خویشاوندی (قرابت)، به عنوان یکی از شاخصهای تأثیرگذار در بخش حدود، گاه سبب تشدید مجازات و در بسیاری از موارد، مانع از اجرای مجازات و سبب سقوط آن است. قصاص، قذف، لواط، سرقت و محاربه، آن بخش از جرایم و حدود هستند که قرابت می تواند عامل سقوط آنها باشد. البته تأثیرگذاری قرابت بر این حدود، مطلق نیست، بلکه گاهی برخی از فقها برای آن، وجود شرایطی را لازم می دانند. همچنین تأثیر قرابت بر همه حدود و جرایم،...

در مورد مجازات قتل عمدی و حدود اختیارات اولیای دمّ در اعمال آن، میان فقهای مذاهب مختلف اسلامی اختلاف نظر وجود دارد. نظر مشهور در فقه امامیه بر آن است که مجازات قتل عمدی اولاً و بالذات قصاص است و اخذ دیه از قاتل نیازمند تراضی بین ولی دمّ و قاتل می باشد.این نظریه که برخی آن را مقتضای مذهب امامیه دانسته و بر آن ادعای اجماع نموده‌اند، به نظریه «وجوب تعیینی قصاص» معروف است. در مقابل، برخی از فقها هم م...

به دلیل پذیرش اصل شخصی بودن مجازات ها، فوت متهم یا محکوم علیه موجب سقوط مجازات می شود. با این حال در مورد قاتل عمد، پرداخت دیه محل اختلاف است. از یک سو، تبدیل قصاص به دیه، به موافقت جانی منوط است که طبعاً با مرگ وی امکان مطالبۀ دیه نخواهد بود و از سوی دیگر، ادله ای که از هدر نبودن خون مسلمان سخن می گویند، مقتضی آن است که با مرگ قاتل، دیه از اموال وی پرداخت شود. روشن نبودن آرای فقهی در مسئله، موج...

مسیله پیوند اعضای بدن اگرچه به شکل امروزین آن در دوران پیشین مطرح نبوده، اما ریشه های بحث در متون دینی و منابع فقهی ما در دسترس است. برای نمونه می توان به روایات وارده در مورد گوش بریده شده در قصاص و کاشت دندان به جای دندان افتاده، اشاره کرد.همچنین از اصول و قواعد کلی برگرفته از متون دینی همانند "علیناالقاءالاصول و علیکم التفریع" می توان در این زمینه بهره برد. اگر کسی عضوی از شخص دیگری را قطع ک...

نظام حقوقی اسلام علیرغم پذیرش "اصل قصاص " در جرائم علیه تمامیت جسمانی اشخاص ، همواره بر اصل مهمتری که همانا برتری عفو و گذشت بر انتقام است ، تاکید کرده است . با توجه به مراتب فوق، اهمیت بررسی علل سقوط قصاص یعنی عوامل که علیرغم تحقق و ثبوت قصاص موجب زائل شدن آن می گردند، روشن می گردد. در این رساله با استناد به نظریه های فقیهان و حقوقدانان و همچنین رویه قضائی و مجموعه قوانین جزائی علل سقوط قصاص ا...

نظام حقوقی اسلام علی رغم پذیرش اصل قصاص در جرائم علیه تمامیت جسمانی اشخاص بر رجحان عفو و گذشت تاکید کرده است و در این زمینه سفارش موکد داشته است. علاوه بر آن پس از تحقق و ثبوت قصاص عواملی موجب زوال و سقوط آن می شوند که بررسی آنها به ویژه برای دست اندرکاران امر قضاء اهمیت بسزایی دارد. در این پژوهش نگارنده تلاش کرده است تا ضمن ماهیت قصاص و نادهای حقوقی مرتبط با آن تقسیم بندی جدید و همه جانبه ای ا...

در این رساله با هدف بیان تمایز نظر آیت الله خوئی در قصاص نفس با قول مشهور، تلاش شده است تا ضمن بیان بارزترین مصادیق اختلافی قصاص نفس، احکام و آثار این موراد بررسی و تبیین شود؛ در این راستا با تکیه بر منابع و مباحث فقهی، ده مورد از مصادیق اختلافی بازشناسی شد که عبارتند از سرایت جراحت عمدی به نفس، اکراه بالغ به قتل، اذن در قتل توسط مقتول، تداخل دیه عضو در دیه نفس، قتل کودک توسط بالغ، قصاص قاتل مس...

سقوط مجازات یکی از تاسیسات حقوق کیفری می باشد. سقوط مجازات به معنی آنست که علیرغم تحقق و ثبوت مجازات به خاطر عارض شدن عواملی مانند فوت محکوم علیه و گذشت شاکی خصوصی مجازات در مورد مجرم اجرا نشده و ساقط می گردد. مجازات قصاص در مورد جرم قتل و ضرب و جرح عمدی در حقوق کیفری اسلام مورد پذیرش قرار گرفته است. این مجارات از جمله حقوق الناس بوده و قابل اسقاط از طرف مجنی علیه یا اولیا دم می باشد. دردین مبی...

حد در لغت به معنای منع و دفع و همچنین مرز و فاصله بین دو چیز است و جمع آن حدود است و در اصطلاح عبارتست از مجازاتی که به علت ارتکاب جرم مخصوص بر بدن مکلف اجرا می شود و مقدار آن در همه جا از سوی شرع مشخص شده است. قصاص در لغت به معنای پیگیری نمودن اثر چیزی است و در اصطلاح پیگیری نمودن و دنبال نمودن اثر جنایت عمدی است به گونه ای که قصاص کننده همان جنایتی که جانی بر او وارد ساخته است بر خود او وارد ...

پدیده قصه و قصه گویی در عرب جاهلی رایج بود. قصاص در قبایل خود به قصه گویی و بیان ضربه شست ها، قهر و غلبه های پهلوانان و قهرمانان قبایل خود می پرداختند و این قصه گویی های قصاص جاهلی با هدفِ عبرت آموزی و پند و اندرز و نیز ترغیب و تشویق بوده و با آموزه های دیگر ملل و ادیان در آمیخته می شد. با ظهور اسلام روند قصه گویی در مدت زمان کوتاهی متوقف شد و اندکی پس از رحلت پیامبر (ص) بار دیگر با رویکرد دینی ...