آیین حنیف با تلاشهای حضرت ابراهیم و ورود ایشان به مکه پایه گذاری شد و در آنجا و مناطق اطراف آن توسط فرزندانش گسترش یافت اما به مرور جای خود را به بت پرستی داد. بررسی داده-های تاریخی نشان می دهد که حضرت ابراهیم(ع) با آغاز اقدامات خود برای احیا و گسترش آیین یکتاپرستی حنیف و مبارزه با مظاهر شرک مسافرتهایی طولانی انجام داد و در یکی از این سفرها به مکه آمد و با ساخت کعبه پایه یکتاپرستی را در آنجا بن...

این اثر یکی از سفرنامه‌های مکه است که در دوره قاجاری نوشته شده. نویسنده آن دختر فرهاد میرزاست که خود صاحب سفرنامه‌ای است از حج و آن مکرر به چاپ رسیده است. عموی مؤلفِ این سفرنامه؛ حسام السلطنه هم سفرنامه‌ای نوشته که با نام «سفرنامه مکه» که به صورت کتابی مستقل آن را به چاپ رسانده‌ایم. گفتنی است، حسام السلطنه هم در همان سالی که مؤلف این اثر به حج رفته و سفرنامه نوشته، عازم شده و سفرنامه او هم مربوط...

معروف است که ویتگنشتاین در طول حیات خود طى دو دوره، دو فلسفه را به وجود آورد که هرکدام تازگى ها و نوآورى هاى خاص خود را دارد; وجه جامع آن دو این است که به مسأله زبان از دید فلسفى مى پردازد. آنچه در این نوشتار تقدیم مى گردد گزارشى نسبتاً جامع از این دو فلسفه است. نویسنده کوشیده است به توصیه خودِ ویتگنشتاین، خطوط اصلى فکر او و مسائل اساسى را که براى او مطرح بوده دنبال کند. در فلسفه متقدم مسأله اصلى...

اعتبارسنجی منابع تفسیر روایی شیعه و اهل سنّت، از دو طریق سندی و محتوایی، ممکن و لازم است. منابع تفسیر روایی در هر دو حوزه شیعی و اهل سنّت، به منابع متقدم و متأخر تقسیم می‌شود. از این رو، منابع تفسیر روایی، در چهار گروه تصور می‌شود. در این مقاله، منابع متقدم و متأخر شیعی، بررسی و اعتبار سنجی دو گروه دیگر، یعنی منابع متقدم و متأخر اهل سنّت، به‌زودی انجام و در شماره آینده منتشر می‌شود. ابتدا از تفاسی...

حوادثی که در طی قرنهای گذشته در مکه اتفاق افتاده است.

موسیقی حجاز در عصر امویان محمّد سپهری* چکیده هنر با همه شاخه‌های آن مانند نقاشی، تذهیب و نگارگری تا موسیقی و معماری، از وجوه ماندگار فرهنگ و تمدن اسلامی است که با تعالی و معارف دینی اسلامی پیوند دارد؛ چنان‌که مسجد؛ یعنی مهم‌ترین پایگاه عبادی مسلمانان را تالار (گالری) هنرهای اسلامی خوانده‌اند و این خود از جایگاه مهم هنرو نیز توجه مؤمنان و عالمان دینی به این حوزه بس ارجمند تمدن اسلامی حکایت می‌کند...

در سنت تفسیری، سدرَهُ المنتهیٰ به عنوان درخت سدری باشکوه و آراسته در دورترین نقطۀ بهشت مطرح بوده، و در زمرۀ باورهای آخرت شناختی مسلمانان جای گرفته است. این در حالی است که با توجه به سیاقِ تنها کاربرد قرآنی آن در سورۀ مکّی نجم، سدره المنتهی باید پدیده ای شناخته برای مشرکین عرب نیز بوده باشد. مجموع کاوشهای فرهنگی ـ گفتمانی و ریشه شناختی نشان می دهد که سدره المنتهی نه دقیقاً یک درخت، بلکه یک صورت فلکی ب...

در طرح نامه حاضر سعی شده است محورهایی که نشان دهنده گستره و قلمرو فقه سیاسی است بر شمرده شوند. جایگاه فقه سیاسی در منظومه و مجموعه دانش های سیاسی، مبادی، مبانی و منابع فقه سیاسی، تاریخ فقه سیاسی، روش شناسی فقه سیاسی، چالش های فقه سیاسی، وضعیت کنونی فقه سیاسی، مکاتب و ادوار فقه سیاسی، مسائل فقه سیاسی، جامعه شناسی فقه سیاسی، موانع و الزامات گسترش فقه سیاسی و بایسته های پژوهشی در این حوزه به عنوان...

خداوند متعال ابراهیم خلیل(ع) را مأموریت برافراشتن دیوارهای کعبه و گشودن اولین خانۀ همگانی و بزرگ‌ترین منبر جهانی در نقطه‏ای دور از هیاهوهای تمدنی مناطق بین‏النهرین و شام و مصر داد. آن «بیت خدا» و «خانۀ همگانی»، ذخیره‏ای برای آیندۀ دیانت و فرهنگ و معنویت بشر بود و بعدها هستۀ شهری شد که خود، «مادرِ شهرها» نام گرفت. پیامبر(ص) سیزده سال در این شهر که زمینی سخته و سوزان و مردمانی سرسخت و خشن داشت، دع...