در این مقاله در بستر شرح نظریات معطوف به تطوّر فرهنگی در انسان شناسی و باستان شناسی و ارائ? تاریخچ? مختصری برای این نظریات، سیر تطوّری سفال گری در لایه های مربوط به دوران پیش از تاریخ قلعه خان مورد بررسی و مداقه قرار می گیرد. با به آزمون گذاشتن متغیرهای مختلف سفال گری چنین بحث خواهد شد که هرچند تطوّرگرایی فرهنگی قادر است خط سیر دگرگونی های در زمانی را بر روی مواد فرهنگی، توصیف و تا حدّی تبیین کند، ...

ابعاد بدن نوزاد، پایه ای برای تمام تغییرات شاخص های انسان سنجی جسمانی (آنتروپومتریک) می باشد. با توجه به اهمیت شاخص های آنتروپومتریک سر و صورت در طب اطفال، علوم تشریح، پزشکی قانونی، جراحی پلاستیک، دندان پزشکی و ...، این مطالعه برای نوزادان زنده یک روزه دختر طراحی گردید. به این منظور، بررسی حاضر، به صورت توصیفی و به روش مقطعی، روی 423 نوزاد یک روزه دختر برای مقایسه دو گروه قومی فارس بومی و ترکمن...

یکی از شاخصه های مهم و ارزشمند فرهنگ اوایل دوره اسلامی، سفالگری بوده که در برخی از نقاط ایران دیده می شود. با ورود اسلام به ایران فرهنگ خاص سفالگری آن نیز در بخش های از آن اشاعه یافت. دشت اردبیل نیز یکی از معدود بخش هایی بود که این فرهنگ در آن دیده می شود. در این پژوهش با مطالعه موردی چهار محوطه کلیدی از اوایل دوره اسلام در دشت اردبیل، به مطالعه سفال های اوایل دوره اسلامی در این دشت پرداخته ایم...

چکیده عوامل متعددی بر شکل¬گیری هنر ایران موثر بوده¬¬ است. یکی از این عوامل، حضور دین اسلام در جامع? ایران است. دین اسلام با آدابمعنوی خود، نگاه تربیتی جدیدی را بنیاد نهاد و تحولات عمیقی در آثار هنری به وجود آورد. از جمله این آثار هنری، سفال¬ها است،که رد پای این تأثیرات را به خوبی نشان می¬دهد. مسئله¬ای که در این میان مطرح می¬شود، نشانه¬های مهم آداب معنوی دین اسلام است کهدر نقوش سفال¬ها به کار ر...

دشت مهران از جمله مناطق پهنۀ فرهنگی جنوب غرب ایران است که به لحاظ موقعیت جغرافیایی در پژوهش های مرتبط با  شکل­گیری حکومت های نخستین از اهمیتی به­سزایی برخوردار است. مطالعۀ مواد فرهنگی تپۀ چغاآهوان در دشت مهران نیز می تواند تا حدودی امکان درک فرآیند آغاز شهرنشینی و برهم­کنش های فرهنگی با مناطق مجاور را فراهم نماید. در این نوشتار با توجه به مطالعات صورت­ گرفته در محوطه­های هم دوره در مناطق هم جوا...

سفال و سرامیک در دنیای امروز، همپای جنبش های هنری، متحول گشته و به عنوان یک ابزار بیانی مستقل و ویژه، جایگاه تازه ای نسبت به گذشته یافته است. تحولات هنری قرن بیستم و بروز و ظهور سبک ها و قالب های بیانی جدید، به گونه ای است که می توان از مواد و مصالح سنتی مانند گل و قابلیت های ویژه آن جهت استفاده در ساخت آثار فاخر و خلاقانه استفاده کرد و جلوه ای دیگر از این هنر ناب را به نمایش گذاشت. در این پای...

در دوره میانی اسلام در ایران، مینا، یک اصطلاح کلی برای لعاب روی فلز، شیشه و سفال بود اما در دوره معاصر، مینایی به گروه خاصی از سرامیک، با نقاشی رولعابی و تزیینات پیکره​ای، هندسی و گیاهی اشاره دارد که در بسیاری موارد به کتیبه​هایی مزین بوده و با طلا نیز آراسته شده است. این سفالینه​های کتیبه​دار،‌ جایگاهی برای پیوند دو هنر سفالگری و خوشنویسی است و نشان می​دهد علاوه بر اینکه خوشنویسی در تزیین سفال...

محوطه باستانی تپه زرنق در آذربایجان شرقی یکی از محوطه های کمتر شناخته شده شمال غرب ایران است که پس از شناسایی و ثبت، بستر مناسبی برای پژوهش های باستان شناختی ایجاد نموده است. تسلسل زمانی این محوطه از اعصار پیش از تاریخ تا دوره ی اسلامی است که به جز استقرارهای دوره مفرغ، سایر استقرار های تاریخی و اسلامی آن استقرارهایی کوچک بوده اند. بر اساس کاوش های دو فصل حفاری میراث فرهنگی در این محوطه شاخصه ه...

پیرو گزارش مرکز مطالعات پزشکی دریایی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی بوشهر مبنی بر کشف قطعات سفال از بستر دریا در محدوده آب‌های ساحلی بندر بوشهر، گروه باستان‌شناسی زیر آب پژوهشکده باستان‌شناسی با هدف مطالعه و شناسایی این بقایای فرهنگی، طی یک ماه در مردادماه سال 1395 و با مشارکت غواصان حرفه‌ای وابسته به دانشگاه علوم پزشکی بوشهر اقدام به غواصی علمی در خلیج‌فارس نمود. در عملیات بررسی باستان‌شناسی در ...

سفال به واسطه اطلاعات مفیدی که در زمینه شیوه معیشت ،موقعیت سیاسی ،اقتصادی ، فرهنگی و صنعتی در دوران باستان از آن حاصل میشود ، از اهمیت ویژه ای بر خوردار است .کسب این اطلاعات از طریق مطالعه مشخصات ظاهری سفال ها و مقایسه نمونه های مختلف با یکدیکر به دست می آید.آین آگاهی ها ، بی شک با پی بردن به ترکیب شیمیایی سفال ها دو چندان خواهد شد.تلفیق باستان شناسی با علوم دیگر سبب پیدایش علوم میان رشته ای گر...