در این مقاله دیدگاه چهار نظریه‌پرداز معاصر درباره عدالت اجتماعی با تأکید بر چیستی عدالت بررسی شده است. هایک به نمایندگی از آزادی‌گرایان، رالز به‌عنوان تأثیرگذارترین فیلسوف سیاسی معاصر غرب و شهید مطهری و شهید صدر به‌عنوان نظریه‌پردازان اسلامی انتخاب شده‌اند. هایک تنها به عدالت فردی معتقد است و مفهومی به نام عدالت اجتماعی را باور ندارد، از دیدگاه او عدالت عبارت است: قواعد رفتاری در حوزه فردی. نقط...

در سنت فلسفی اسلامی بحث از واقعیت در سه مبحث اصالت وجود و ماهیّت، مبحث نفس‌الامر و مساوقت شیئیّت با وجود متبلور است. با جستجو در این مباحث دانسته می‌شود که برخی متفکران، عالم واقع را مساوی و عده‌ای دیگر آن را اعم از وجود دانسته‌اند. شهید صدر در زمره گروه اخیر قرار می‌گیرد. ایشان با طرح این ادّعا که عالم واقع وسیع‌تر از وجود است برخی مفاهیم چون وجود رابط، معدومات، حسن و قبح افعال، لوازم ماهیّات و مع...

استقراء، مسأله ای است که از زمان ارسطو تاکنون فیلسوفان درباب آن سخن گفته اند. مشکل اساسی در مسألة استقراء این است که چگونه می توان با مشاهدة چند مصداق به نظریه یا فرضیة کلی دست یافت. فیلسوفان علم نظرات گوناگون عقل گرایی، تجربه گرایی، حساب احتمالات و غیره را مطرح کرده اند. شهید صدر در کتاب الاسس المنطقیه للاستقراء ضمن نقد دیدگاه های فیلسوفان غرب به ارائة نظریة نوینی پرداخته است. وی در این نظریه،...

در این پژوهش به مقایسه میان مفهوم عدالت اقتصادی در اندیشه سید محمد باقر صدر و رابرت نوزیک پرداخته می شود. بدین منظور نظریه عدالت این دو اندیشمند، در محورهایی همچون، مالکیت، آزادی، کار، مفهوم حق، مالیات، باز توزیع ثروت، و روش شناسی مورد مطالعه و مقایسه قرار داده می شود. نتایج به دست آمده از این پژوهش حاکی از این است که؛ دو عامل، مفهوم حق و مقوله ی باز توزیع ثروت، سبب اختلاف این دو نظریه هستند. و...

یکی از اقسام علم به تکلیف علم اجمالی است . علم اجمالی به معنای علم به جامع همراه با شک در جایگاه استقرار آن است .در این که این علم به میزان جامع منجز است، اتفاق نظر وجود دارد اما منجزیت آن نسبت به بیشتر از جامع مورد اختلاف است .مشهور علما قائلند موافقت قطعی با علم اجمالی واجب است . در مقابل مشهور، شهید صدر(ره) می فرمایند درست است که علم اجمالی علت حرمت مخلفت قطعی است؛ اما این علم حتی اقتضای وجو...

تواناترین جایگاه تحقق عدالت به عنوان آرمان والای انسان بر روی زمین، سیاست و نظام سیاسی است. اهمیت این موضوع تا حدی است که تحقق عدالت در ابعاد گوناگون، در سایه سیاست عدل و توسط حکمرانان آن میسر می گردد. در میان متفکران مسلمان، علامه شهید صدر با نبوغ، موشکافی و اشراف بر بسیاری از نظریه های جدید، به ارتباط عمیق عدالت با سیاست به ویژه در بعد تحقق معتقد است و بررسی نظریه وی می تواند روشنگر راه برای ...

شیخ محمدباقر آیتی گازاری از شخصیت های برجسته بیرجند در اواخر دوران قاجار و اوایل دوران پهلوی می باشد که به لحاظ نفوذ و نقشی که در اجتماع و فرهنگ منطقه بیرجند داشت، تأثیر مهمی در تحول و بهبود وضعیت اجتماعی و فرهنگی بیرجند در دوره مورد نظر ایفا نمود. تعیین میزان تأثیر شیخ محمدباقر مسأله مهمی است که این پژوهش به دنبال روشن کردن آن است. برعهده داشتن مسئولیت هایی نظیر تولیت اوقاف خصوصی و عمومی در کن...