صفت از انواع کلمه است که حالت، مقدار و ویژگی های دیگر اسم را نشان می دهد. این کلمه از عناصر ایجاد زبان شاعرانه است و بیش از عناصر دیگر زبان بازتاب عاطفه و نوع برخورد شاعر با پدیده ها و اشیاء است از همین روی می تواند ارزش های هنری فراوانی در شعر داشته باشد. هدف این مقاله تعیین کارکردهای هنری این مقوله در شعر و جایگاه آن در ادبیات و برجستگی زبان و نقش آن در کیفیت عاطفی و تصویرپردازی در شعر شاملوس...

در دهه‌ی هفتاد خورشیدی، جریان­هایی در شعر فارسی ظهور کردند که شعر آن­هاهم از نظر زبان و بیان و هم از نظر محتوا، با شعر دوره­های گذشته به کلی متفاوت بود. وجه مشترک همه‌ی جریان­های شعری دهه‌ی هفتاد، فراروی از زبان و بیان متعارف شعر فارسی بود. یکی از مهم­ترین و تأثیرگذارترین جریان­های شعری دهه‌ی هفتاد، «جریان شعر زبان»، به راهبری رضا براهنی بود. در این پژوهش، ابتدا نظریه‌ی زبانیت براهنی را...

شعر دارای ویژگی‌های مختلفی از قبیل وزن و آهنگ و قافیه و صور خیال است. هریک از این ویژگی‌ها به گونه‌‌ای معرف هویت شعرند. در این مقاله، به ویژگی‌ها و تفاوت‌ها و شباهت‌های نظام عروضی و نیز وزن و آهنگ شعر در دو زبان روسی و فارسی پرداخته شده‌است. ازآنجاکه این بُعد از ویژگی‌های شعر در زبان روسی، در کشور ما بدان اندازه که باید، بررسی نشده، با هدف آشنایی هرچه بیشتر با زبان شعر، چنین پژوهشی انجام یافته‌ا...

مالارمه را بی شک باید یکی از تاثیر گذارترین اندیشمندان و شاعران قرن نوزدهم به حساب آورد ، اندیشمندی که شهرت او را نباید صرفاً به هم و غم او در پرداختن به خلق «شعر ناب» محدود کرد ، بلکه آوازه ی او را بیشتر باید دربداعت اندیشه هایی دانست که بعدها توسط منتقدان و اندیشمندان در حوزه های متفاوت مطرح می شود. مالارمه در تمام طول زندگی ادبی خود که معطوف به زبان می شد، کوشید با برداشت بدیع خود از زبان شاع...

قیاس از جمله مبانی استدلال در مباحث لغوی و دستوری است که نشان دهنده شیوهبه کار بردن شکل درست زبان به وسیله کسانی است که زبان شان در اوج اصالت و فصاحتقرار دارد و در ادامه پیروی از آن ها در موارد مشابه را برای دیگران فراهم می آورد . حال اگراوج فصاحت را در شعر بدانیم با توجه به این که شعرا اجازه خروج از زبان رسمی را به هنگامضرورت دارند سؤال اساسی این است که؛ آیا در فرایند قیاس استناد بر شعر جایز ا...

چنانکه می دانیم هنجارگریزی میراث ادبیات عرفانی است که در ساختار و مضمون به گونه های مختلف در متون تصوف ظهور و بروز پیدا کرده است و عادت ستیزی از موتیف های اصلی این متون می باشد. در ادبیات مدرن و پست مدرن نیز هنجارگریزی به اشکال متفاوتی مطرح است که برخی از این موضوعات را لیچ در رویکردی زبان شناختی به شعر مطرح می کند. ولی هنجارگریزی را ابزار اساسی شعر آفرینی می داند و سپس به طرح هشت نوع هنجارگریز...

هرچند ضمیر نسبت به انواع دیگر کلمه مانند صفت، قید، فعل، اسم و مقوله های دیگر، تنوع کمتری دارد اما باز می تواند یکی از مهم ترین انواع کلمه باشد که شاعر با آن رفتارهای ویژه ای داشته باشد و محملی برای خلاقیت ها و مقاصد شاعرانۀ خود قرار دهد. هدف این مقاله بررسی خلاقیت های شاعرانه در عرصۀ ضمیر و کارکردهای هنری آن در شعر با تأکید بر اشعار شاملو است که با روش توصیفی ـ تحلیلی به این موضوع پرداخته است. ...

بعد از ظهور نیما و پیدایش شعر نو فارسی و تثبیت این نوع ادبی جدید، جریان‌های مختلفی در شعر نو فارسی شروع شد. یکی از این جریان‌ها، «شعر زبان محور» است. این جریان شعری با تأکید بر اهمیّت زبان در شعر، بازی‌های زبانی و رفتارهای زبانی، توانایی‌های زبان را کانون توجّه خود قرار می‌دهد. این پژوهش به شیوۀ توصیفی-تحلیلی با بهره‌گیری از نظریه‌های ادبی به ویژه نظریات وینگنشتاین به بیان نقش و اهمیّت زبان در شعر...

در این رساله نخست طرحی کلی ولی نه چندان جامع از نظریه دستور تراتاشی [دستور زایشی] و سپس دستور شعر در زبان فارسی تحت بررسی قرار گرفته است . در بحث از تشبیه و استعاره و مجاز نظر پیشینیان پذیرفته شده، اما هر یک براساس دست آوردهای دانش زبانشناسی تعریف گردیده است . محدودیت هایی را که شاعر بر خود تحمیل می کند و با آنها فکر خویش را انتظامی دلخواه می بخشد نیز به بحث گذاشته شده است . در این رساله وظیفه ...

نیما یوشیج و بدر شاکرالسیّاب، دو شاعر نوگرا و متجددند که در عین بُعد مکانی و زمانی، روحیات مشابه و زبان شعری یکسان دارند؛ هر دو در روستا و دامان طبیعت بزرگ شده اند و برای ادامه تحصیل، وطن و دیار خود را ترک کرده اند. بیان تنهایی و غربت  و طبیعت گرایی مشخصه بارز در اشعارشان است. همچنین نوعی رمزگرایی اجتماعی در اشعارشان به چشم م یخورد، چنان که با الفاظی نمادگونه، دردهای اجتماعی و سکوت و خفقان دوران ...