در این پژوهش سعی بر آن بوده است که با اجتناب از ورود در مسایل کلامی و با نگاه تقریب بین مذاهب اسلامی، تاریخی شفاف از عملکرد اجتماعی و نه فردی خلفای بعد از پیامبر اکرم? در حوزه مسایل اجرایی حکومتی از متون اولیه و قدیم تاریخی استخراج و ارایه گردد. با وجود دلیل عقلی قطعی، مبنی بر ضرورت حکومت، نیازی به تعبد نیست. از این رو، آن چه از کتاب و سنت ذکر می شود در حقیقت بیانات ارشادی است که موید دلیل عق...

اردشیر بابکان در سال 224م با غلبه بر اردوان پنجم اشکانی توانست شاهنشاهی جدیدی را در تاریخ ایران پایه‌گذاری کند. سلسله ساسانیان به تدریج توانست پادشاهی عظیمی را تشکیل دهد که لازمه اداره چنین پادشاهی بزرگی داشتن نظام اداری توانمندومنسجم بود که در رأس آن صاحب منصبان مختلفی حضور داشتند. یکی از آن مناصب عنوان دبیری بودکه از جایگاه ممتازی در این دوره برخوردار بوده است. در رأس، این دبیران، ایران دبیرب...

پژوهش حاضر دارای دو بخش است؛ بخش نخست آن به فهرست اجمالی از شروط مشترک احراز منصب وزارت در آراء و آثار عالمان دینی و رجال دیوانی عصر عباسیان اختصاص یافته است و در بخش دوم میزان انطباق بین انتصاب ها با ویژگی ها و معیارهای لازم برای تصدی منصب وزارت، مورد بررسی قرار گرفته و سرانجام به این نتیجه دست یافته که بر رغم تاکید و توصیه سیاستمداران دیوانی مبنی بر شایسته سالاری و دقت در گزینش وزیران، خلفا ا...

نظام اداری و سیاسی حکومت صفویه به ویژه قبل از اصلاحات شاه عباس اول بسیار پیچیده و مبهم بوده است. از مهمترین مناصب موجود در آن حکومت منصب وکالت و وزارت است. نقش و اهمیت وکالت به عنوان نائب و قائم مقام شاه ، و وزیر به عنوان رئیس دیوانسالاری اداری در دوره صفویه ، متاثر بود. به منظور ایجاد هماهنگی در عناصر نامتجانس حکومت کارکرد تازه ای یافت و در کنار منصب وزارت که در حکومت صفوی تداوم یافته بود منشا...

هدف: هدف از این پژوهش معرفی و بررسی محتوایی و تاریخی یک فرمان رسمی از دوران سلطنت شاه‌صفی است. روش/ رویکرد پژوهش: در پژوهش حاضر، با رهیافت تاریخی و به روش توصیفی- تحلیلی با استناد بر وقایع‌نگاری‌های رسمی و پژوهش‌های تاریخی، تلاش شده به پرسش اصلی تحقیق پاسخ داده شود. یافته‌ها و نتایج: یافته‌ها نشان می‌دهد که با مرگ شاه‌عباس اول، سیاست حمایت از غلامان گرجی در برابر ترکان قزلباش دچار نقصان گردید و...

برپایة اسناد باستان‏شناختی و انسان‏شناختی برخی از جوامع باستانی با ساختار مادرمحور اداره می‏شده‏اند. در میان تمدن‏های باستانی ایران، شهر سوخته به‏سبب انتشار مداوم نتایج کاوش‏های درازمدت و علمی مورد مطالعاتی مناسبی برای بررسی جایگاه اجتماعی زنان به‏شمار می‏رود. این نوشتار، پژوهشی تاریخی است که از دیدگاه ماهیت توصیفی‌ـ تحلیلی و از دیدگاه هدف بنیادی نظری به‏شمار می‏رود و داده‏های کیفی و کمی آن به ...

یکی از احکامی که با دقت و کنکاش مورد توجّه واقع نشده و به شکلی روشن و خالی از ابهام و دغدغه تبیین نگردیده است و مکلّفان همواره ناچار بوده اند با تامل و احتیاط در آن عمل کنند «غناء و موسیقی » است. مهمترین علل عدم تبیین کامل حدود این مسئله در مرحل? نخست ، مبهم بودن واژ? غنا و فقدان معیار مشخص و مورد اتفاق در تشخیص غناء در میان فقها می باشد . از سویی دیگر آمیختگی و مقرون بودن برخی از آوازها به امور ...

تاریخ بیهقی شاهکار نثر قرن پنجم هجری و سرمشق تاریخ نویسی اخلاف او و نمونه نثر استادانه و گنجینه ای از شواهد ادبی و قراین اوضاع اجتماعی و سیاسی آن دوران است.بیهقی بر لغت و ادب عرب احاطه داشته که شرط لازم منصب دبیری در آن زمان بوده است.با توجه به اینکه نثر تاریخ بیهقی بینابین است و با نثر دوره اول متفاوت است؛ در میان شواهد آن،اشعار عربی زیاد نیست.در این اشعار،بیهقی نام شاعر را نیز در کنار اثرش ذک...

چکیده در سال 482 ق، قراخانیان (آل افراسیاب) که از سال 395 ق، بر ماوراءالنهر (فرارود) حکومت داشتند، ناگزیر به اطاعت از سلطان ملکشاه سلجوقی (حک: 485-465ق) شدند. هنگامی که سلطان سنجر سلجوقی (حک: 552-511ق) امارت خراسان را برعهده داشت (حک:511-490ق) نخست، حکومت سمرقند را به خواهرزاده‌اش محمد ارسلان خان ـ که پدرش از دودمان قراخانی بود ـ واگذار کرد و چندی بعد منصب قاضی القضاتی و عالی‌ترین مقام مذهبی ر...