جستار حاضر می کوشد راه ها­ی مواصلاتیِ شیراز به اصفهان را از سده های نخستین اسلامی تا تشکیل حکومت  صفوی بررسی کند. این نوشتار در پی پاسخ گویی به این پرسش است که راه های شیراز به اصفهان، در این بازه زمانی، از چه مسیر­هایی عبور می کرده و کارکرد و کارآمدی این جاده ها متاثراز چه عواملی بوده است؟ ارزیابی ما از موضوع، در یک بستر جغرافیای تاریخی، نشان می دهد که از سده های نخستین اسلامی، این دو شهر به وا...

رؤیت از واژه‌ها و اصطلاحاتی است که حتی پیش از اسلام در ادیان مسیحیت و یهودیت مطرح بوده است و در قرون اولیه اسلام مورد بحث و بررسی قرار گرفته است و در سده دوم و سوم هجری قمری به اوج خود رسیده و بحث دربارۀ آن ادامه یافته است. همین امر سبب تشکیل فرقه‌ها و گروه‌های مختلفی گردیده است. این مسئله بیشتر در حوزه‌های ادبی، کلامی و عرفانی تحلیل و نقد شده ‌است. در این گفتار می‌کوشیم تا پس از معنی رؤیت به ب...

حوزه فرهنگی جازموریان منطبق و همسان با تعریف حوضه آبریز جازموریان است که منطبق بامکن دوران آکاد در هزاره سوم وگدروزیا- اکوفاجیا- ومکران دوره تاریخی است. شهر قدیم جیرفت، مرکز و کرسی حوزه فرهنگی جازموریان در دوران اسلامی در محوطه باستانی «شهر دقیانوس» جیرفت با بیش از 12 کیلومتر مربع بوده  است. بافت  کلان شهر جیرفت در دوران اسلامی، تمام ویژگی های بافت شهری دوران اسلامی مانند بارو، شارستان؛ محله ...

رنسانس اروپا که ثمره فعالیت اندیشمندان اروپایی در چند سده پایانی قرون وسطی بود, به حد زیادی مرهون بهره مندی از فرهنگ و تمدن اسلامی بود. رویکرد اروپاییان به ترجمه متون علمی مسلمانان برای رهیابی به معارف بشری, اساس بسیاری از مطالعات علمی اروپا قرار گرفت. از این رو, بسیاری از آثار دانشمندان مسلمان, متون درسی دانشگاه های اروپا در عصر رنسانس و پس از آن در عصر انقلاب صنعتی شد. ترجمه این آثار تقریبا ه...

علم جغرافیا طی سده های میانه درقلمرو و سرزمین های اسلامی به اوج خود رسید . آثار جغرافیایی در این دوره علاوه بر پرداختن به جنبه های فنی و علمی جغرافیا با دیدگاه ویژه ای متأثر از ارتباط سه گانه خدا ‘ انسان و محیط هستی (افلاک) شکل گرفته که باعث تکوین مکتب جغرافیدانان اسلامی شده است . در این مقاله ((جایگاه انسان)) نسبت به جهان و محیط جغرافیایی از نقطه نظر آثار و نگرش جغرافیدانان مسلمان با هدف شناخ...

مقاله حاضر جستاری است در معرفت شناسی اندیشه دوره اسلامی. این جستار درصدد بررسی محتوای میراث فکری دوره اسلامی نیست، بلکه ساختار عقلانیت پدیدآورنده این میراث را می کاود; و بدین نتیجه می رسد که این عقلانیت، عقلانیتی تمامأ عربی نیست، بلکه برخی از مؤلفه های سازندهء آن عربی و برخی دیگر غیر عربی است. بعلاوه حتی در شکل گیری مؤلفه های عربی آن نیز ویژگی های فرهنگ های غیرعربی مؤثر بوده است.

تحقیق پیشِ رو، به بررسی بازتاب انواع صورتهای فلکی از جمله نقوش دایره البروج بر روی سفالینه های دوران اسلامی ایران از سده های اولیة اسلامی تا اوایل دورة صفوی می ­­پردازد. هدف تحقیق شناسایی و طبقه بندی کلی انواع مختلف نقوش مرتبط با مفاهیم نجومی در این سفالینه ها و مقایسة آنها با نمونه های موجود در یکی از مهمترین کتب تخصصی علم نجوم می باشد. مهمترین پرسشهای تحقیق عبارتند از: 1- انواع صورتهای فلکی که...

محوطه مادآباد الف یکی از محوطه های بزرگ اسلامی حوضه رودخانه کُر است که بر روی آن داده های فرهنگی گوناگونی پراکنده اند اما بیش از همه ''سفال های منقوش شبه پیش از تاریخی'' از اهمیت برخوردار هستند. این سفال ها بر خلاف روند و سنت های سفالگری فلات ایران و آسیای غربی بناگاه به شکل منقوش دیده می شود. مشکلات گاهنگاری این مواد که پیش از این در ایران بر خلاف سوریه و اردن که از کاوش یافت شدند، تنها از بررس...