نظریه علامه طباطبایی در باب تأویل بر آیات قرآن استوار است. به عقیده وی تأویل از سنخ مفاهیم نیست، بلکه از امور عینی است. منظور وی از عینیت، عینیت مصداقی نیست، بلکه مراد وی، خارج از ذهن بودن است. به اعتقاد وی همه، آیات قرآن اعم از متشابه و محکم تأویل دارد. در دیدگاه غزالی تأویل دو جنبه دارد: جنبه­ای که به معنای اصولی آن؛ یعنی، عبور از معنای ظاهری قرآن به شرط وجود قرینه مرتبط است و دیگری تأویلی که...

روش شناسی بنیادین، مسیری است که نظریه در آن تولید می شود. بر این مبنا، معرفت اجتماعی سید قطب، ملهم از دو جریان ظاهرگرایی و کلام اشعری است. ضرورت بازگشت به عقاید نسل اول مسلمانان به شیوه ای جهادی، اندیشه وی را به جریان سلفی نیز پیوند داده است. در پژوهش حاضر، با استفاده از فنون روش اسنادی و با رویکردی انتقادی در سطح توصیف و تفسیر، روش شناسی بنیادین معرفت اجتماعی سید قطب در چهار حوزه بررسی شده است...

رویارویی باورها و سنت های شرقی با آزادی ها و فن آوری غرب، موضوعی بسیار مهم و جنجالی است که دستمایه ی بسیاری از رمان های مشهور عربی است. در این مقاله به برجسته ترین این رمان ها اشاره شده است و از این میان، رمان «قندیل أمّ هاشم» از یحیی حقی، به لحاظ مضمون و ساختار مورد بحث و بررسی قرار گرفته و رمان های «موسم الهجره إلی الشمال» از طیب صالح ، «الحی اللاتینی» از سهیل ادریس و «شیکاغو» از علاء الأسوانی...

سید حسن غزنوی از گویندگان توانای قرن ششم هجری است. دیوان وی نخستین بار در سال 1328ش. به تصحیح محمّدتقی مدرّس رضوی، منتشر شده است امّا به علّت استفاده از نسخه های مغلوط و متأخر، اغلاط، تصحیف ها و افتادگی های بسیاری در آن راه یافته است. موضوع این رساله تصحیح مجدّد دیوان این شاعر است که به روش انتقادی و بر اساس 9 دستنویس دیوان (4 نسخ? اصلی، و 5 نسخ? معین) و 10 سفینه و جنگ خطّی انجام گرفته است. رساله شام...

سید مرتضی (355 ـ 436 ه) فرزند سید حسین موسوی بغدادی در دوره خلافت مطیعللّه‏ عباسی و پادشاهی بهاء الدوله بویهی در بغداد به دنیا آمد. سید مرتضی بر خلاف پدرش که منصب قضاوت در حکومت داشت، هیچ گونه منصب سیاسی را نپذیرفت. با این حال پس از شیخ مفید، رهبری شیعیان بغداد بر عهده او قرار گرفت. سید مرتضی در رشته‏های مختلف از علوم معقول و منقول از جمله فقه، اصول و کلام صاحب نظر بود و کتاب‏های زیادی در زمینه...

سرگشتگی روشنفکرِ شرقی به عنوان یکی از پیامدهای تقابل سنّت و تجدّد، موضوع پژوهش حاضر است که به طور موردی رمان­های راه­آب­نامه جمال­زاده و قندیل امّ هاشم یحیی حقّیرا بررسی می­کند. پس از مطالعه تاریخی ایران و مصرِ معاصر و بیان شباهت­های اجتماعی این دو کشور، مضمون دو داستان تحلیل و بررسی می­شود تا شباهت­ها و تفاوت­های موجود در محتوا، کنش شخصیّت­ها، بحران روحی و سرگشتگی آن­ها و راه­های برون­رفت از این بحرا...

یکی از اهداف این رساله کمکی ناچیز به ارتقای کیفی سطح معارف دانشجویان این رشته می باشد.از آنجا که بررسی شرح احوال و اثار مولف آن و تحقیق در منزلت علمی عرفانی و شان ادبی و بحث در باب منزلت کتاب ضروری بود با استناد به منابع متقدم تاریخ ادبیات و فهرست نسخ خطی نسبت به زمان حیات نیشابوری و آثار او مقدمه این پایان نامه فراهم شد.سعی بر این بوده که تا حد امکان نسخه منقحی از این کتاب تهیه شود.پس از مراجع...

ابومخنف یکی از بزرگ ترین و دقیق ترین محدثان تاریخ دوره اسلامی است که در سده دوم هجری میزیسته است . بیشتر مورخان بعد از او اعم از شیعه و سنی به روایات او اعتنا و استناد نموده اند.در همین رابطه کتابی را به نام مرویات ابی مخنف فی تاریخ طبری مشاهده نموده ام . با مطالعه قسمتی از این کتاب متوجه شده ام که این کتاب فقط به جمع آوری روایات ابومخنف نپرداخته است بلکه هدفش نقد و بررسی آن و یا بهتر بگوییم رد...

رمان «عصفور من الشرق» از توفیق الحکیم و داستان بلند «قندیل ام هاشم» از یحیی حقی هر دو از آثار به نام ادبیات معاصر عرب هستند که اتفاقا هر دو، چالش های روابط میان شرق و غرب ر ا به تصویر کشیده اند. اما علی رغم نگارش این دو رمان به فاصله ای نزدیک از یکدیگر (دهه 40 و آغاز دهه ی 50) و همچنین محوریت روابط شرق و غرب در هر دو، تفاوت های زیادی در ساختار هر دو رمان و نحوه ی ارائه ی مضمون اصلی در آنها، به ...