فضای روستا، مجموعه ای از زیرسیستم های مختلف است که هر یک از آنان، ضمن دارا بودن اجزا، عناصر و روابط درونی، نحوه سازمان یابی فضای روستا را تعیین می کنند. موزونی یا ناموزونی در سازمان یابی فضای روستایی، می تواند در قالب های مختلفی جلوه کند. در حال حاضر، یکی از مهمترین ناموزونی ها در ساماندهی فضای روستاهای کشور، در نحوه استقرار بافت مسکونی روستا در حاشیه رودخانه ها است. راهکارها و سیاست هایی که تا...

روستاهای مرزی با وجود مشکلات خاص، از لحاظ محیطی و انسانی دارای ظرفیت ها و قابلیت های بالایی هستند که ساماندهی این قابلیت ها و توانمندسازی ساکنان سکونتگاههای روستایی مرزی می تواند به دست یابی به اهداف کلان کشور منتهی شود. پژوهش انجام شده با هدف بررسی نقش مبادلات تجاری غیررسمی در تحول کالبدی- فضایی سکونتگاههای روستایی مرزی انجام شده است. در فرآیند تحقیق از دیدگاه پویش ساختاری- کارکردی استفاده شده...

چکیده: از دو دهه قبل، طرح های هادی روستایی از جمله گسترده ترین طرح های کالبدی روستایی در ایران هستند که عمدتاً جنبه های کالبدی بافت فیزیکی روستاها را مورد توجه قرار می دهند. با ارزیابی اثرات کالبدی این طرح ها می توان با دیدگاه جامع تری امکان برنامه ریزی را در آینده فراهم آورد. مهمترین هدف ارزیابی طرح های هادی فراهم ساختن ابزار مدیریت لازم برای نظارت، کنترل، جهت دهی و بهبود کارایی آنهاست که بر ...

سیاره زمین به عنوان مکان زندگی و فعالیت جوامع انسانی یک محیط مخاطره آمیز توصیف شده است که در آن وقوع مخاطرات طبیعی (نظیر سیل، زلزله، توفان و گردباد و...) و به تبع آن بروز سوانح طبیعی، در اغلب موارد تأثیرات بسیار مخربی را بر روی سکونتگاههای انسانی بجا گذاشته و خسارات و تلفات اجتماعی و اقتصادی متعددی را بر جوامع تحمیل کرده است، در این بین جوامع روستایی به دلیل ارتباط تنگاتنگ با محیط طبیعی بیشترین...

در ادبیات توسعه و رویکردهای وابسته به آن مبحث کیفیت زندگی و تلاش در جهت ارتقاء این شاخص در سطوح جوامع شهری و روستایی از اهمیت بسزایی برخوردار است. چه بسا که بهبود وضعیت اقتصادی، اجتماعی، خدماتی و زیست محیطی سکونتگاه­های انسانی در قالب افزایش کیفیت زندگی در این­گونه نواحی؛ نقش تعیین کننده­ای در پیشرفت و تعالی جامعه دارد. در این بین توجه به کیفیت «مکان» به­ویژه در نقاط روستایی که برپایی و روند گس...

پژوهش حاضر با تأکید بر ملاحظات محلی، به بررسی و کنکاش مهم ترین ویژگی های بنیادین «منظر فرهنگی» در مناطق روستایی غرب ایران می پردازد و روابط بین عناصر کالبدی منظر و عوامل فرهنگی مؤثر بر فضاهای روستایی را در قالب مبحث «منظر فرهنگی روستایی» بررسی می کند. یافته های این مقاله نشان می دهند که فرهنگ ساکنان روستایی در طول زمان سبب شکل گیری نوع خاصی از منظر در هر منطقه از کوهستان زاگرس می گردد، که در ای...

شناخت نواحی در معرض مخاطرات طبیعی همچون زلزله یکی از گام­های اولیه در مدیریت مخاطرات و برنامه­ریزی­ توسعه­ای و عمرانی است. مقوله زلزله یکی از مخاطرات طبیعی است که وقوع آن می­تواند تلفات، خسارت و آسیب­های بسیاری را ایجاد کند. مخاطرات طبیعی مانند سیل، زلزله و غیره در طول حیات کره زمین همواره وجود داشته است. در دهه­های اخیر علی­رغم پیشرفت­های علمی و تکنولوژی گسترده در پیش­بینی حوادث، ساختمان­سازی ...

چکیده در سال های اخیربا رشد سریع شهرهای بزرگ کشورهای درحال توسعه، ظهور مسائل مربوط به کمبود واحدهای مسکونی، بالا بودن میزان بیکاری، افزایش جرم وجنایت و آلودگی های زیست محیطی در شهرهای بزرگ و... عده ای از محققان پیشنهاد کرده اند برنامه ریزی های توسعه براساس تاکید بر پویایی شهرهای کوچک تهیه شود. همچنین یکی از راهبردهای توسعه روستایی توجه به نقش شهرهای کوچک و تاثیر آندر توسعه روستاهای حوزه نفوذ ا...

سکونتگاه¬های روستایی به عنوان کهن¬ترین شکل اجتماعات انسانی، به دنبال تغییر در شیوه معیشت و نحوه زندگی، عموماً بر پایه کشاورزی و فعالیت¬های وابسته به آن ایجاد و گسترش یافته¬اند. در این راستا نوع غالب از شیوه معیشت در این کانون¬های زیستی علاوه بر اینکه گویای کارکرد روستا در آن ناحیه است، عاملی مهم و تأثیرگذار بر بافت، کالبد و شکل منازل مسکونی نیز می¬باشد. بنابراین مکانیابی، بافت، کالبد و شکل کلی م...

در راستای بهبود قابلیت دسترسی جمعیت روستایی به خدمات اساسی،بیشتر کشورهای در حال توسعه برنامه ها و اهدافی را در سیستم برنامه ریزی خود گنجانده اند. در اواخر سال 1378، شورای عالی معماری و شهرسازی ایران، مصوبه شورای هماهنگی عمران روستایی در خصوص ساماندهی فضاهای روستایی در سه سطح منظومه، مجموعه و حوزه را به تصویب نهایی رساند. بنابراین مکان یابی مراکز سه گانه، با توجه به موقعیت جغرافیایی، دسترسی، جمع...