چکیده مبحث اشتغال در زبان عربی عبارت است از این که اسمی مقدم شود و بعد از آن عاملی واقع شود که در ضمیر راجع به آن اسم عمل کند. هرچند در منابع دستور زبان فارسی مبحثی مشابه اشتغال عربی مطرح نشده است اما نظیر این نوع کاربرد در زبان فارسی نیز وجود دارد؛یعنی در آغاز جمله اسمی می آید و بعد از آن فعلی قرار می گیرد که ضمیری به آن فعل متصل است ومرجع این ضمیر همان اسم مذکوراست.با توجه به این که در تحلیل ...

مقدمه و اهداف مطالعات اندکی در مورد روانی کلامی افعال وجود دارد. این تکلیف علاوه بر اینکه می‌تواند به‌عنوان مقیاسی برای نشان دادن عدم نقص و یکپارچگی منطقه زیرقشری قدامی استفاده شود، به‌عنوان معیار مناسبی از عملکرد اجرایی نیز به‌ شمار می‌آید. روانی فعل خصوصیات مشترکی با دیگر آزمون‌های عملکرد اجرایی دارد و مواردی از آن را در نظر می‌گیرد که توسط آزمون‌های سنتی قابل تشخیص نیستند. مواد و روش‌ها مطال...

اینبررسی معناشناختی فعل «خوردن» بر اساس معنای پایة «پذیرا» فهیمه نصیب ضرابی[1] علی ایزانلو[2]تاریخ دریافت: 4/7/92تاریخ تصویب: 1/4/93چکیدهاین بررسی به مطالعة معانی مختلف فعل «خوردن» در پیکره­ای شامل 160 ترکیب می­پردازد. این پیکره برگرفته از فرهنگ معین، سخن، لغت­نامة دهخدا و نیز نتیجة جستجو در سایت­ها و وبلاگ­های فارسی می­باشد. پس از تحلیل داده­ها، مشخص شد که معنایی پایه در تمامی این ترکیبات دیده...

  چکیده   متون خبری روزنامه ‌ ها عموماً سبکی روایی دارند و در‏قالب چند جمله یا پاراگراف، روی‏دادی را به ‌ صورت منسجم [1] شرح می ‌ دهند. عنوان ‌ های خبری هم به ‌ عنوان پاره ‌ گفتار‏هایی با ویژگی ‌ های خاص ساختاری، در انتشار اخبار و بیان روی‏داد‏ها نقشی بسیار مهم ایفا می ‌ کنند؛ حال آنکه معمولاً از الگوی جمله پیروی نمی‏کنند و دارای ویژگی انسجام هم نیستند. از ‌ آنجا که همۀ روابط دستوری سطح جمله به‏ل...

مطالعات نظری زبانشناسی و تجربۀ عملی در فرهنگ‌نویسی، دو شاخۀ مستقل از بررسی‌های زبانی‌اندکه هرکدام با پرسش‌ها و مسائل خاص خود روبه‌رو هستند اما درحوزۀ «معنی‌شناسی واژگانی » کار زبان‌شناس و فرهنگ‌نویس بیشترین مرز مشترک را باهم دارند؛ و از این میان نیز بیشترین همگرائی درمبحث «چندمعنایی » به چشم می‌خورد. درپژوهش حاضر بررسی چندمعنایی برمقولۀ واژگانی «فعل» انجام‌شده و داده‌ها،که مشتمل بر حدود 500 جمل...

در مقاله حاضر، در چارچوب برنامه کمینه‌گرا و بر پایه نظریه گروه‌ فعلی لایه‌ای، جایگاه روساختی فعل اصلی را در زبان فارسی بررسی می‌کنیم.بدین منظور، نخست درباره ترتیب کلمه‌ها در این زبان و ساخت درونی گروه فعلی سخن می‌گوییم؛ سپس جایگاه هسته گروه زمان فارسی را بررسی می‌کنیم و بر اساس آموزه‌های نظری و شواهد تجربی، نشان می‌دهیم که در این زبان، زمان در شمار مقوله‌های گروهی هسته پایان قرار دارد؛ آن‌گاه ا...

  واژگانی‌شدگی، چارچوبی برای تبیین فعلِ   غیر‌ساده حرکتی در زبان فارسی [1]     ندا ازکیا [2]   فرهاد ساسانی [3]   آزیتا افراشی [4]     تاریخ دریافت: 5/10/90   تاریخ تصویب: 18/3/92     چکیده   با توجه به وجود مفهوم حرکت در همه زبان‌های دنیا، برخی از زبان‌شناسان ازجمله لئونارد تالمی تلاش کرده‌اند نشان دهند این مفهوم به شکل‌های مختلف در زبان‌های مختلف رمز‌گذاری می‌شود. بر همین اساس، کوشیده‌اند زبان...

مقاله حاضر به واکاوی مقابله‌ای در فعل‌های پیشوندی زبان‌های فارسی و آلمانی معاصر می-پردازد. در زبان فارسی، فعل پیشوندی فعلی است که از یک فعل ساده و یک پیشوند ساخته شده باشد. در این زبان با افزودن پیشوند اشتقاقی به فعل‌های ساده، ممکن است معنای فعل پیشوندی عوض شود. در زبان آلمانی، فعل پیشوندی فعلی است که از یک فعل ساده، اسم یا صفت و یک پیشوند ساخته شده باشد. در این زبان با افزودن پیشوند به مبنای ا...

این پژوهش پس از مروری بر ساختمان کل گویش آمل، عنصر فعل را بررسی نموده است . در گویش آمل فعل از چهار عنصر ترکیب می شود که به ترتیب عبارت از ریشه، پیشوند، پسوند و عامل ربطی هستند. وجود ریشه در فعل اجباری و بقیه اختیاری هستند. چنانچه فعل دارای پسوند نباشد عامل ربطی نیز نخواهد داشت . هر دستگاه فعلی از یکی از انواع این عضوها در ساختمان خود استفاده می کند. به عبارت دیگر هیچ فعلی وجود ندارد که گاهی از...

این رساله پژوهشی است در باره برخی از فعل های فارسی براساس نظریه مولفه های معنایی . این دیدگاه متعلق به چیف می باشد. نظریه چیف جمله را مجموعه ای از واحدها می داند که بر گرد واحد "اسنادی" جمع شده اند. واحدهای اسنادی را "فعل" و واحدهای اسمی را "اسم" می نامند. اسم و فعل واحدهای معنایی هستند نه واحدهای روساختی . فعل شامل حالتها و رویدادها و اسم شامل اشیاء فیزیکی و انتزاعی است . فعل هسته مرکزی جمله ا...