عوامل عدیده‌ای در شکل گیری دیوان غربی- شرقی گوته نقش تعیین کننده‌ای داشته‌اند، و در این میان نقش حافظ و عشق عرفانی این نویسندة نامدار آلمانی به ماریانه فون ویلمر (Mariane von Willmer) بسیار چشمگیرترند. در این که اندیشة حافظ و دیوان وی منبع الهام گوته برای خلق این شاهکار ادبیات غنایی آلمان شد و ارادت خاص گوته به حافظ انگیزة اصلی او برای پی ریزی این اثر و هجرتی روحانی و عرفانی از دنیای پرآشوب غرب...

همه انواع نظام های سیاسی نیاز به مشروعیت دارند؛ تا از یک سو ثابت نمایند که سلطه و حاکمیت ایشان بر حق و درست است و از سوی دیگر با آگاه نمودن زیر دستان از حقانیت خود، موجبات اطاعت سیاسی آنان را فراهم آورند. در طول تاریخ ایران حکومت ها از ابزارهای مختلفی برای اعتبار بخشی به حاکمیت خود استفاده می نمودند. یکی از این ابزارها بهره گیری از دین و مذهب بود که همواره رکنی بسیار مهم در زندگی مردم ایران به ...

دوره حکومت کریم خان زند، آرامش و استقرار کوتاهی در ایام فترت پس از دولت صفویه محسوب می شود. وی گرایشات شیعی خود را به طور واضح نشان داد اما تلاشی هم در راستای احیای سازمان دینی دوره صفویه نکرد. در این دوره تا حدود زیادی اوضاع علمای شیعه بهبود یافت، شعائر و اماکن مذهبی مورد توجه و احترام زیادی قرار گرفتند. علمای شیعه با این که از موقعیت برتری نسبت به دوره افشاریه برخوردار شدند، باز هم فاقد قدرت ...

محققان بر این باورند که خاقانی در مذهب بر طریقه تسنن و پیرو شافعیه بوده است و ملاک خود را اشعاری می دانند که بدیل برای بعضی از ائمه شافعیه سروده است . اما با نگاهی به اشعار خاقانی، ارادت خاص ایشان به ائمه معصومین را در می­یابیم. حضرت علی (ع) و حضرت امام زمان (عج)، بیش از دیگران مورد تلمیح و اشارۀ خاقانی بوده اند. او در چندجا از اشتیاقش برای زیارت امام رضا (ع) سخن می گوید. همچنین تلمیحات وتضمینا...

راوندی مورخ و ادیب نامدار قرن ششم و اوایل قرن هفتم با نقل 594 بیت از شاهنامه در راحه­الصدور که همگی در حکمت عملی است و با سرودن ابیات بسیاری بر وزن و لحن شاهنامه علاوه بر اثبات ارادت و علاقه­مندی­اش به حماسه بزرگ فردوسی، به دلیل نزدیک بودن زمان تدوین شاهنامه و راحه الصدور که از تمام نسخ موجود شاهنامه به وی نزدیکتر است، غیر مستقیم خدمت شایانی به تصحیح شاهنامه نموده است. چنان­که می­دانیم یکی از ش...

سلسله ذهبیه با داشتن پیشینه حمایت همه سویه از حکومت صفوی (907-1135ق)، به ناگهان با سقوط اصفهان و حوادث پس از آن، از جمله روی کارآمدن حاکمیت افشاریه و زندیه (1149-1209ق)، روبرو گردید. سیر فعالیتهای اجتماعی – سیاسی این سلسله در طول این سال ها، از جمله دوره هایی است که پژوهش روشمند و مستقلی درباره آن انجام نگرفته است. از این رو مسأله اصلی پژوهش حاضر هم ناظر به چگونگی تعامل و سلوک سلسله ذهبیه با حا...

ابن نباته در سیر تاریخ ادبیات عرب در دوره ای واقع شده است که دوره سقوط و انحدار و انهیار نام گرفته است او با همه استعدادی که داشت نتوانست ادبیات و شعر این دوره را از سقوط برهاند و به سوی بالندگی سوق دهد او به حد بسیاری از امرؤالقیس ‘ متنبی ‘ طغرایی ‘ ابوتمام و بوصیری متأثر بود واین تأثیر تا سرحد تقلید کشیده شد. اشعار او پر از اصطلاحات نحوی و عروضی و بدیعی است و با توجه به آگاهی وافر او از قرآن ...

عوامل عدیده ای در شکل گیری دیوان غربی- شرقی گوته نقش تعیین کننده ای داشته اند، و در این میان نقش حافظ و عشق عرفانی این نویسندة نامدار آلمانی به ماریانه فون ویلمر (mariane von willmer) بسیار چشمگیرترند. در این که اندیشة حافظ و دیوان وی منبع الهام گوته برای خلق این شاهکار ادبیات غنایی آلمان شد و ارادت خاص گوته به حافظ انگیزة اصلی او برای پی ریزی این اثر و هجرتی روحانی و عرفانی از دنیای پرآشوب غرب...

هجوم مغول به ایران که با گسترش ناامنی، تخریب بسیاری از زیر ساخت های تمدنی و خلأ مذهبی فکری ناشی از سقوط خلافت همراه بود، نه تنها تصوّف را به مرجع عوام در گریز از فشارهای حاکم ارتقا بخشید که مناطق دور از دسترس را ملجأ نخبگان فرهنگی نمود. مبتنی بر چنین رویکردی، یزد به واسطة درایت اتابکان در حفظ آرامش و امنیت نسبی و نیز مرکزیت آل مظفر، به یکی از کانون های جذب متصوّفه نام­بردار گردید. چنانکه برگرفته ...