شهر به عنوان بزرگ ترین اختراع بشر، موجودی زنده است که فراتر از یک مکانیزم کالبدی یا یک بنای مصنوع می باشد. با ظهور انقلاب صنعتی تغییرات بسیار زیادی در توزیع جمعیت و به دنبال آن ساختار فضایی شهرها صورت پذیرفت. ساختار فضایی شهرها یکی از مهمترین زیرسیستم¬های شهری بشمار می¬رود. بنابراین بر طبق نظریه سیستمی، بایستی شهرسازان و برنامه¬ریزان شهری در مطالعه و تحلیل عوامل موثر بر شکل¬گیری و روند تحولات س...

بافت فرسوده شهر تهران به دلیل عدم قدرت انعطاف با سرعت غیر قابل تصور تغییرات اجتماعی-اقتصادی، فناوری و غیره، در طول زمان کارایی خود را از دست داده و هم اکنون با معضلات گوناگونی از جمله تنزل کیفیت های فضایی و محیط، فرسودگی کالبدی و مسائل اجتماعی مواجه شده است. این معضلات زاییده ی جریان های فضایی تولید کننده ی تبعیضات مکانی می باشند. بنابراین باید به بررسی علل شکل گیری بافت های فرسوده ی شهر تهران،...

چنانکه رشد و گسترش کالبدی و فضایی شهر کنترل نگردد و  برنامه ای برای آن اندیشیده نشود، پدیده ای به نام اسپرال شهری یا پراکنش افقی بی رویه را به وجود خواهد آورد. نتایج تحقیقات نشان می دهد این پدیده در اکثر کشورهای جهان با اثرات و پیامدهای نامطلوبی همراه بوده است؛ به همین علت برای ارائه راهکارهای مناسب برای کنترل پراکنش افقی بی رویه یک شهر، قبل از هر چیز باید عوامل و فاکتورهای موثر بر بروز چنین پد...

هر پدیده‌ای در فضا و مکان اتفاق می‌افتد و متناسب با وضعیتش بر آن تأثیر می‌گذارد. صنعت و توسعۀ صنعتی نیز از این امر مستثنا نیست و به‌عنوان فعالیت پایۀ اقتصادی، با تأثیرگذاری بر سیاست‌های کلان ملی متفاوت و تأثیرپذیری از آن­ها، دگرگونی‌ها و تحولات عمیق ساختاری را ایجاد کرده و اشکال خاص ساختار فضایی-کالبدی را در شهرها به نمایش گذاشته است. هر راهبرد صنعتی، به نوعی آرایش فضا منجر می‌شود. بدون درک درس...

شهری شدن فقر از بزرگترین چالشهای توسعه جهانی است که در صورت تداوم روند نامطلوب کنونی، در طی سه دهه آتی شامل دو میلیارد نفر ساکنان نواحی فقیرنشین خواهد شد. شهر تبریز امروزه به عنوان پنجمین شهر پر جمعیت ایران می باشد که دچار شهرنشینی و شهرگرایی سریع شده است و این خود باعث کمبود خدمات و دسترسی امکانات به شهروندان بوده و نمود عینی فقر را می توان در محلات سیلاب، یوسف آباد، خلیل آباد، و... مشاهده کرد...

تراکم از مهمترین عناصر شناخت فرم شهر است که تحلیل آن راهی مفید برای سامان دهی نظام توزیع جمعیت و فعالیت شهر به شمار می رود. تحلیل تراکم؛ کوشش برای سامان دادن به الگوی کالبدی شهر و هدف از آن برنامه دار کردن سازمان فضایی شهر است. پژوهش حاضر با تعریف و ارائه شاخص های مختلف از تراکم و با تحلیل فضایی سعی نموده تا تصویر کامل تری از فرم شهر آمل ارائه دهد. تحقیق از نظر ماهیت کاربردی و روش آن تحلیلی و ک...

جای شک نیست که پایتخت،نخست شهر و کلانشهر ملی کشور،تهران،به دلیل مسائل و مشکلات متعدد اجتماعی،اقتصادی،زیرساختی و زیست محیطی و از جمله سازمان فضایی؛ به مرحله بحران شدید رسیده است.در این راستا،به نظر می رسد؛که به علت تفرق های متنوع،آنچه که بیش از هر چیز در این بحران شدید حائز اهمیت بوده و هست،نظام مدیریت حاکم بر این شهر و عدم هدایت و کنترل سازمان فضایی این کلانشهر آن هم منبعث از رهیافت ها و رهنمود...

عدالت فضایی از مباحثی است که در سال­های اخیر در میان جغرافی­دانان و برنامه­ریزان اهمیت ویژه­ای یافته است. از آن­جا که تسهیلات شهری ساختاردهنده­ی شکل و ماهیت کالبدی، اجتماعی و فضایی شهر می­باشد، بی عدالتی در نحوه­ی توزیع آن تأثیر جبران ناپذیری بر ساختار و ماهیت شهر گذاشته است. یکی از دلایل بروز مسائل ناشی از شهرنشینی و شهرگرایی کم توجهی یا بی توجهی به آثار عدالت فضایی در کشورهاست. هدف این پژوهش،...

ساوه، در میان پژوهشگران حوزه سفالینه اسلامی، به عنوان یکی از عمده مراکز تولید سفال مینایی سده‌های 6 و 7 هجری قمری شناخته شده است. با توجه به نمونه‌ سفال‌های تاریخدار منسوب به ساوه؛ سده 6 ه.ق. دوران اوج ساخت سفال مینایی در این شهر در نظرگرفته شده است. این امر مرهون توجه حاکمان به هنر و پرورش هنرمندان این صنعت از یک سو و از سوی دیگر مهاجرت گروه کثیری از هنرمندان مراکز تولیدی کاشان و ری در پی حملا...

از نحــوه استقرار مکان ها (عملکردها)، کانون ها و مــحورهایی تشکیل می شود که در یک ارتباط درونی با همدیگر، شـبکه ای از مراکز و محـورها یا به عبارتی درست تر “ساختار فضایی“ شهر را پدید می آورند. عدم توجه به سامان دهی ساختار فضایی یک شهر منجر به بروز مشکلاتی از قبیل از دست رفتن انسجام فضایی، کاهش کارایی در سطح شهر و در نهایت کاهش مطلوبیت محیط زندگی شهروندان خـواهد شد. بر این اساس می توان ارتباط قوی...