دستیابی به سواد و دانش را نداشتند ولی همزمان با مردانِ شاعر شعر سروده­اند! در گذار تاریخ شعر برخی از آنها به شهرتی نه چندان در خور رسیده­اند و برخی ناشناس مانده­اند. یکی از ناشناخته­ترین زنان شاعر در تاریخ ادبیات فارسی شاعری است با تخلص حیران که همزمان با دورۀ پ...

مضمون عشق در شعر امروز ایران تحول خیره کننده ای را نسبت به مفهوم عشق در شعر کلاسیک داشته است. هدف این تخقیق آن بوده است تا تغییر معنایی را به پرسش گذاشته و به توضیح چرایی آن بپردازد. در توضیح ریشه های اجتماعی چرخش مفهومی عشق به قرار گرفتن جامعه ایران در ساحت سنت مدرنیته پرداخته شده است. روش تحقیق این تحقیق به طریق کیفی بوده در آن از تحلیل محتوای کیفی برای تحلیل داده ها استفاده شده است.

حمید مصدق (تولد: 1318 ه.ش ؛ وفات: 1377 ه.ش) شاعری متعهد و انقلابی و مردم¬گرا بود. دیوانش مشتمل بر اشعاری به سبک نیمایی و مملو از اشارات سیاسی و اجتماعی است. اغلب این اشعار در طول ده¬ها سال حکومت جابرانه و مستبدانه¬ی پهلوی سروده شده است. مبارزه با استبداد، آزادی¬خواهی و وطن¬دوستی، صبغه¬ی غالب اشعار اوست. نویسنده در این جستار می¬کوشد جنبه¬های سیاسی و اجتماعی اشعار این شاعر را بررسی کند. بر اساس ن...

شعر ایران همواره در طول حیاتش فراز و نشیب ها و جنبش های بی شماری را دیده است. اگر چه همیشه این تغییرات در راستای محتوای اشعار بوده است، نیما با افسانه اش هم محتوا را دگرگون ساخت و هم قالب را. جسارت نیما در دوره های بعد سبب خلق جریان های تازه ای شد که یکی از آنها جریان شعری پست مدرن است. پست مدرن شعری است که با دیدی جامعه شناسانه، روانشناسانه و فلسفی به اطراف می نگرد و بیشتر مربوط به محتوای اث...

جامعه‌شناسی در ادبیات، دانشی است که مطالعات خود را روی محتوای هر اثر ادبی و جوهر اجتماعی آن و روابط متقابل ادبیات و جامعه متمرکز می‌سازد و به معرفی نقش جامعه در شکل‌گیری اثر هنری و ادبی می‌پردازد. هدف نگارنده در این مقاله عبارت است از: 1- بررسی اجمالی تأثیر جامعه‌شناسی در ادبیات فارسی 2- نگاهی به اوضاع اجتماعی، سیاسی و ادبی عصر صفوی 3- معرفی کلیم کاشانی و شعر او به کوتاهی 4- بررسی نهادهای اجت...