مرثیه های مذهبی یکی از مهمترین شاخه های رثا در ادبیات غنایی فارسی به شمار می آیندکه در طول تاریخ شعر و ادب فارسی دچار دگرگونی های مفهومی فراوان شده اند. از آغاز شعر فارسی تا کنون تحولاتی که در ادبیات فارسی صورت پذیرفته است؛در ادبیات عاشورایی هم نمود پیدا کرده است. این تحقیق نشان میدهد در دوره ی اولشعرهای عاشورایی یعنی پیش از سلسله ی صفوی نگاه به مفاهیم و موتیفها کلی بوده و به جزئیات اشاره ی کمت...

یکی از موضوعات و مباحثی که در شعر معاصر مورد توجه قرار می گیرد، بحث و بررسی در باب دیدگاه شاعران دوره ی پهلوی دوم به دین، باورهای دینی و اعتقادات آیینی و الهی است که این موضوع با توجه به ساختار فکری و ذهنی اهل هنر و نیز نوع نقش و جایگاه دین در این دوره ی تاریخی، موضوعی شایان توجه است.  سرودن شعر مذهبی ـ آیینی در ایران از سابقه ای طولانی برخوردار است. سابقه ای به قدمت اشعار کسایی مروزی که بسیاری...

شعر عاشورایی بخش بزرگی از ادبیّات و فرهنگ ما مسلمانان را تشکیل می دهد. هر چند حادثه ی عاشورا در زمان و مکان خاصّی اتّفاق افتاده است. این حادثه ی غمبار، در گذر زمان به عنوان بخشی از فرهنگ جامعه ی اسلامی در آمده است. واقعه ی عاشورا چنان عواطف و احساسات مسلمانان، مخصوصاً شیعیان را تحت تأثیر قرار داده، که در طول تاریخ آثار متنوع و متعدّد هنری از خود به یادگار گذاشته اند. در منطقه ی سیستان این حادثه ی، ج...

سوگینه(تراژدی) شهادت امام حسین(ع) و یارانش در محرم سال 61 هجری صورت پذیرفت. نپذیرفتن بیعت با یزید، بهانه ای شد تا مخالفان اهل بیت، این کار شنیع را انجام دهند. این واقعه تلخ، در بدو امر، موجی از اندوه را در شهرهای مهمی چون مکه، مدینه و کوفه به وجود آورد که به تدریج دامنه آن وسیع و تمام کشورهای اسلامی را در برگرفت؛ به طوری­که زنده نگاه­داشتن این تراژدی وارد فرهنگ مسلمانان و به­ویژه شیعیان گردید. ...

شعر فارسی دو سده پس از پیدایش، از مضامین و عناصر مختلف عرفانی سرشار شد و امروزه بخش عظیمی از ادبیات منظوم کشورمان را همین اشعار عرفانی تشکیل می دهد و البته شعر واقعی شعری است که با کلماتی که محصول تجربه های حسی هستند، به بیان معانی و تجاربی بپردازد که از راه حس و عقل، قابل ادراک و تجربه نیستند. پیداست که چنین شعری ناگزیر نمی تواند از جنبه ی بیان رمزی عاری باشد؛ زیرا که بینش شاعر و محتوای شعر، چ...

استعاره و هنر تصویرگری یکی از کارآمدترین ابزار هنری است که از دیرباز توجه شاعران و سخنوران را به خود معطوف کرده است. در شعر عاشورایی که شاعر با اعتقاد و ایمان قلبی قیام عاشورا را توصیف و تحلیل می‌کند، زبان خیال‌انگیز استعاره بیانگر شور عشق و احساس او به امام ­حسین (ع) و اهل بیت در زیباترین تصویرهاست. شاعر آیینی از طریق تصویرگری­های شاعرانه یک موضوع را به انحای مختلف بیان می­کند. تکرار یک مفهوم ...