چکیده اسطوره یکی از عمده‌ترین پدیده‌های فرهنگی اقوام مختلف است که همواره پیوند بنیادین خود را با شعر حفظ کرده و با کارکردهای گوناگون و اشکال مختلف با آن تنیده شده است. عنصر تخییل در اسطوره، ماهیتی متناسب با ماهیت صور خیال برای آن پدید آورده است و بر این اساس، حضور اسطوره در شعر به هر دلیلی که باشد حضوری زیبایی‌آفرین است. اسطوره در گونه‌های مختلفی از انواع صور خیال در متن پدیدار می‌شود. این تصا...

نویسنده با یادآوری نزاع قدیمی الاهیات و ریاضیات در تاریخ معرفت، تفکیکی نو در جامعه‌شناسی توسعه مطرح و نحوه نگاه به امر توسعه را در دو سنّت «ریاضیات توسعه» و «الاهیات توسعه» گونه‌بندی کرده است. وی در ادامه ضمن شرح ماهیت معرفتی ریاضیات توسعه و نقد نارسایی‌هایش، بر آن است که تاریخ ذهنیت توسعه (به مثابه تاریخ جستجوی یک وضعیت زیستی ممکن بهتر برای انسان در جهان) پیش از «عقل ریاضی مدرن» همواره تحت تاثی...

یکی از ویژگی‌های پست مدرن رمان‌های اَمِلی نوتومب، استفاده از اسطوره است و یکی از اسطوره‌هایی که رمان‌های این نویسنده و خصوصاً مرکور را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد، اورفه و اوریدیس است. اَمِلی نوتومب از این اسطوره الهام می‌گیرد، تغییراتی اساسی در آن می‌دهد و آن را با نگاه فمینیستی خود بازنویسی می‌کند. در این رمان، برخلاف اسطورة اورفه و اوریدیس، نقش زن بر مرد ارجحیت دارد و حرف اول را می‌زند. در ای...

چکیده پایان نامه (شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده): این پژوهش با هدف بررسی تطبیقی هنر مانوی و اسطوره بر اساس دیدگاه پدیدارشناسان? میرچا الیاده انجام شد. در ابتدا آیین و آموزه های مانوی و اساطیر آفرینش و رستاخیز آن بررسی شد. سپس اسطوره و دیدگاه های اسطوره-شناسی مورد بررسی قرار گرفت. از آنجا که هنر مانوی، هنری آیینی است، لذا رویکرد پدیدارشناسی الیاده که رویکردی دینی در تحلیل...

این مقاله، ضمن معرفی روش نشانه‌شناسی به عنوان یکی از جدیدترین روش‌های تحلیلی در مطالعات فرهنگی، با استفاده از آراء رولان بارت، به واکاوی جایگاه اسطوره در نظام‌های نشانه‌ای و قرائت رمزگشایانة اسطوره می‌پردازد. در این مقاله، مروری بر نظریه‌های سوسور، پیرس و امبرتو اکو صورت گرفته و وجوه تمایز و اختلاف‌نظرهای کالر، چندلر و فیسک در مورد آراء سوسور و بارت تشریح شده است. در پایان، انحاء مختلف قرائت اس...

بررسی زمینه ها و خاستگاه ظهور مجموعه ای از نوشته های کتاب مقدس، موسوم به «نوشته های پیش گویانه» یا «مکاشفه ای» و نقش آنها در تکوین هویت تاریخی، قومی و ملی دو سنت یهودی و مسیحی، گذشته از اهمیت علمی و تخصصی ویژه خود، در فهم روح و جوهره باورهای دینی و اسطوره ای غرب معاصر بسیار مدد می رساند. این نوشته ها نمایانگر هیاتی مرکب از عناصر اجتماعی، سیاسی و عینی عصر نگارش خود و همچنین عناصری از باورهای دین...

بیش از دو قرن است که تغییر زاویه‌ای اساسی در نگاه به اسطوره پدید آمده. اسطوره دیگر در تعاریف اصطلاحی داستان-هایی خیالی پنداشته نمی‌شود. اسطوره‌شناسی امروزه شاخه‌ای علمی است که دایره‌ی فعالیتش به طور کلی خلاصه در دو حوزه‌ی تحلیل‌محتوا و تحلیل‌ساختارمی‌شود. در بعد تحلیل‌محتوا اسطوره‌شناس به دنبال کشف باورها، آرزوها و آرمان‌های گروه‌های مختلف انسانی است تا با پیجویی آنها به نحوه‌ی تجلی یافتن این آ...

این نوشتار به بررسی آرای میرچا الیاده دربارة هستی می‏پردازد. الیاده، که با روش هرمنوتیک تاریخی- دینی به کشف معانی و تأویل پیام¬های پنهان اسطوره¬ها، آیین¬ها و نُمادها می¬پردازد، پرسش از هستی را، پرسشی راستین و اساسی انسان می¬داند. هر دینی، حتی در ابتدایی¬ترین صورتش، یک هستی¬شناسی است. الیاده انسان¬ها را به لحاظ نگرش به هستی به دو دسته تقسیم می¬کند: انسان جوامع سنتی که قطعاً انسان دین¬ورز است و انس...

گستردگی دامنة بررسی اسطوره ها و مضامین در نقد، تحلیل گران متون ادبی را در برابر تلی از واژگان همسان قرار داده که گاهی تشخیص آنها از یکدیگر دشوار است، چرا که در متون فراوان، منتقدان، اسطوره، مضمون، نماد و بن مایه را در یک چارچوب قرار می دهند و آنچه را برای یکی مضمون محسوب می شود، برای دیگری اسطوره به حساب می آید، در صورتی که تفاوت بسیاری میان این واژه هاست. دربارة این تفاوت نیز بین منتقدان اتفاق...