باران‎های فوق‌سنگین و­ سیل‎آسای غیرطبیعی در مناطق خشک و کم‌باران و با پوشش گیاهی تنک در اغلب موارد به رخداد سیلاب‎های سنگین و ­پیش‎بینی‌ناپذیر منجر می‌شوند و همه­ساله خسارات سنگینی در بخش‌های تأسیسات زیربنایی، عمرانی و کشاورزی برای مناطق نیمۀ جنوبی کشورمان برجای می‌گذارند. سیلاب­ از مهم­ترین بلایای طبیعی است که خسارات آن به انسان از سایر مخاطرات نظیر خشکسالی و قحطی بیشتر است. اعمال سیاست­های جد...

حوضة زاینده‌رود جایگاه مهمی در تأمین آب ایران مرکزی دارد. هدف این پژوهش، شناخت اثر رودباد جنب حاره‌ای بر بارش‌های بیش از ده میلی‌متر حوضة زاینده‌رود است. در این پژوهش از داده‌های بارش روزانه در دورة زمانی 1987-2011 ایستگاه‌های حوضه و فایل رقومی نقشه‌های ارتفاع ژئوپتانسیل سطح 1000 و 500 و نقشة وزش باد مداری سطح 200 میلی‌باری استفاده شد. برای طبقه‌بندی الگوهای بارش از روش مؤلفه‌های اصلی و نیز روش...

در سده های پنجم و ششم هجری، تجارت خلیج فارس با ر کود مواجه شد، در عوض مرکزیت تجارت بین المللی دریایی آن دوره به دریای سرخ و دریای مدیترانه منتقل گردیده بود. بر آمدن جزیر? کیش به عنوان یک مرکز تجاری مهم در خلیج فارس به نیم? سد? ششم هجری باز می گردد. تلاش خاندانی محلّی به نام بنی قیصر، هم برای نخستین بار، کیش را به مهم ترین مرکز تجاری خلیج فارس تبدیل کرد و هم مرکزیت تجارت دریایی را پس از دو سده غی...

توفان های تندری یکی از پدیده های آب و هوایی هستند که به دلیل همراهی با تندر، آذرخش، جست باد و بارش شدید افزون بر پیامدهای مثبتی که می توانند داشته باشند، موجب آسیب های فراوانی در نقاط مختلف دنیا می شوند. با توجه به تنوع شرایط آب و هوایی ایران، رخداد این پدیده در نقاط مختلفی مشاهده شده است. شمال غرب ایران به خصوص استان زنجان نیز از این پدیده در امان نبوده است. در این پژوهش جهت بررسی شرایط آماری ...

هرج و مرج سیاسی و درگیری‌های داخلی دردهه‌های پایانی حکومت رسولیان(626-858هـ) موجب شد که اوضاع تجاری بنادر یمن از جمله بندر مهم عدن که نقش مهمی در صادرات و واردات کالاهای مختلف ایفا می‌کرد، رو به رکود نهد. با قدرت یابی دولت بنوطاهر(858-945هـ) بار دیگر مناسبات بازرگانی این بندر با مناطق مختلف از جمله هند، مصر، حجاز و آفریقا از سرگرفته شد. سیاست‌های مالی طاهریان و تشویق و بخشودگی مالیاتی بازرگانان...

به منظور مطالعه تغییرات طولانی مدت (کلیماتولوژیک) انتقال حرارت بین دریای خزر و جو، شار گرمایی خالص و مولفه های تابش خورشیدی، تابش فرو سرخ، گرمای نهان، گرمای محسوس و همچنین تبخیر در حوضه دریای خزر برای یک دوره ٢٥ ساله (١٩٨٥-٢٠٠٩) محاسبه شدند. بدین منظور مقادیر مولفه های شار با استفاده از داده های بازتحلیل و روابط تجربی انتقال حرارت محاسبه گردیدند. مقدار متوسط برآورد شده برای دوره ٢٥ساله Wm-2 ٦٩/...

مطالعة انجام شده بر روی 66 سامانه چرخندی در دوره‌های ترسالی غرب میانی ایران (2003-1973) نشان داد که مراکز چرخندزایی مدیترانه، سودان و دریای سرخ و نیز بین‌النهرین در ترسالی‌های شدید منطقه، به شدت فعال‌اند و بیشترین نقش را در بارش‌های دوره مرطوب منطقه ایفا می‌کنند. به‌طور کلی، سامانه‌های مذکور با توجه به الگوهای همدیدی حاکم، از سه مسیر عمدة زیر وارد منطقه می‌شوند: الف) از مناطق چرخند‌زایی غرب و...

به دلیل تغییرات زیاد بارندگی در استان های خراسان رضوی و جنوبی، کمی بارش و توزیع زمانی نامناسب بارندگی و همچنین اهمیتی که بارندگی در برنامه ریزی های کشاورزی دارد بنابراین پایش دوره های تر(بارانی) و خشک(بدون باران) بسیار با اهمیت است. لذا شناسایی و بررسی رفتار دوره های تر و خشک و مطالعه همدید رویداد های فرین این دوره ها از مهمترین اهداف این پژوهش است بدین منظور به کمک زنجیره مارکف، دوره های تر و ...

در سده‌های پنجم و ششم هجری، تجارت خلیج‌فارس با ر‌‌‌کود مواجه شد، در عوض مرکزیت تجارت بین‌المللی دریایی آن دوره به دریای سرخ و دریای مدیترانه منتقل‌گردیده بود. بر‌آمدن جزیر? کیش به‌عنوان یک مرکز تجاری مهم در خلیج‌فارس به نیم? سد? ششم هجری باز می‌گردد. تلاش خاندانی محلّی به‌نام بنی‌قیصر، هم برای نخستین‌بار، کیش را به مهم‌ترین مرکز تجاری خلیج‌فارس تبدیل کرد و هم مرکزیت تجارت دریایی را پس از دو سده ...

به منظور مطالعه و شناسایی فون استراکودهای بنتیک در دریای مکران (عمان) از 12 ایستگاه در اعماق 30 الی 103 متر نمونه برداری های رسوب با استفاده از گرب مدل ون وین با مساحت 1/0 متر مربع برداشت شد. در هر ایستگاه 3 زیرنمونه با استفاده از کورر دستی (مساحت 15/6 سانتی متر مربع) جهت مطالعه استراکودها برداشت گردید. در این مطالعه 80 گونه استراکود شناسایی گردید و انتشار جغرافیای زیستی آنها با مناطق دیگر مقای...