پنچتنتره در زبان سانسکریت کتابی کلاسیک است دربارۀ حکمت عملی و سیاسی و راه و روش عاقلانه در امور روزانۀ زندگانی انسانیی، اما داستانها و فابلهای این کتاب با استفاده از هر دو گروه شخصیت های انسانی و غیر انسانی بیان شده است. این کتاب از زمان اولین ترجمۀ خارجیش به زبان پهلوی در قرن ششم میلادی، به شکلهای مختلف یعنی ترجمه ها، روایت ها و گزیده ها در سراسر دنیا سیاحت نموده است. داستان اولین ترجمۀ پنچتن...

در استان پهناور کرمان به روشنی ارتباط و پیوند واژگان گویش‌ها را با زبان پهلوی و دیگر زبان‌های ایرانی مشاهده می‌کنیم. از سوی دیگر زبان‌های ایرانی شاخه‌ای از زبان‌های هند و اروپایی است و از این روست که اتیمولوژی شماری از واژگان لهجه‌های استان کرمان با ریشه و دیرینة واژگان زبان‌های هند و اروپایی و از جمله انگلیسی همانند و همگون است. از آن‌جا که مقوله و نکته‌ای در دگرگونی و ارتباط واژگان در حوزة زب...

چکیده بررسی متن پهلوی اندرز دَستوران به بهدینان (حرف‏نویسی، آوانویسی، ترجمه، یادداشت‏ها و واژه‏نامه‏ی ریشه‏شناختی) به کوشش فاطمه متین‏پور متن پهلوی اندرز دَستوران به بهدینان با موضوع اخلاقی، دینی و فقهی زرتشتی از جمله اندرزنامه‏هایی است که از روزگاران گذشته از زبان فارسی میانه به جای مانده و به دوره‏ی پیش از اسلام برمی‏گردد. این متن به بررسی برخی اصول، عقاید، آیین‏ها، مراسم مذهبی در...

بررسی تلاش‌های سیاسی دولتمردان ایران، در اثبات حاکمیت ایران بر بحرین از نمونه‌های بارز اثبات وجود شخصیت‌هایی است که از جان و مال خود، در راه اعتلای این سرزمین گذشتند. تیمورتاش از رجال سیاسی ایران عصر پهلوی اول و وزیر دربار وقت و شخص شماره دو دولت پهلوی  اول بود. وی در این مدت، از سال 130۶ تا 1312ش/1927 تا 1934م، به‌عنوان نماینده ویژه رضاشاه در نقش دیپلماتی کارکشته ماموریت یافت به هر طریق ممکن، ...

چکیده بررسی گزیده ای از متون نظم و نثر پارتی و پارسی میانه ی مانوی (آوا شناسی، ترجمه و ریشه شناسی) به کوشش معصومه خواجه زاده درخت کهن سال شعر و ادب ایرانی با قدمتی سه هزار ساله، آثار درخشان و جاودانی به بار آورده است که چون ستاره های تابناک در آسمان ادب سرزمین هنرپرور ایران می درخشند. هر یک از این آثار، به زبان های ایرانی و دوره های متفاوتی از تاریخ تعلق دارند. زبانی که اقوام ایران...

عبّاس خلیلی از نویسندگان و ادیبان دوره پهلوی است؛ وی زاده عراق است و تباری ایرانی دارد. تسلّط وی به زبان فارسی و عربی از او مردی مطّلع و آگاه در حوزه فرهنگ و ادب فارسی و عربی ساخته است. با بررسی­های به عمل آمده مشخّص شد که فعّالیّت­های ادبی و فرهنگی وی بازتابی منطقه­ای داشته و مختصّ ادبیّات فارسی نیست. خلیلی از طریق فعّالیّت­های مطبوعاتی زحمات فراوانی برای توسعه و گسترش روشنفکری در دوره پهلوی کشیده و روز...

پازند عبارت است از نوشتن متون فارسی میانه به الفبای اوستایی. شکند گمانیک وزار یک متن فلسفی- کلامیست که نسخه پهلوی آن از بین رفته، اما تحریر پازند و ترجمه سنسکریت آن در دست است. بررسی این کتاب مهم زردشتیان که به زبان پهلوی تألیف یافته، ما را با اندیشه های فلسفی و کلامی ایرانیان در زمان ساسانیان آشنا می سازد و از سوی دیگر به لحاظ این که اصل پهلوی کتاب مذکور از بین رفته و تنها گزارش پازند آن در ...

چکیده: قرآن قدس، نسخه ای خطی است از قرآن با ترجمه ای منحصر به فرد به فارسی که در موزه ی آستان قدس رضوی نگهداری می شود و نیز چاپ عکسی آن در سال 1364 توسط دکتر علی رواقی در دو جلد منتشر شده است. زبان این برگردان، که از متون دوره ی تکوین است، آمیزه ای است از فارسی، عربی و عناصر گونه ای و گویشی. این متن به دلیل برخورداری از ویژگی های زبانی بی نظیر از جمله واژه های گویشی و واژه های کمیاب و نایاب، ...

در این مقاله کوشش بر آن است که فرهنگ عمومی و ارتباطات اجتماعی ایرانیان، که رفتارهای فراوانی مبتنی بر فرهنگ عمومی را در خود دارد، از نگاه سفرنامه‌نویسان اروپایی که در دوره‌های قاجار و پهلوی به ایران سفر کرده‌‌‌اند، بررسی شود. در ابتدا، به اهمیت این دو دوره در تاریخ معاصر ایران پرداخته می‌شود، سپس به تاریخچة کوتاهی از سیروسیاحت در ایران اشاره می‌شود. بخش بعدی نیز به سفرنامه‌ها و سفرنامه‌نویسان ا...

این مقاله بدین موضوع پرداخته است که چگونه بکارگیری نمادهای شیعه در مقابل نمادهای باستانی و غربگرایانۀ رژیم پهلوی سبب پیروزی انقلاب شده است. از الگوی نظری جامعه شناس فرانسوی پیر بوردیو در خصوص نمادها بهره برده و نشان دادیم که هیات های تولید کنندۀ نماد یعنی روحانیان و روشنفکران در دهۀ 40 و 50 شمسی با کمترین خشونت فیزیکی زمینه های پیروزی انقلاب اسلامی را فراهم نمودند. از آنجا که رژیم پهلوی با بی ...