تحولاتی که طی سال های اخیر در خاورمیانه عربی و شمال آفریقا ایجاد شده، از زوایای گوناگون قابل تحلیل است. از بطن این تحولات، «سلفی گرایی سنتی» دچار دگردیسی شده و پدیده «نئوسلفیسم» به وجود آمده است. این مقاله، با بررسی مؤلفه ها و عناصر گفتمان نئوسلفیسم، «دگرسازی شیعی» را وجه اساسی این گفتمان تلقی کرده، و با رویکردی آینده پژوهانه و آسیب شناسانه، پیامدهای آن را در زمینه ایجاد اختلاف و تضعیف جهان اسل...

چکیده تحولات موسوم به بیداری اسلامی در هزارۀ جدید از پردامنه ترین و ژرف ترین تحولات در ساختار سیاسی کشورهای منطقه به شمار می رود. این تحولات با اعتراض های مردمی علیه حکومت های خودکامه، به منظور دست یابی به دموکراسی و نفی سلطه و حاکمیت قانون و استبدادستیزی، از تونس آغاز گردید و سپس به کشورهای دیگر، ازجمله مصر و لیبی و یمن و بحرین، و سوریه رسید. این وضیعت در کشورهای تونس و مصر به سرنگونی حکومتِ بن...

مقوله ی باورها و ارزش های دینی همواره یکی از محورهای مهم و تکوینی سیاست خارجی جمهوری اسلامی و نیز تبلور آن در عرصه ی تصمیم گیری بوده است. با درک این مهم، پژوهش حاضر ضمن در نظرگیری هویت اسلامی به عنوان عنصر احیا شده در کشورهای آسیای مرکزی و نیز عدم توانایی در ایفای نقش سازنده بوسیله این هویت در تامین منافع ملی ایران،این سوال را فراروی خویش می بیند که چرا این هویت نتوانسته واجد کارایی درخور و قاب...

خلیج فارس به دلیل برخورداری از منابع عظیم انرژی و مسیر ترانزیت انرژی مورد توجه بسیاری ازکشورهای جهان بوده و از اهمیت ژئواستراتژیک بالایی برخوردار است و همین موضوع باعث شده که بسیاری نسبت به ترتیبات امنیتی منطقه حساس باشند. پس از جنگ جهانی دوم، انگلستان به عنوان قدرت مسلط منطقه یک نظم سنتی را که از پیش ایجاد کرده بود، همچنان حفظ نمود. در سال 1971، با خروج انگلیسی ها، آمریکا با اجراء سیاست معروف ...

اهمیت ژئوپلیتیکی، ژئواستراتژیکی و ژئواکونومیکی سوریه، این کشور را مورد توجه قدرتهای منطقه ای و فرامنطقه ای قرار داده است. موقعیت استراتژیک سوریه از لحاظ پرستیژ در جبهه مقاومت، مسائل امنیت ملی، رقابت در قدرت منطقه ای و توسعه نفوذ در غرب آسیا مورد توجه این ج.ا.ایران و عربستان سعودی بوده به گونه ای که بحران سوریه در پی بیداری اسلامی به میدان رقابت این دو کشور تبدیل شده است. با توجه به اینکه روابط ...

هدف رساله حاضر در واقع اثبات این نظریه است که بحران در کردستان کشورهای منطقه ای ایران، ترکیه، عراق و سوریه نتیجه عملکرد کشورهای فرامنطقه ای امریکا، انگلیس، روسیه و فرانسه به شمار می رود. بدین جهت ارتباط میان دو دسته از کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای ورای جنبه ارزش گذاری ایدئولوژیک وارد یک منطق علمی ویژه می شود منطبق با نظریه فوق کردها در بستر یک ساختار از پیش تعیین شده قرار گرفته اند که به نحوی...

با گذشت زمان، بحران سوریه به یکی از پیچیده ترین چالش های سیاسی و امنیتی در منطقه تبدیل شده است. از سوی دیگر تحولات سیاسی سوریه عرصه ای برای رقابت قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای فراهم کرده است. هر یک از این قدرت ها رویکردهای متفاوتی در قبال سوریه به کارگرفته اند که رویکرد آمریکا و روسیه به عنوان دو ابرقدرت جهانی اهمیت فراوانی دارد. از نگاه بیشتر تحلیل گران، سیاست خارجی آمریکا در برابر جنگ داخلی...

چکیده آسیای باختری دربرگیرنده منطقه ژئوپلیتیک اوراسیا است. این منطقه در دیدگاه کلی در برگیرنده مفهومی جغرافیایی است که ایالات متحده آمریکا تلاش کرده است اصطلاح ساختگی و بی پایه خاورمیانه بزرگ را جانشین آن سازد. این مفهوم جغرافیایی شامل مجموعه ای از دو منطقه خلیج فارس و خزر- آسیای مرکزی است به اضافه آن بخش از جهان که خاور میانه عربی شناخته می شود. عربان و ایرانیان در سال های اخیر انبوهی از تبلی...

وجود معمای امنیت و پایداری آن کشورها را متوجه منطقه، تهدیدات و بی ثباتی های موجود در آن کرده است. تسلط تهدید، رقابت، اختلاف و خصومت، رقابت های تسلیحاتی و اختلافات سیاسی و ائدولوژیک از موانع عمده ی شکل گیری امنیت پایدار در مناطق است. در این میان چرخه ی قدرت یکی از مهم ترین ویژگی های سیستم جهانی و منطقه ای است که تاثیر مستقیمی بر موضوع مذکور دارد. لازم به ذکر است، که انواع چرخه های قدرت، سبب شکل ...