گسترش شهرنشینی، توسعه فضایی و کالبدی و افزایش اهمیت و نقش‌ شهرها در عرصه‌های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و... زمینه‌ساز توجه بیشتر و تلاش بازیگران برای به کنترل درآوردن فضاها و افزایش حوزه نفوذ، رقابت بازیگران و خلق مناظر و ریخت خاصی در شهرها شده است. گسترش و تنوع مسائل و بارز شدن نقش سیاست و قدرت در شهر هم در سطح ملی و هم بین‌المللی، موجب توجه جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک به فضاهای شهری و شکل‌گیری شا...

دیپلماسی هوشمندانه مفهومی است که در تناظر با بهره برداری مناسب مجریان سیاست خارجی دولت ها از فرصت ها و ظرفیت های متنوع کشورشان- شامل منابع مادی و معنوی - منابع سخت افزارانه و نرم افزارانه- برای نیل به اهداف ملی و توسعه آن به کار می برند. همکاری های دیپلماتیک در دوران معاصر میان کشورها، نسبت به سالیان قبل از تنوع بیشتری برخوردار شده است. یکی از مهم ترین ابعاد این تنوع، مربوط به ادغام روش های سنت...

ژئوپلیتیک،از نظر تاریخی همواره نقش ترغیب کننده ای برای سیاست مداران و راهبردپردازان داشته است؛ کشورهای مختلف با بهره گیری از ظرفیت های جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک خود،سعی در حفظ ثبات و ارتقاء جایگاه خود در مناسبات ژئوپلیتیک منطقه ای دارند.در بین کشورهای منطقه خلیج فارس،قطر از جمله کشورهایی است که در جریانِ تحولات منطقه ای،پویش هایی ژئوپلیتیک داشته که فراتر از واقعیتهای جغرافیای سیاسی این کشور است...

از اواخر دهه‎ی 1990 نسل جدیدی از نظریه‎ها با نام جغرافیای سیاسی پست‎مدرن و ژئوپلیتیک انتقادی در جغرافیای سیاسی پدیدار شدند که به تعبیر ریچارد مویر، درک آنها در تمایز با نظریه‎های کلاسیک این رشته، مستلزم فهم تحوّلات فکری ـ فلسفی اواخر قرن بیستم است. بنیادهای روش‎شناسی و شناخت‎شناسی نظریه‎های جغرافیای سیاسی پست‎مدرن و ژئوپلیتیک انتقادی را می‎‎توان در پنج تحوّل فکری ـ فلسفی اواخر قرن بیستم؛ یعنی ساخ...

فرایندهای تصمیم سازی، ساخت قدرت و مناسبات دولت ـ ملت (در حوزه مشروعیت‌بخشی و مشروعیت ‌زدایی) از رابطه قدرت میان دولت و ملت، به‌عنوان دو جزء بنیادی یک واحد سیاسی مدرن، متأثر است؛ ازاین‌رو همواره، نوعی هماوردی ژئوپلیتیکی میان نهاد دولت و ملت در جریان است که بسته به نوع رقابت، شکل (فرم) نظام سیاسی را متأثرخواهد‌کرد. نقش‌آفرینی عرصه عمومی و ملت‏ها تحولی است که در ادبیات ژئوپلیتیک از آن با عنوان ژئو...

مقالة حاضر به بررسی پدیدة ژئوپلیتیک و ژئوکالچر تشیع با استفاده از نظریات کلاسیک در این حیطه می پردازد و با تبیین مفهوم «ریملند شیعی» و موقعیت تشیع به عنوان عاملی مؤثر در مناسبات منطقه ای و بین المللی، سعی در پاسخ به این سؤال دارد که نقش ایران به عنوان یک بازیگر منطقه ای، در معادلات بین المللی چیست؟ پدیدة شیعه و جمعیت های شیعی، از لحاظ جغرافیایی در قلب ریملند واقع شده و با ظهور انقلاب ایران به پ...

ژئوپلیتیک به همان اندازه که ملی و منطقه‌ای و بین‌المللی است و پدیده‌ها را در این سطوح مطالعه می­کند به همان اندازه سطح خرد و فرو ملی را نیز از نظر دور نمی­دارد و تحولات مقارن با پدیده جهانی شدن و تضعیف مرزهای ملی و تأکید بر گلوکالیزیشن یا جهانی محلی شدن نیز خود دلیلی بر صدق این ادعاست. با چنین نگاهی به علم ژئوپلیتیک بایستی به تحلیل و تبیین ژئوپلیتیک واحدهای استانی در منظومه‌های کشوری اقدام کرد....

هدف از این پژوهش شناخت و ارزیابی (اولویت­بندی) عوامل (ثابت و متغیر)، کُدها و ژنوم­های ژئوپلیتیک ترکیه در تدوین چشم­انداز سیاست دفاعی جمهوری اسلامی ایران می­باشد؛ لذا از حیث هدف کاربردی و به لحاظ نوع روش و ماهیت از انواع تحقیقات «توصیفی موردی یا ژرفانگر»است. جامعه آماری شامل اساتید و صاحب­نظران دانشگاهی و نظامی آشنا به موضوع پژوهش شامل دو گروه از خبرگان (مصاحبه شوندگان به­تعداد ده­تن که به­صورت ک...

بسیاری از مسائل مهم جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک، اساساً روش شناسان هاند. موضوعات رو ششناختی در ابتدا در دهه 50 و 60 با تحول رفتارگرایی در علوم سیاسی و روابط بی نالملل، به جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک نیز وارد شد و بسیاری از پژوهشگران جغرافیای سیاسی و ژئوپ لیتیک، تلاش کردند تا روش های علمی را در جغرافیای سیاسی به کار بگیرند . این امر واکنش مدافعان رهیاف ت های سنتی یا کلاسیک را موجب شد . در نتیجه...