چکیده: در این مقاله سعی بر این است که به تبیین جایگاه دروازه در خاطره جمعی شهر معاصر و ریشه یابی «رشته های خاطره ای» آن پرداخته شود. دروازه ها در شهر قدیم به عنوان مکان های آستانه ای برای عبور و گذار مطرح بوده اند. در شهر امروز با فروریزی حصارها هرچند کالبد دروازه ها تغییر شکل یافته است، اما مکان آنها همواره تداعی کننده خاطره های جمعی شهروندان بوده و می تواند موجد خوانایی شهر و بیان کننده هویت...

گسترش روزافزون اینترنت و همگانی شدن استفاده از آن در سال های اخیر ابعاد فیزیکی-کالبدی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی ‏شهرها را تحت تأثیر قرار داده و همچنین پیچیدگی ساختار شهر ها اهمیت و ضرورت استفاده از فضای مجازی (اینترنت) را در ‏فرایند برنامه ریزی و مدیریت شهری ضروری نموده است. فضای مجازی (اینترنت) به سبب تنوع موضوعات و دسترسی، در ابعاد ‏جهانی تأثیرات گوناگونی در پی داشته است. در روند توسعه مجازی ...

معماری پدیده ای میان رشته ای با ماهیتی پیچیده اما منظم است که تغییر یکی از عوامل آن دیگر عوامل را به تغییر وامی دارد. با ورود مدرنیته معماری معاصر ایران وارد دوران پر تنشی شد. تغییر شیوه ی زندگی از یک طرف و تغییر انسان و نیازهایش از طرف دیگر (ناشی از ورود مدرنیته) باعث شده است تا پژوهش های معماری برای تعدیل این تغییرات شکل بگیرد. مسکن به عنوان جلوه گاه ظرافت های معماری و ملموس ترین رابط انسان...

حفظ هویت در طراحی محیط ساخته شده و تجلی آن در بناهای امروزی از مهم­ترین اهداف طراحان است. اما فرآیند جهانی­شدن امکان هویت یابی بومی را کاهش داده، موجب بحران هویت و معنا در معماری معاصر شده و پیامدهایی چون عدم تعلق به مکان و کاستی­های روان­شناختی را در پی داشته است.در تحقیق حاضر از روش توصیفی و پیمایشی استفاده شد، که به یافتن متغیرهای مؤثر در ارتقای هویت و افزایش حس تعلق شهروندان پرداخته شد. در ...

حس تعلق مکانی، رابطه­ای عاطفی و پر معنا بین شخص و مکان است که آن را قرارگاهی ارزشمند می‌سازد. این حس، شاخص ویژه مکانی برای یک فرد نسبت به دیگر مکان­ها می­باشد که ابعاد روان‌شناسانه، کالبدی و حتی اجتماعی را در بر می­گیرد. بیشتر پژوهش­های مکان داستانی بر جنبه­های توصیفی تکیه دارد، اما مکان داستانی در پرتو این حس توانایی­های گوناگون روانی، احساسی و کالبدی را به خود می­گیرد که موجب تعلق شدید شخصیت­...

بازار یکی از عناصر مهم و تأثیرگذار در شهرهای اسلامی است. در طول شکل گیری شهرهای اسلامی بازارها دارای عملکردهای متعدد اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، کالبدی و فرهنگی بوده اند. این مقاله بر آن است تا با مطالعه بازار سنتی، ضمن تبیین جایگاه محیط به بررسی مولفه های اثرگذار در ایجاد معنا در محیط بپردازد؛ لذا شناخت مؤلفه های اثرگذار در القا حس مکان، خاطره جمعی و حس تعلق و ارزیابی چگونگی پاسخ فضاهای سنتی به ن...

امروزه مفهوم مکان و حس مکان یکی از مهمترین مسائل پیش روی شهرسازی معاصر است.درگذشته شهرها از توانایی بالایی در جهت برقراری تعامل بین انسان و فضا برخوردار بودند. اما امروزه در غالب شهرها فضاهایی ایجاد می شوند که فاقد هویت و معنا بوده و صرفا تقلیدی از سایر نمونه هاست.تکرار الگوهای بی هویت و غربی در فضاهای شهری موجب به حاشیه رانده شدن اصول مکان سازی و هویت گردیده است.در این پژوهش سعی شده با مطالعه ...

زمان در طراحی شهری از مباحثی است که در موارد اندکی بدان پرداخته ‌شده‌ است. بعد زمان به ناچار بخش مهمی از فرآیند ادراک در شهر است و در سطوح مختلف از جمله شیوه ادراک شخص در فضا قابل تعمیم و بررسی است. تجربه ذهنی از زمان، متأثر از برخی متغیرهای مکان است. پس از ارائه ایده اولیه پژوهش با اتکا به حوزه‌های نظری موجود در باب ادراک زمان، هدف این پژوهش، بررسی عوامل مؤثر بر ادراک زمان در مکان شهری و بررسی...

مکان پدیده ایست که انسان در طول زندگی خود به آن معنا بخشیده و به آن وابسته می شود. وابستگی به مکان از کیفیت فضا و نحوه طراحی متأثر است و افراد طی دوره زمانی خاص آن را می آفرینند. میان دلبستگی به مکان و ادراک و شناخت مکان از سوی فرد رابطه مثبت وجود دارد تا آنجا که خود را با آن بازمی شناسد. این پژوهش به بررسی رابطه طرح کالبدی و حس دلبستگی به مکان در بین ساکنین مجتمع های مسکونی می پردازد. پس ازپرد...

بحران‌ها در بی‌خانمانی مردمان نقش عمده‌‌ای دارند؛ به‌طوری‌که بعضی صاحب‌نظران بحران را کاتالیزور وقوع «بی‌مکانی» یا از دست دادن حس مکان می‌شناسند. علاوه بر حجم تخریب مکان در جریان وقوع بحران، عامل دیگری که بر سرعت فرایند بی‌مکانی می‌افزاید، ساخت و سازهای همانند و یکسان شدن مکان‌ها در جریان بازسازی است. افزون براینکه عمده فعالیت‌های بازسازی نیز به ساخت مسکن با دیدگاه کالبدی صرف و بدون توجه به باز...