مولانا جلال الدین و والت ویتمن را می‏توان از بزرگ‏ترین و تأثیرگذارترین شاعران جهان به شمار آورد. نیکلسون، مولانا را بزرگ‏ترین شاعر عارف دوران معرفی می‏کند و سازمان ملل سال 2007 م را به نام مولوی نام‏گذاری می‏کند. والت ویتمن نیز گرایشی عارفانه داشت و پدر شعر نو آمریکا لقب گرفته است و در کنار امرسون و تورو، ستون سوم تثلیث جنبش «تعالی‏گرایی ادبی» را شکل می‏دهد. با وجود تفاوت های زبانی، فرهنگی، زما...

همزمان با حاکمیت یکی از نوادگان سامان خداه با نام نصر بن احمد بن اسد و در حدود سال 260ه.ق حکومت سامانیان با فرستاده شدن منشور ماوراءالنهر از سوی خلیفه معتمد برای امیر نصر سامانی، رسمیت یافت. سامانیان از این زمان تا سال 389 ه.ق یعنی نزدیک به یک سده و نیم بر منطقه ماوراءالنهر و مناطق دیگری همچون خراسان، سیستان، طبرستان، و ...- که طی این مدت به قلمرو خود افزودند- حاکمیت داشتند. پایان نامه حاضر بر ...

«الهیات سلبی» یکی از رویکردهای الهیاتی حایز اهمیت در الهیات جدید است. در نوشته ی حاضر، این رویکرد الهیاتی در آثار دو عارف بزرگ از دو سنت دینی اسلامی و مسیحی یعنی مولانا و مایستر اکهارت بررسی شده است. در بخش نخست، از تعریف های گوناگون، ابعاد و بن مایه ها، سرچشمه های سلبی گروی در ستون مقدس و تاریخچه ی رویکرد سلبی در مسیحیت و اسلام سخن به میان آمده است. در بخش دوم، به جنبه ی هستی شناختی الهیات سلب...

کشف المحجوب هجویری نخستین کتاب مستقلّ زبان فارسی در زمینه ی تصوّف و یکی از مهم ترین کتب صوفیّه است نویسنده ی آن علیّ بن عثمان هجویری است که آن را در اواسط سده ی پنجم هجری نوشته است.. شیخ احمد جامی نیز یکی از بزرگ ترین صوفیان سده ی ششم هجری است، که آثار متعدّدی در موضوع تصوّف دارد. به طور قطع جامی، کشف المحجوب را ندیده است، امّا در آثار خویش از کتبی استفاده کرده، که از منابع هجویری در نگارش کشف المحجوب...

مطالعات اسلامی درغرب،‌ همواره با انگیزه‌ها و اهداف مختلف تبشیری، سیاسی، استعماری و اقتصادی بوده،‌ چنان که دسته­ای از نویسندگان و پژوهشگران به نقد و بررسی آن­ها روی کرده­اند،‌ اما وجه دیگر مطالعات مسشترقان؛ یعنی مطالعه و تحقیق در باب اسلام و به قصد ایمان آوردن و گروش به این دین، تاکنون مورد توجه درخور قرار نگرفته است. یکی از اینان لئوپولد ویس ‌خاورشناس برجسته یهودی بود که با گرایش به اسلام و گزی...

خاموشی زبان و ضمیر در سلوک عرفانی جایگاهی بنیادی دارد و سرّ تأکید فراوان عارفان بر لب فرو بستن و نفی خواطر، در تأثیر عمیق این دو در پیمودن موفقیت‌آمیز مسیر سلوک عرفانی نهفته است. در این نوشتار، کوشش ما معطوف به یافتن پاسخی برای این پرسش بنیادی است که «چرا عارفان به‌رغم تأکید بر ضرورت خاموشی، غالباً پرسخن بوده‌اند؟» البته ناگفته پیداست که همه عارفان مشمول چنین حکمی نیستند اما چهره‌های شاخص عرفان ...

مهدویت بیشتر به عنوان آموزه ای شیعی در فرهنگ اسلامی ـ ایرانی، نقش و جایگاه مهمی دارد. در این مقاله، پس از مروری گذرا بر مفهوم موعودگرایی در ادیان ابراهیمی، جایگاه مهدویت در تصوف سده های نخستین (قرون دوم تا پنجم) را بررسی کرده ایم. در ادامه، مهدویت در سده های ششم و هفتم (نیمه اول) تاریخ تصوف (دوره ظهور مهدویت در تصوف) و آن گاه در قرون هفتم (نیمه دوم)، هشتم و نهم (آغاز جریان نزدیکی بیشتر تصوف و ت...