نظام طبیعت در انسان به صورتی است که نوزاد از روز ولادت نیاز به مراقبت دارد و شایسته¬ترین افراد، در انجام این وظیفه حساس و مهم والدین کودک هستند، قانونگذار نیز از طبیعت متابعت کرده، حضانت را حق و تکلیف پدر و مادر دانسته، حضانت جسمی و روحی فرزند را با هم به والدین محول کرده است، البته با لحاظ نمودن شرایطی و در صورت فقدان شرایط مورد نظر قانونگذار، و هم چنین فقدان پدر مادر، و وجود کودکان سرراهی در ...

یتیم از نظر لغوی یعنی یکتا و بی همتا و در اصطلاح فقها، یتیم به کودکی اطلاق می شود که پیش از بلوغ پدرش را از دست داده باشد. اسلام، مسئله ایتام را به عنوان یک مسئله اساسی مطرح کرده و حقوقی اعم از حقوق اقتصادی (غنائم و خمس و انفال (فئ)، انفاق و صدقه، اطعام، ارث)، حقوق عاطفی (عدم طرد یتیم و تخریب روحی و عاطفی، احسان به ایتام، احترام به ایتام، جلوگیری از گریه یتیم)و حقوق اجتماعی برای آنها در نظر گرف...

سرپرستی کودکان و نظارت بر تربیت و مسائل مختلف آنان تا رسیدن به زمان بلوغ و رشد تحت عنوان حضانت در فقه امامیه مطرح شده است. اهمیت تربیت کودکان به لحاظ میزان تاثیرگذاریی که در جامعه دارند، فقها را بر آن داشته است تا با استفاده از متون دینی، زمان اعطای مسئولیت سرپرستی را به یکی از والدین و در موارد خاص به غیر آنان احصا و تعیین کنند؛ کاری که حقوقدانان نیز از آن غافل نبوده اند. در پژوهش حاضر که به د...

ولایت بر کودک یکی از موضوعات حقوق خانواده ا ست که موجب مشکلاتی برای خانواده می شود. قانون مدنی، ولایت بر کودک را مختص پدر و جد پدری دانسته، مادر را از ولایت بر کودک محروم می شمارد. حال سؤال اساسی این است که آیا قوانین فعلی در زمینه ولایت بر کودک، تأمین کننده نیازهای خانواده و مطابق با مصلحت کودک و خانواده هست یا خیر؟ نویسنده در مقاله حاضر با بررسی شرایط کنونی خانواده ها، رعایت مصلحت کودک، و مدت...

حضانت و ولایت اطفال موضوع بسیار مهمی است که از دیرباز مورد بحث و بررسی فقیهان و حقوق‌دانان بوده است، قانون مدنی؛ برای حضانت طفل، دو جنبه حق و تکلیف قائل شده تا سهولت اسقاط این حق را از ابوین سلب نماید؛ در این راستا قانون حمایت خانواده مصوب 1391 به منظور حمایت از کودکان، قوانین جدیدی وضع نموده که در جهت حمایت از کودک، مصلحت و نفع وی را ملاک و معیار قرار داده است؛  اما می‌توان بیان نمود قانون جدی...

یکی از مسائلی که در دنیا و جهان به آن در ظاهر اهمیت بسیاری داده شده، حقوق بشر و به دنبال آن حقوق کودک است، به همین خاطر کنوانسیونی به نام حقوق کودک تالیف شد تا همه کشورهای موافق به آن بپیوندند. ایران هم به عنوان کشوری که مذهب آن شیعه و فقه امامیه است در صدد برآمده است تا به این کنوانسیون ملحق شود. اما کنوانسیون در تمامی مواد خود، فرقی بین کودک مشروع و کودک نامشروع قائل نشده است و حقوقی برابر یک...

در فقه اسلام، حقوق و امتیازات ویژه ای به زوج اعطا شده است تا بتواند وظایف خود را به خوبی انجام دهد؛ لکن گاهی زوج به جهت برخی حقوق و امتیازات خود مانند حق ریاست بر خانواده، از جایگاه و موقعیت خود در خانواده به ضرر دیگر اعضای خانواده استفاده کرده و موجبات وارد آمدن آسیب های جسمی و روحی به ایشان را فراهم می سازد. با توجه به نظام عادلانه حقوق اسلام، پرسش اساسی پیرامون مسئله مذکور این است که چه راهک...

بررسی مجموعه­ی مقررات فقه اسلام و حقوق ایران روشنگر این است که نه تنها عدالت حقوقی میان جامعه­ی زنان و مردانحکم­فرما است؛ بلکه محقق در این راستا با احکامی مواجه می­شود که­قانونگذار، به صورت کاملاً جانبدارانه­­ای­زنان جامعه را مورد حمایت ویژه قرار داده است­. برخلاف رویکرد فمینیسم نسبت به تعامل اسلام با جامعه­ی ­زنان، کمیّت و کیفیت این­مقررات، تا حدی است که حتی احتمال تبعیض جنسیتی در اسلام به نفع ز...

دانش پزشکی از جمله علومی است که در قرن بیستم پیشرفت چشمگیری داشته است. به تناسب این پیشرفت‌ها، علم حقوق در پاسخ به پرسش‌های پیچیدۀ پیش رو توسعه و تحول یافته است. یکی از عرصه‌های نوین پزشکی درمان ناباروری است که با روش‌های گوناگون، دغدغۀ ده‌درصد زوج‌های مبتلا به ناباروری را تا حد زیادی برطرف نموده است. استفاده از روش‌هایی چونIVF، IUI و... در درمان این بیماری علم حقوق را با پرسش‌های جدید و مهمی ر...