به انجام عملی ناچار کند و راه گریزی از آن نباشد. منابع فقهی و نظرات حقوق دانان و نیز انعکاس آنها در تدوین قانون جزایی ایران ، از مسائلی است که به نظر می رسد با گذشت زمان نیاز به تحقیق و تفحص جدیدی داشته باشد . در این پایان نامه تلاش شده است مبانی و ادله حجیت قاعده اضطرار از کتاب ، سنت ، اجماع و عقل و همچنین نظریات حقوق دانان مورد بررسی قرار گیرد . آثار اضطرار و شرایط تحقق اضطرار

در ارزیابی باورهای دینی کسانی قائل شده‌اند که یک شخص در صورتی مجاز به پذیرش یک باور است که برای آن برهانی داشته باشد که همه عقلای عالم را قانع کند، یا گفته‌اند فرد باید برای همه باورها و اعمال خود برهان داشته باشد و به امر خردگریز تن ندهد. در نقطه مقابل، کسانی هستند که می‌گویند عقل ضد ایمان است یا با آن رابطه ندارد، یا می‌گویند همه باورها را باید از ظاهر متون دینی گرفت و به عقل اعتناء و توجه نک...

پرسش و پاسخهایی در حوزه های گوناگون قرآنی است.  استاد نخست به بحث در قلمرو دین پرداخته و معتقد است هر چیزی که در رابطه با سلامت و سعادت معنوی و روحی و اخلاقی انسان باشد، در برنامه ها و اهداف قرآن قرار دارد. ایشان، نیاز انسان به شرع و دین را، لایزال دانسته و معتقد است انسان در مورد امور جزئیه و تنظیمات داخلی، به دین نیاز ندارد. از سوی دیگر پیامبران نیامده اند تا حرف تازه های بزنند، بلکه آمده اند...

احادیث کاستی عقل زنان در منابع حدیثی اهل سنّت و شیعه با شمار قابل توجّهی گزارش شده است. مصادر کهن و معتبر شیعی، آن را با سندهایی مرسل و ضعیف گزارش کرده‌اند. وضعیت سندها به گونه‌ای است که هیچ نوع خبر مستفیضی، حتّی مستفیض معنوی، شکل نمی‌گیرد. این گروه از روایات در کتاب‌های صحیح البخاری، صحیح مسلم و دیگر منابع معتبر حدیثی اهل سنّت گزارش شده‌اند و از منظر آنان صحیح به شمار می‌روند، اما حجیت را لازم برا...

«وحی» حقیقت رازآلودی است که ازقلمرو اصطیاد عقل وحس استبعاد دارد؛ با این‌حال برخی از روشنفکران معاصر درباره این حقیقت مرموز معتقدند وحی محصول تجربه دینی است و به شخصیت و قوه خیال پیامبر’ در تولید وحی موضوعیت و فاعلیت داده است. در این تحقیق، ابتدا تعریفی از وحی و فرهنگ و نوع مواجهه قرآن با فرهنگ عصر نزول ارائه می‌شود. سپس از منظر فلسفه صدرایی اثبات می‌شود که: اولاً: وحی تعینی پیشینی و ثابت در علم ...

«عقل» در قرآن، به صورت فعل استعمال شده که به کارگیری قوه تعقل، تدبر و تفکر در نشانه های الهی، مورد تاکید و عد بهره مندی از آن ها ، مورد توبیخ قرار گرفته است. هم جواری «عقل» با پیامبران و ائمه (ع) (حجت ظاهری) در روایات، بیان گر حجیت باطنی، مقوم کمالات انسانی و مهار کننده قوای درونی انسان است . از نظر برخی فقهای امامیه ، عقل و دین مستلزم یکدیگرند و به خاطر درک عقل از کمال و نقصان ، مصلحت و مفسده ...

موضوع تحریف در قرآن بسیار مورد توجه اندیشمندان و علمای اسلام به‌ ویژه بزرگان شیعه قرار گرفته است و از قرون اولیه اسلام تا کنون همواره مورد بحث و مناقشه بوده و تا کنون کتاب‌های فراوان در این باره به رشته تحریر در آمده است. از میان اهل سنت،‌ حشویه و در شیعیان، غلات و عده‌ای کمی از اخباریان(مثل سید نعمت الله جزایری و محدث نوری) قائل به تحریف در قرآن(تحریف به نقیصه) گردید...

در مقاله حاضر، برون‌رفت علوم اجتماعی از وضعیت پروبلماتیک در تمدن اسلامی به مواجهه نظام معرفتی و متافیزیکی این تمدن با «ازجاکندگی معرفتی» دوران جدید منوط شده است. در تبیین این موضوع، آرای علامه طباطبایی به محک آرای ایمانوئل کانت برده شده است. کانت در مواجهه با پدیده یادشده، با انتقال خدا از حوزه شناخت به حوزه اخلاق و تبدیل انسان به موجودِ «خودآیین» و قرار دادن «دین در محدوده صرفاً خرد»، تحول بزرگی...

در قرن چهارم هجری و در منطقه ماوراءالنهر ابومنصور ماتریدی با انگیزه اصلاح و دوری از افراط و تفریط های اهل حدیث و معتزله، مکتبی را پایه گذاری نمود که از طریق شاگردان و آثار او، فرقه کلامی بزرگی را در اهل سنت با عنوان ماتریدیه پدید آورد. آن چه سبب امتیاز ماتریدی در جهان اسلام گردید، روش او در بررسی مسائل کلامی و مطالب علمی بود. او در تبیین آرای خود از عقل و نقل به قدر اعتدال بهره جست و از هرگونه ...

رساله حاضر که با عنوان "عقل و دین" تهیه و تدوین گردیده است دارای یک مقدمه و شش فصل می باشد. فصل اول به تعریف دین و عقل اختصاص یافته است. فصل دوم در باب اهمیت عقل و دین است. فصل سوم به نقد تئوری "پندار بی نیازی بشر از دین" اختصاص یافته است. فصل چهارم پندار تعارض عقل و دین و علل پیدایش چنین پنداری در جامعه اسلامی و غربی بررسی و ارزیابی گردیده، فصل پنجم قلمرو عقل و دین و حیطه کاربردی ابزار حسی، قل...