در اعصار پیشین واژه‌ها و اصطلاحات بسیاری از زبانهای مختلف‌ وارد زبان فارسی شده است.واژه‌های دخیل در زبانهای ایرانی پیش از اسلام‌ بیشتر از زبانهای آرامی،یونانی و هندی بوده است.در حالی که در دورهء پس از اسلام،بیشترین این واژه‌ها از عربی،ترکی،مغولی و زبانهای اروپایی وارد زبان‌ فارسی شده است. هجوم و سلطهء سیاسی مغولان موجب ورود عناصر زبان متعددی از زبانم این قوم غالب در زبان ایرانیان گردید.ورود کلم...

این پژوهش به بررسی تعداد و انواع استعاره و همچنین شناسایی استعاره های کلیدی درمقالات نویسندگان غیر بومی زبان انگلیسی و مقایسه ی ان با مقالات سخن گویان بومی می پردازد. پیکره ی پژوهش حاضر شامل 50 مقاله ی پزشکی است. برای توصیف تعداد و انواع استعاره، بخشی از پیکره ی اصلی به عنوان نمونه با استفاده از روش استعاره یابی در متن بررسی شد . برای شناسایی استعاره های کلیدی از نرم افزار Wmatrix در کنار روش ا...

 دست­‌نویس شمارۀ 209 کتابخانۀ توپقاپی استانبول (کتابت شده در سال 455ق) نسخه‌­ای از تفسیر حدادی و از معدود نُسخ زبان فارسی است که واژه­‌ها در آن با اعراب کتابت شده است. از آن‌جا که در متون نثر محدودیت‌­های وزنی وجود ندارد، تلفظ واژه‌ها عموماً دقیق­تر و مستندتر از متون نظم است. پیش‌تر، پژوهشگرانی چون صفری آق قلعه و حیدرپور نجف‌آبادی (تفسیر سور آبادی، 1396)؛ صادقی (الابنیه، 1389)؛ متینی (هدایة المتع...

اسراییلیّات، اصطلاحی است که علمای اسلامی برای عقاید و داستان‌های خرافی‌ای به کار بردند که علمای اهل کتاب از قرن اوّل هجری درمیان مسلمانان رواج دادند. این افسانه‌های ساختگی، برخی از مفسّران و تاریخ نویسان بزرگ مانند طبری، یعقوبی، ابن‌اثیر و... را تحت تأثیر قرار داد. شاعران و نویسندگان ادب فارسی با متون تفسیری و تاریخی مأنوس بوده‌اند و به همین سبب از این افسانه‌ها و احادیث ساختگی تأثیر گرفتند و ناخو...

متون کلاسیک ادب پارسی برخوردار از غنای داستانی فراوانی است. در آثار بعضی از نگارندگانِ این متونِ نظم و نثر، فراتر از داستان‎گویی صرف، نوعی روایت دراماتیک به چشم می‎خورد. با این حال با توجه به نبود نمایش در سده‎های آغازینِ شعرِ پارسی در ایران، این آثار ظاهر نمایشی ندارند و صرفاً برای خواندن نوشته شده‎اند. بعد از ورود نمایش از غرب به ایران در قرون متأخر، باز هم کمتر نمایشنامه‎نویسان به سراغ گنجینۀ غنی...

انسان ذاتاً کمال‌طلب است. وسواس در گزینش واژه‌ها و کاربرد هدفمند آنها و توصیه و تأکید متون تعلیمی و اخلاقی بر سخن نکو تجلی کمال‌طلبی انسان در زبان، و نشانه پیوند حُسن و جمال با کمال است. انسانِ جویای کمال، هم در انتخاب واژه‌ها بهترین و بجاترین را برمی‌گزیند و هم فطرتاً دوستدار شنیدن سخنان نکو است. حفظ کرامت بشر و رعایت احترام و ادب و نزاکت و اخلاق، منشأ به‌گویی، نکوگویی، و ...

بررسی جایگاه زن در ادبیات فارسی با مطالعه ی متون برجسته ی نظم و نثر امکان پذیر است. یکی ازآثار کم نظیری که بیش از همه به زن پرداخته، مثنوی هفت اورنگ جامی و داستان لیلی و مجنون در آن،است. در این داستان عاشقانه، لیلی در مقام زن، معشوق و محبوبی است که دارای ویژگی هایی چونزیبایی، عقلانیت، عزت نفس، وفاداری، لطافت، روحیه بخشی و مانند آن است.روایت جامی با نظامی،مکتبی و دهلوی تفاوت هایی دارد که شاخصه ی...

گسست جامعة قاجار از اندیشة سنتی و بروز گرایش های نوخواهان در آن دوره، پیامد یک خودآگاهی انتقادی بود که به دنبال وقوع بحران های متعدد اجتماعی ـ سیاسی رخ نمود. رشد روزافزون ترجمة آثار سیاسی، اجتماعی، و اقتصادی در روزگار قاجار، سبب گسترش آگاهی های اجتماعی شد. در مقالة حاضر، ضمن طیف بندی گفتمان های انتقادی آن دوران و ارائة شواهد، نشان داده شده است که اکثر طراحان این گفتمان، دست اندرکار ترجمة متون ...

گسست جامعه قاجار از اندیشه سنتی و بروز گرایش های نوخواهان در آن دوره، پیامد یک خودآگاهی انتقادی بود که به دنبال وقوع بحران های متعدد اجتماعی ـ سیاسی رخ نمود. رشد روزافزون ترجمه آثار سیاسی، اجتماعی، و اقتصادی در روزگار قاجار، سبب گسترش آگاهی های اجتماعی شد. در مقاله حاضر، ضمن طیف بندی گفتمان های انتقادی آن دوران و ارائه شواهد، نشان داده شده است که اکثر طراحان این گفتمان، دست اندرکار ترجمه متون ب...

برهان نظم ساده­ترین، قابل فهم ترین و عمومی­ترین برهان بر وجود خداوند است. در طول تاریخ روایت­های متعددی از این برهان ارائه شده است که از درجات متفاوتی از قوّت و دقّت برخوردارند. به نظر نگارندگان معقول­ترین و قابل دفاع­ترین روایت از این برهان، روایتِ «استدلال از راه بهترین تبیین» است. روایت­هایِ کلاسیک، مقایسه­ای، تنظیم دقیق، پیچیدگی غیر قابل تقلیل بیوشیمیایی و اطلاعات زیست شناختی ضمن آنکه هر یک روا...