در این مقاله با بررسی صنایع سنگی دوران نوسنگی در ناحیه جنوب شرق ایران و غرب پاکستان (بلوچستان)، ویژگی‌های کلی این صنایع در این دوران معرفی شده‌اند. صنایع نوسنگی در این ناحیه از محوطه‌های تپه یحیی، گازطویله و کوهبنان در کرمان ایران و مهرگره و کیلی‌گل‌محمد در بلوچستان پاکستان به دست آمده‌اند و کشف جدید محوطه نوسنگی بی‌سفال تل آتشی در کرمان باعث شده است که بتوانیم صنایع نوسنگی این منطقه را دارای و...

باکون یکی از شاخص ترین فرهنگ های پیش ازتاریخ فارس است که تقریباً یک بازه ی زمانی 800 ساله (4000-4800 ق.م.) را در بر می گیرد. در این دوره، تحولات زیادی در پیشرفت های فنی، فرهنگی، بافت اجتماعی و اقتصادی جوامع رُخ داد. تاکنون مطالعه ی آثار این دوره بیشتر در حوضه ی رود کُر متمرکز بوده و دیگر حوضه ها تا حدودی مهجور مانده است. در پژوهش حاضر، آثار این دوره در شهرستان فسا که از زیستگاه های اصلی دوره ی باک...

براساس شواهد باستان شناختی، زاگرس از مناطق کلیدی در بیان چگونگی و چرایی انتقال از فراپارینه سنگی متاخر به آغاز نوسنگی در شرق هلال حاصلخیزی بطور اخص و در جنوب غرب آسیا، بطور اعم است. بیش از سه دهه از انجام پژوهش های میدانی باستان شناختی دوره نوسنگی در منطقه می گذرد. اما، چنین مواردی- بسیار کم به تحلیل و تبیین در چگونگی و چرایی-مختصرا به بیان و توصیف محوطه های دوره پیش گفته پرداخته شده است. منطقه...

پتروگرافی یکی از روش های مشترک در زمین شناسی و باستان شناسی است که برای مطالعه سنگ ها یا سفال ها از آن استفاده می شود. در باستان شناسی متداول ترین کاربرد این روش مطالعه بافت و ترکیب سفال ها است. این مقاله به مطالعه پتروگرافی سفال های عصر آهن به دست آمده از غار هوتو که در حدود شصت سال پیش توسط کارلتون استیونس کوون کاوش شده است، می پردازد. این غار در نزدیکی شهر بهشهر و درحدود چهار مایلی ساحل دریا...

نقش­مایه ­ها در هنر سفالگری حامل مفاهیم و مضامینی است، که تجلی­گر جهان­بینی جوامع بشری به شمار می‌آیند؛ نقوشی که بر سفال نقش می‌بندد، بیانگر میراثی است که در آن بستر به وجود آمده­اند. تحقیق پیش رو، به بررسی و تحلیل نقوش جاندار برروی سفالینه­های نیشابور در دوره سامانیان می­پردازد؛ که جزو زیباترین و اسرارآمیزترین نقوش سفالینه­های اسلامی محسوب می شوند. اهداف این پژوهش عبارتند از: شناخت مفاهیم و مض...

پژوهش های باستان شناسی در تپه ی میمنت آباد به سال 1389 هـ.ش. با هدف لایه نگاری انجام گرفت که در نهایت منجر به شناسایی ادوار فرهنگی مختلف موجود در این تپه گردید. تپه ی میمنت آباد، شامل دو برجستگی اصلی شمالی و جنوبی است. در خِلال مطالعات تپه ی میمنت آباد بر اساس لایه نگاری انجام شده، یک دوره ی فرهنگی استقراری اصلی مس و سنگ جدید شناسایی شده است. کاوش لایه نگاری در تپه ی میمنت آباد و ارائه ی جدول گا...

در این جستار کوشیده ایم تا پیکرک های محوطه ی حاجیلار را در آناتولی مرکزی مورد بررسی و پژوهش قرار دهیم. زمینه ی بنیادین این جستار پیکرک های مؤنث به دست آمده از طبقه ی vi حاجیلار است که فرهنگ دوره ی نوسنگی جدید را دربر می گیرد. افزون بر آن، پاره ای از دیدگاه ها و فرضیات مطرح شده در زمینه ی کارکرد و چیستی پیکرک ها نیز در این جستار گردآوری و واکاوی شده است. در راستای شناخت هرچه بیشتر پیکرک های حاجی...

پیشینه ی کاربرد رنگ در مجسمه سازی قدمتی بس طولانی دارد. از نخستین تندیس های الهه های مزین به سنگ های قیمتی و رنگین و نقوش درون غارها با رنگ های طبیعی تا مجسمه های معاصر. پیکرک های مادینه و غالبآ در حالت نشسته، بیشترین پیکرک های دوره ی نوسنگی را تشکیل می دهند که در مواردی نه چندان زیاد به صورت رنگی دیده شده اند. در ایران این پیکرک های رنگی بیشتر در مناطقی چون تپه ی حاجی فیروز، یانیک تپه و شهر سو...