چکیده برجسته ترین پرسش همة نظریه پردازان فیلم، پرسش از رابطه ی واقعیت و فیلم بوده است، از نخستین فیلسوفان سینما همچون هوگو مونستربرگ گرفته تا فیلسوفان شناختی و تحلیلی همچون گریگوری کوری. در این میان، نگره ها و اندیشه های کوری از نوترین بررسی ها دربارة رابطة فیلم و واقعیت است. از نظر گریگوری کوری، رابطة واقعیت و فیلم تاکنون از سه نگرش متفاوت بررسی شده است: 1. «توهم گرایی» (توهم حرکت بر پردة سینم...

برهان جهان­شناختی از مهم‌ترین براهین اثبات وجود خدا به شمار می­آید که فیلسوفان و متکلمان بر اساس مبانی فکری خود آن را بررسی کرده­اند. هسته مرکزی این برهان از دیدگاه فیلسوفان، امکان و وجوب و از دیدگاه متکلمان، حدوث و قدم است.  این مقاله این دو برهان را توضیح می­دهد و مبانی آنها را بیان می­کند، آن­گاه به دیدگاه فیلسوفان و متکلمان درباره معیار نیازمندی معلول به علت پرداخته، دیدگاه فیلسوفان و متکلم...

هانس گئورگ گادامر و لودویگ ویتگنشتاین بعنوان نمایندگان سرشناس دو سنت اصلی فلسفة معاصر، یعنی سنت فلسفة قاره­ای و سنت تحلیلی به حساب می­آیند. نگرشهای فیلسوفان این دو سنت همواره در مقابل هم بوده است. اما به نظر می رسد برخلاف تصور رایج بتوان مشابهت­هایی را میان آنها یافت. در این مقاله تلاش کرده­ایم تا به بررسی وجوه اشتراک دیدگاههای زبانی گادامر و ویتگنشتاین دوم بپردازیم. در این تحقیق به سه وجه اشتر...

از ظاهر برخی عبارت­های ابن رشد چنین استفاده می شود که وی حکمت را برای تحصیل سعادت عقلی خواص(فیلسوفان) کافی می داند و شریعت  را از این جهت ضروری نمی­داند. هرچند فیلسوفان را از جهات دیگری نیازمند شریعت می داند. مثلاً از این جهت که تنها با سعادت عامه مردم است که می توان از امکان تحقق سعادت خواص سخن گفت و چون سعادت عوام از طریق شریعت ممکن است، پس شریعت برای فیلسوفان هم ضروری است. این مقاله ضمن ارائه...

جستار حاضر، بنیانی از سامانه معرفتی حکمت متعالیه را در حوزه هستی­شناختی آشکار می­سازد: «کثرت تحلیلی». کثرت تحلیلی، از جایگاه حیاتی در حکمت صدرایی برخوردار است، به­گونه­ای که مباحثی چون رابطه وجود و ماهیت، ماده و صورت، جنس و فصل، جوهر و عرض و ... متأثر از آن است. مسألۀ اصلی این جستار تحلیل معنایی کثرت تحلیلی و تعیین جایگاه معرفتی و هستی­شناختی آن است. کثرت تحلیلی از نگاه صدرا کثرت برآمده از معان...

مبانی معرفت‌شناختی در مطالعات برنامه درسی همواره میان صاحب‌نظران مورد بحث بوده است. در مقاله حاضر، دیدگاه معرفت‌شناختی کالینگ‌وود، یکی از برجسته‌ترین فیلسوفان قرن بیستم، مورد بررسی قرار گرفته است. از نکات مهم دیدگاه معرفت‌شناختی او می‌توان به «در هم تنیدگی تاریخ و فلسفه» اشاره کرد. با چنین پیش‌فرضی می‌توان برنامه درسی‌ای فعال‌تر را برای موضوعات درسی طراحی کرد، به‌طوری‌که دانش آموزان با دروس مخت...

موضوع این مقاله تفسیر کلاسیک احتمال و نقدهای وارد بر آن : تحلیلی فلسفی-تاریخی است.  احتمال کلاسیک قرن ها تنها دیدگاه غالب در نظریه­ی احتمال بود. به دلیل برخی ایرادها و پارادوکس های مطرح شده درباره­ی این نظریه و اصل عدم تفاوت، تفسیرهای جدیدی از سوی فیلسوفان و متفکران در آغاز قرن بیستم ارائه شد. در این مقاله به معرفی تفسیر احتمال کلاسیک از دیدگاه فلسفی-تاریخی و نقدهای وارد بر آن خواهیم پرداخت. هم...

کانت مدخل نظام فلسفی خود را در کتاب سنجش خرد ناب قضیه قرار داده است. و بر پایه تقسیمی چهارگانه از قضیّه و تحلیل و بررسی هر یک از اقسام تلاش می کند تا لوازم و نتایج مورد نظر خود را بگیرد. او مسایل مهمّی از قبیل امکان مابعدالطبیعه، توجیه علیّت، ضرورت و کلیت، تبیین مبانی علوم طبیعی و مانند آن را بر پایه همین تحلیل و تقسیم استوار کرده است. اگر ثابت کنیم که شروع او ناصواب است و راه های دیگری برای تبی...

معماهایی چند در باب ذهن و زبان مطرح بوده که سالیان متمادی در قرن بیستم فکر بسیاری از فیلسوفان تحلیلی را به خود جلب کرده اند. برخی فیلسوفان متاخر مانند کاپلن و استالنیکر برای حل برخی از این دست معما ها طرح شد و معناشناسی دوبعدی دیوید چالمرز با ایده گرفتن از این کارها و طرح نمودن مفاهیمی مبتنی بر تعریف ایده آلی از پیشینی چارچوب خود را بسط داده و مدعی می شود که قادر به حل معماهای طرح شده است.این چ...