هفت پیکر، اثر گرانسنگ نظامی گنجوی، از شاهکارهای ادب غنایی است و افسانه ماهان مصری یکی از افسانه های این اثر است که از نظر ساختاری شباهت های بسیار به قصّه های پریان دارد. نظریّه ریخت شناسی ولادیمیر پراپ از جمله نظریّاتی است که با استفاده از آن می توان به رده بندی داستان ها و افسانه ها بر اساس فرم و ساختار آن ها پرداخت. بررسی افسانه ها و داستان های ایرانی بر اساس الگوی پراپ راهی است برای یافتن ساختا...

زنان، آرمان ها و حقوقشان از جمله موضوعاتی است که در سال های اخیر بسیار مورد توجه و تحقیق قرار گرفته است. بر اساس این تحقیقات آنچه به عنوان اتوپیا یا آرمان شهر زنان مطرح شده، به زعم بسیاری ­در ادبیات ملت ها کم سابقه است. اما حکیم نظامی گنجوی شاعر بزرگ قرن ششم هجری، هشت قرن پیش در مثنوی غنایی خسرو و شیرین، شهری به نام ارمن را معرفی می کند که به میزان زیادی با تعاریفی که از اتوپیا شده سازگار است و...

افسانه ها قدیمی ترین زاده ی طبع شعر و تفکر آدمی در مراحل گوناگون است. وقتی به گذشته های نه چندان دور، نگاهی می اندازیم، اهمیت روایت های شفاهی و آن چه دهان به دهان نقل شده، بیشتر مشخص می شود. جلوه های گوناگون زندگی بشر، از فرهنگ رایج در جوامع و آداب و رسوم گرفته تا عادات قومی و قبیله ای، از طریق افسانه ها به نسل بعدی انتقال یافته است. افسانه های ایرانی بویژه افسانه های مربوط به اقلیم های آذربا...

ایزدبانوان ایرانی همچون آناهیتا به دلیل حضور پرقدرت خود در ادوار تاریخی کهن و همچنین دنیای اساطیری و نیز با داشتن بن مایه هایی از کهن الگوی مادر کبیر توانسته اند در عرصه های مختلف ذهن بشری به حیات خویش ادامه دهند. افسانه های عامیانه ایرانی که برگرفته از ذهن ناخودآگاه مردم هستند، بستر بسیار مناسبی برای ادامه حیات ایزد بانوان ایرانی در طول تاریخ شده اند، به طوری که با تحلیل این افسانه ها می توان ...

اندیشۀ رویین‌تنی، که ریشه‌ای کهن داشته و بیانگر آرزوی دیرینه بشر برای دستیابی به آسیب‌ناپذیری و بی‌مرگی است، به انحای گوناگون در میان اسطوره‌های ملل مختلف نمود یافته است. سه اسطورۀ رویین‌تنی، یعنی آشیل، اسفندیار و زیگفرید، در مقایسه با سایر رویین‌تنان از تواتر بیشتر و جامع‌تری برخوردارند و رویین‌تنی به عنوان یک انگاره کهن‌الگویی در روایت هر سه اسطوره قابل بحث و مطالعه است. از آنجا که بسیاری ازپ...

فانتزی یکی از مباحث نو در گستره ادب فارسی است که بیشترین کاربرد آن در ادبیات کودک و نوجوان است. از ویژگی های برجسته این نوع ادبی، تخیلی بودن و محال بودن امکان وقوع آن در دنیای واقعی است. فانتزی، داستانی بر پایه تخیل فردی است که عناصر افسانه ای، رمزی و جادویی در آن نقش مهمی ایفا می کنند. در فانتزی ها تلاش می شود با گذر از جهان واقع، جهانی خاص با قواعد و قوانین مشخص و شخصیت های تخیلی که فاعل کنش ...

پژوهش های نشانه شناختی و نمادین در افسانه ها، راه های تازه ای برای تحقیقات ادبی و اسطوره شناسی می گشاید. نشانه ها در افسانه ها معمولاً همان نمادها دانسته می شوند؛ زیرا در افسانه ها نشانه های شخصی را نمی توان سراغ کرد. افسانه های مازندران نشانه هایی دارد که گاه همانند افسانه های دیگر است و گاه ویژه ی خود این سرزمین به شمار می رود؛ برای نمونه: عناصر طبیعی آن چون گیاهان و حیوانات، به گونه ای بومی آ...

بخش عمده ای از مطالب مربوط به تاریخ ساسانیان در کتابهای تاریخ و کتابهای ادب ایرانیان‘جنبه داستانی دارد. منابع ایرانی حاوی تاریخ ساسانیان مربوط به دو دوره می باشند‘دوره قبل از اسلام و دوره بعد از اسلام. منابع قبل از اسلام در زمینه تاریخ ساسانی بسیار اندکند و شاید علت آن ‘ ازمیان رفتن برخی منابع و نیز وجود سنت حفظ سینه به سینه مطالب درآن اعصار است . در منابع قبل از اسلام‘ مطالب واقعی وتاریخی ‘ ان...

ادبیات فارسی سرشار از داستانهای شیرین و دلکش است که در طول زمان از نسلی به نسل دیگر راه یافته تا امروز در دسترس ما قرار گرفته است در این میان یک دسته از قصص و افسانه های ملل دیگر نیز با قصص ملی ما درآمیخته، تعدادی نیز از ایران به کشورهای دیگر رسیده است. بررسی راههای نفوذ این قصص و کیفیّت تبادل آنها میان ملتها، یکی از تحقیقات ارزشمندی است که عده ای در این راه عمر و سرمایة خود را صرف می کنند. اینج...

پایان نامه حاضر تحقیقی است پیرامون افسانه های اعراب و بازتابی که این افسانه ها در کتب سیره ابن هشام و مغازی واقدی داشته است. بطورخلاصه می توان گفت همه ملل واقوام دارای افسانه ها و اسطوره هایی بوده اند که در برخی جهات با یکدیگر مشابه و در بعضی متفاوت بوده است ، ملت عرب نیز افسانه ها و اساطیری داشته اند. آنان برای وجود هر چیزی اسطوره و افسانه می ساختند. برای آفرینش کیهان ، ستارگان و ... اساطیری د...