نسخه خطی «شگرف‏نامه»، دیوان میرزا ابوطالب کاشانی متخلص به «هلال» شاعر قرن 13 هجری است. از این دیوان یک نسخه خطی در کتابخانه مجلس شورای اسلامی به شماره 5697 موجود است. «شگرف‏نامه» شامل یک دیباچه و 1150 بیت شعر، در قالب قصیده، غزل، قطعه، مثنوی و رباعی است. در دیباچه که به نثر مسجع آمیخته به نظم نوشته شده، شاعر پس از حمد و ثنای پروردگار، نعت پیامبر(ص) و منقبت حضرت علی(ع) به مختصری از زندگی‏نامه ...

یکی از روش ها و رویکردهای بررسی و تحلیل فنون ادبی به ویژه شعر؛ سنجش فنون بلاغی و مجموعه رتوریک حاکم بر اثر ادبی و پی بردن به میزان فصاحت و شیوایی آن است.از سوی دیگر از آن جایی که صابر همدانی در عرصه غزل و قصیده یکی از شاعران معاصر در سده اخیر است. در پژوهش حاضر قصاید و غزلیات شاعر یعنی صابر همدانی با توجه به مجموعه صور خیال ورتوریک حاکم بر آن مورد بررسی و نقد قرار گرفته است.اگرچه اشعار ایشان از...

امروزه دیگر در این امر تردیدی نیست که هر گونه مطالعه و جستاری در قلمرو شعر کهن فارسی بدون مراجعه به جنگ­ها و سفینه­های شعری کاری ناقص و ناتمام خواهد بود. جنگ­ها از آن جهت که بعضاً نام و نشان شاعران گمنام و اشعار و آثار آن­ها را از تصرّف زمانه در امان نگاه داشته، حائز کمال اهمیّت است. در میان جنگ­ها و سفینه­های شعر فارسی، جنگ خطّی شمارة 900 مجلس که به سفینة شعرا و تذکرة شعرا نیز شهرت داشته و به دست ...

جنگ بیاض نام مجموعه ای منتخب از اشعار شاعران قرن پنجم تا قرن هفتم است که به دست کاتبی ناشناس نگاشته شده است. این نسخه خطی که دربر دارندۀ ششصد و پنجاه و پنج بیت شعر از شاعران نامداری همچون منوچهری، انوری، سنایی، خاقانی، مجیر، کمال و شمس طبسی است از نظر نوع نگاه انتخاب کنندۀ اشعار بسیار اهمیت دارد. در این جنگ با تأمل بر ابیات منتخب به روش شناسی نقد ادبی قرن هفتم که زمان کتابت اثر بوده می توان راه...

دیوان ابو نواس به روایت حمزه اصفهانی یکی از یازده روایت معتبر شعر ابو نواس است، که در کنار روایت ابو بکر صولی از اهمیت و شهرت بیشتری برخوردار است. حمزه اصفهانی بر خلاف دیگر همتایان خود تمام اشعاری را که به نحوی با نام ابونواس، شاعر پرآوازه و ایرانی تبار دوره عباسی، گره خورده بود؛ جمع آوری و تدوین کرده است، و در این راه به نقد، بررسی، و شرح اشعار نیز پرداخته، و میزان اعتبار هر روایت را روشن ساخت...

چکیده سنجر کاشانی از شاعران نام آور سده ی یازدهم هجری است که مراحل زندگی و سبک اشعارش از ویژگی های خاصی برخوردار است. با بررسی غزّلیات سنجر کاشانی درمی یابیم که غزل هایش چنان که از شاعران هم عهدش انتظار می رود،لطیف تر وبا حال تر ازدیگر انواع سخن اوست ودرآن ها همان نازک خیالی ها وظرافت ها که در غزل های شاعران گذشته پیدا شده بود ادامه دارد.جدا ازخصوصّیات سبک شخصی که شاعر داشت، بعضی از سخن شناسان...

هرچند ادبیات و فرهنگ تاجیکی همواره با تحولات و دگرگونی های بزرگ اجتماعی بوده، هرگز در هیچ مقطع تاریخی قدرت و توانایی اش را ازدست نداده است. سدۀ نوزدهم یکی از دوره های بسیار بااهمیت در تاریخ ادب و فرهنگ تاجیک است. شرایط خاص تاریخی حاکم بر این دوره سبب شده بود که تاجیکستان در شرایط سیاسی و اجتماعی دشواری به سر برد. در نیمۀ اول عصر نوزدهم ادبیات تاجیک در روند ادبی «دوزبانی» (ازبکی و تاجیکی) قرار د...

از جمله مقو له‌های نقد ادبی نقد نفوذ یا تأثیر و تأثّر شعرا نسبت به هم‌دیگر است، ریشه‌یابی کیفیت و کشف کمیت أخذ و اقتباس مضامین و موضوعات موجود در آثار سخنوران میزان نوآوری  و تقلید و تأثیر‌پذیری آنان را از یک‌دیگر نمودار می سازد و در تشخیص سبک شخصی  به خواننده کمک می کند. البته مقایسه عظمت‌ها نه از باب تصور وجوه تشابه بلکه به منظور دریافتن تنوع تجلّیات علو و جمال و به قصد شناختن...

میرزا معزالدین محمد موسوی خان فطرت فرزند میرزا فخرا و نواده دختری یکی از علمای بزرگ مشهد به نام «محمد زمان مشهدی » است که در سال 1050 هـ . ق در مشهد به دنیا آمد.در جوانی به اصفهان رفت و پس از تحصیلات دینی و ادبی به هند مهاجرت کرد.در آنجا مورد توجه اورنگ زیب، پادشاه هند قرار گرفت و هم داماد او شد. او در هند به مناصب بلند دیوانی رسید و در سال 1101هـ در همانجا از دنیا رفت. اشعار به جامانده از او ...

در عرصه ی ادب فارسی و به ویژه شعر، شاعران توانا و صاحب ذوق فراوانی ظهور یافته اند که در ترویج و تثبیت فرهنگ و آیین ایرانی اسلامی نقش به سزا و مهمی داشته اند. اینان در قالب شعر تمام آرمان ها و آمال حقیقی انسانی را به تصویر کشیده اند و همواره با زبان عاطفه واحساس خویش، خرد و وجدان انسان را متنبّه و بیدار می سازند، به خویشتن شناسی فرا می خوانند و آن آرمانجشهری را جست وجو می کنند که آفریده ای از اخل...