از نظرِ ابن­سینا سعادت و شقاوتِ حقیقی در آخرت پدید می­آید؛ اما در این دنیا، معرفت و عبادت، داروی آن سعادت؛ و جهل و معصیت، زهر آن است. به تعبیرِ دیگر، سعادتِ مطلق با کمال و تزکیه دست­یافتنی است. کمال به وسیلۀ علم؛ و تزکیه به وسیلۀ عمل و عبادت حاصل می­شود. عبادت، راه شناخت خداوند تعالی است؛ زیرا عبادت است که نفس ناطقۀ انسانی را شبیه عقول مجرد می­گرداند و مادام که نفس انسانی شبیه ملائکه نگردد، راهی به...

صدرالمتألهین همّت گمارد تا با حفظ اصول مکتب خویش، مسئلة سعادت را ـ که در طول تاریخ همواره از موضوعات بحث­ برانگیز بوده است، تشریح نماید. پرسش این است که بر مبنای حرکت جوهری ـ که از مهم­ترین اصول مکتب ملاصدراست ـ به چه نحو می توان الگوی سعادت انسان را از دیدگاه صدرالمتألهین استخراج و بازتعریف نمود که مبتلا به عدم انسجام درونی نباشد. سعادت، به عنوان نهایت کمال انسانی از جنس عقلی می باشد. ملاصدرا ح...

صدرالمتألهین همّت گمارد تا با حفظ اصول مکتب خویش، مسئله سعادت را ـ که در طول تاریخ همواره از موضوعات بحث­ برانگیز بوده است، تشریح نماید. پرسش این است که بر مبنای حرکت جوهری ـ که از مهم­ترین اصول مکتب ملاصدراست ـ به چه نحو می توان الگوی سعادت انسان را از دیدگاه صدرالمتألهین استخراج و بازتعریف نمود که مبتلا به عدم انسجام درونی نباشد. سعادت، به عنوان نهایت کمال انسانی از جنس عقلی می باشد. ملاصدرا ح...

این مقاله، نخست به دو نکته اشاره شده است: اهمیت مبحث فلسفه اخلاق و اهمیت سعادت و شقاوت. در اصل مسئله سعادت و شقاوت ابهامی وجود ندارد، زیرا هر انسانی فطرتا طالب و گریزان از شقاوت است، اما شناخت حقیقت سعادت و شقاوت و عوامل آن، مشکل است و در این باره نظریه‌های مختلفی وجود دارد.مطالب اصلی مقاله در سه مرحله ارائه شده است: مرحله اول به معنای لغوی سعادت و شقاوت پرداخته؛ مرحله دوم درباره دیدگاه فلاسفه ...

فارابی، مؤسس فلسفه ی اسلامی که به عنوان معلم ثانی پس از ارسطو شناخته می شود، از فیلسوفان برجسته ی جهان اسلام است. نظریات فارابی در مباحث اخلاقی و ارزش شناسی مبنای اندیشه ی فیلسوفان و حکیمان پس از او در بحث اخلاق و تربیت اخلاقی قرار گرفته است. در این مقاله، ابتدا دیدگاه ارزش شناسی فارابی در موضوعات اساسی ارزش های اخلاقی تبیین و سپس دلالت های آن برای تربیت اخلاقی در خصوص اهداف، اصول و روش ها استن...

چکیده: جایگاه سعادت در نظریه اخلاق و سیاست فارابی و توماس آکوییناس محوری است. هر دو فیلسوف ارسطوگرا و مشایی محسوب می شوند. در حالی  که هر دو  رویت خداوند را سعادت حقیقی می شمرند، اما راه رسیدن بدان از یک مرحله و منزل جدا می شود. در نگاه آکوییناس با تأیید کفایت نداشتن عقل ، نیاز به ایمان و دیگر فضایل کلامی و مسیحی است تا رسیدن به لقاءا... میسّر شود. این مقاله با روش مقایسه ای به وجوه اشتراک و افت...

فارابی، مؤسس فلسفه‌ی اسلامی که به عنوان معلم ثانی پس از ارسطو شناخته می‌شود، از فیلسوفان برجسته‌ی جهان اسلام است. نظریات فارابی در مباحث اخلاقی و ارزش‌شناسی مبنای اندیشه‌ی فیلسوفان و حکیمان پس از او در بحث اخلاق و تربیت اخلاقی قرار گرفته است. در این مقاله، ابتدا دیدگاه ارزش‌شناسی فارابی در موضوعات اساسی ارزش‌های اخلاقی تبیین و سپس دلالت‌های آن برای تربیت اخلاقی در خصوص اهداف، اصول و روش‌ها استن...

این مقاله درصدد جستجوی‌‌ علل شکل‌گیری آرایی است که در منطق به نام مشهوره شناخته می‌شوند. مشهورات از دیدگاه فارابی به عنوان فیلسوف مدنی جهان اسلام و ابن‌سینا به عنوان یکی از بزرگ‌ترین وارثان حکمت مشاء بررسی خواهد شد. در آثار فارابی، هیچ‌گونه تصریحی در باب عوامل مشهورات نشده است؛ لیکن از حاصل تأمل در اقسام و آثار مشهورات و اصناف علم مدنی وی می‌توان به عوامل شکل‌گیری مشهورات پی برد. ابن‌سینا برخلا...

استکمال انسان از دیدگاه فلاسفه امری پذیرفته‌شده است. نفس انسان دارای دو ساحت عالی و سافل است. انسان با دو ابزار علم و عمل می‌تواند در جهت عالی نفس سیر کرده، مراحل استکمال را طی کند یا از کمال فاصله بگیرد و جهت سافل وجودش را تقویت کند. نوشتار حاضر موانعی را بررسی می‌کند که بر سر راه عمل استکمال‌بخش قرار می‌گیرند و سیر انسان در مسیر سعادت و غایت حقیقی را، که همان قرب خدا و مقام خلیفةاللهی است، با...