پس از سیدجمال‌الدین اسدآبادی و آیت‌الله محمدحسین نائینی، پرتلاش‌ترین عالم و مجتهد دینی در عرصة بومی‌سازی مفاهیم مدرن سیاسی به منظور تولید دانش بومی سیاسی، امام خمینی(ره) است. اما ایشان چگونه این مفاهیم را طی سالهای 60-1340/80-1960 م. در دستگاه معنایی سنّت اسلامی خویش وارد کرده و از آن در تولید دانش سیاسی بومی، سود برده است؟ هدف: هدف این مقاله آن است که ضمن تلاش برای ارائة پاسخ به سؤال مذکور، الگ...

غرض از «ساحت فرهنگی دین»، دینی است که در گذر از اقوام، ملت‌ها و سده‌ها تطور یافته و با فرهنگ جوامع انسانی درآمیخته تا به شکل امروزی به ما رسیده است. تردیدی نیست که هم دینْ انسان‌ها را متحول می‌سازد و هم انسان‌ها بر دین تأثیر می‌گذارند و این تعامل، فرآورده‌های مختلفی را ایجاد کرده است که برخی از آن‌ها تا روزگار ما دوام آورده‌اند و برخی دچار توقف و مرگ شده‌اند. مذاهب، مکاتب، فِرَق، جریان‌های اجتماعی...

ردّیه‌نویسی متکلمان مسلمان بر مسیحیت، تاریخی به درازای اولین مواجهات این دو دین دارد. در قرون اخیر، همسویی مبلغان مسیحی با استعمار و تشدید فعالیت‌های تبلیغی ایشان، به واکنش جدی علمای مسلمان انجامید. این پدیده در ایران؛ به ویژه از زمان قاجار (150سال اخیر) به بعد نمود خاصی پیدا می‌کند و ما شاهد آثاری از متکلمان مسلمان هستیم که در برابر تبشیر و تبلیغ مسیحیت ردّیه‌هایی نوشته‌اند. از میان مناطق مختلف ...

نخبگان، از ارکان اصلی هر جامعه، مهم‌ترین نقش را در تحولات جامعة خود دارند. نقش و کارکرد نخبگان مورد توجه بسیاری از محققان قرار گرفته است. در این پژوهش، جامعه و نخبگان عصر صفوی، با تکیه بر سفرنامة ژان شاردن، بررسی و تحلیل شده‌اند. نخبگان آن دوره، بر اساس دو عامل اقتدار (اتوریته) و نفوذ، تقسیم‌بندی و سه گروه از نخبگان بررسی شده‌اند. البته این مرزبندی قراردادی است و گروه اول، شامل نخبگان فن‌سالاریِ...

رجم درزمره حدودی است که درشریعت اسلام موردامضاء قرار گرفته به عمل منافی عفت اشخاص محصن اختصاص یافت وروایات فراوانی درمورد اصل آن،از ناحیه پیامبر (ص) وائمه(ع) صادر شده است که فقها آن روایات را در حد استفاضه و حتی تواتر میدانند.امادر جزئیاتوشرایط اختلافاتی دراقوال فقها وجود دارد.سپری شدن زمان وتغییر شرایط تاثیر انکار ناپذیری برتغییر آراءوفتاوی مجتهدین دارد.تاثیر دادن زمان وشرایط مختلف درفتوی مبتن...

سفارش کتاب الهی به اندیشیدن و تعّقل، موجب شد که موضوع عقل و جایگاه آن در حیات مسلمانان و میزان اعتبار آن در ترازوی شرع از همان آغاز رویش فرهنگ اسلامی مورد توجه دینداران قرار گیرد و به بالندگی تمدن اسلامی بینجامد. شیخ طوسی در طول زندگی پربرکتش با بهره وری از اساتیدی چون شیخ مفید و سیّد مرتضی با کسب کمالات، به زعامت جهان تشیع رسید و با تأسیس حوزه ی علمیّه ی نجف اشرف به تربیت بیش از سیصد شاگرد مجتهد ...

بحث تعادل و تراجیح یا بحث تعارض ادله از مباحث مهم اصولی است که جایگاه خود را از خاتمه و مباحث حاشیه ای اصول فقه ، به حدی به مباحث پایه ای اصول تغییر داده است که برخی آن را از مهمترین مسائل اصول برشمرده اند. تعارض بین دو دلیل گاه غیرمستقر، از رهگذر جمع عرفی مرتفع و از دایره بحث خارج می شود مانند دو دلیل عام و خاص، و مطلق و مقید. گاه تعارض بین دو دلیل مستقر و در این صورت یا از هر جهت (سند، دلالت ...

مذهب اقتصادی اسلام یکی از شاخه های دانش اقتصاد اسلامی است. از بحث های مقدماتی مهم در این شاخه از دانش اقتصاد اسلامی تعریف و روش آن است. مقاله پیش رو تعریف و روش کشف مذهب از دیدگاه شهید صدر; را تبیین و نقد کرده و سرانجام به نتیجه های زیر می رسد: الف) مذهب اقتصادی اسلام عبارت است از قواعد ثابتی که زیربنای فقه و اخلاق اقتصادی است و از منابع (آیه ها، روایت ها و عقل) استنباط می شوند و برای تنظیم رو...

حکمت سیاسی متعالیه، مکتبی خدامحور است. در این مکتب، خداوند متعال، حضور جدی و اصلی در متن زندگی فردی و اجتماعی دارد. عناصر جدی هستی در این تفکر عبارتنداز: خدا، انسان و طبیعت. نظریة دولت هادی، برآمده از مکتبی غایت­دار و هدف­محور است. در این تفکر، همة عناصر فکری و عملی به سوی خدا، قیامت و خیر و سعادت و تکامل انسان، تنظیم می­شوند. «خیر»، چیزی است که انسان را به خدا برساند. هرکس به خدا نزدیک­تر است،...

حکمت سیاسی متعالیه، مکتبی خدامحور است. در این مکتب، خداوند متعال، حضور جدی و اصلی در متن زندگی فردی و اجتماعی دارد. عناصر جدی هستی در این تفکر عبارتنداز: خدا، انسان و طبیعت. نظریه دولت هادی، برآمده از مکتبی غایت­دار و هدف­محور است. در این تفکر، همه عناصر فکری و عملی به سوی خدا، قیامت و خیر و سعادت و تکامل انسان، تنظیم می­شوند. «خیر»، چیزی است که انسان را به خدا برساند. هرکس به خدا نزدیک­تر است،...