از نظر رهبران روسیه، حوزه نفوذ سنتی اتحاد جماهیر شوروی به ویژه آسیای مرکزی و قفقاز نخستین سنگر پدافندی برای پاسداری از امنیت ملی روسیه است و رفتار مسکو بر سیاق دوران روسیه تزاری و شوروی سابق، باید به دنبال اعمال سلطه بر این منطقه باشد. با این وجود، روسیه در طول دو دهه اخیر، رویکردهای مختلفی در قبال آسیای مرکزی و قفقاز در پیش گرفته است که در نگاه اول ممکن است تداعی کننده سردرگمی سران کاخ کرملین ...

از نظر رهبران روسیه، حوزه نفوذ سنتی اتحاد جماهیر شوروی به ویژه آسیای مرکزی و قفقاز نخستین سنگر پدافندی برای پاسداری از امنیت ملی روسیه است و رفتار مسکو بر سیاق دوران روسیه تزاری و شوروی سابق، باید به دنبال اعمال سلطه بر این منطقه باشد. با این وجود، روسیه در طول دو دهه اخیر، رویکردهای مختلفی در قبال آسیای مرکزی و قفقاز در پیش گرفته است که در نگاه اول ممکن است تداعی کننده سردرگمی سران کاخ کرملین ...

آسیای مرکزی عرصه بازی بزرگ در قرن 19 برای توفق و برتری میان امپراتوری بریتانیا و روسیه تزاری، با ذخایر غنی نفت و گازش به عنوان اولین صحنه رقابت استراتژیک عصر چند قطبی در میان ایالات متحده، چین و روسیه پدیدار می شود. چین با یک خیزش جهانی و ایالات متحده به عنوان محور اصلی نظام بین الملل در رقابت برای منافع و نفوذ در آسیای مرکزی به سر می برند، منطقه ای که اهمیّت استراتژیک جهانی خود را پس از کسب است...

با وقوع انقلاب اکتبر در 1917 میلادی در روسیه بلشویکی و خروج روسیه تزاری در معادلات سیاسی منطقه از جمله ایران، رویکرد دولت انگلیس نسبت به ایران دگرگونی اساسی یافت در همین راستا طرح ایجاد دولت متمرکز و مبارزه با جنبش ها و حرکت های مرکز گریز نخست در قرارداد 1919م، آنگاه در کودتای 1921م / 1299 ش به اجرا درآمد. یکی از جریانهای مرکزگریز که غالباً به دلیل ضعف دولت مرکزی که تا آن زمان کنترل نشده و سکو...

نهضت مشروطه ایران جنبشی بود ملّی و مردمی که در نتیجه سال ها نابسامانی و ناامنی و فشار فقر و محرومیّت توده های مردم و نیز فشار حکومت ها و خودکامگی بسیاری از حکمرانان دوران استبداد، در تهران و شهرستان ها پدید آمد و با رهبری و مبارزه پیگیر شماری از پیشوایان مذهبی و آزادی خواهان راستین بخصوص در تهران، تبریز، اصفهان و شیراز شکل گرفت. این مبارزه پس از چند سال، به برقراری حکومت پارلمانی انجامید و این در...

روسیه از اوائل قرن 19 در آسیای مرکزی تسلط داشته و نفوذش را در منطقه توسعه داده است. روسیه همیشه از منابع دولتهای آسیای مرکزی بهره برداری می کرد و آنها را به مسکو انتقال می داد و این کشورها مجبور بودند تا نیازهای روسیه را فراهم کنند. روسیه سعی می کرد تا نفوذ قدرتهای بزرگ را در منطقه کاهش دهد و نفوذ خودش را حفظ کند. وقتی حکومت کمونیستی در روسیه تشکیل گردید، دولتهای آسیای مرکزی خودشان را با حکومت ...

در سال 1304 ش / 1925 م، رضاخان پهلوی، به دنبال جریان کودتای 1299 ش / 1920 م و رویدادهای ناشی از آن سرانجام بر تخت سلطنت ایران تکیه زد. مهمترین اقدام در زمینه گمرک، مسئله استقلال گمرکی سال 1307 ش / 1928 م بود ولی اقتصاد بحران زده ایران را چندان تحت تأثیر قرار نداد تا اینکه مسئله انحصار تجارت خارجی به میان آمد و در سال 1311 ش /1932م دولت تجارت خارجی را البته به استثنائاتی تحت نظارت خود درآورد این...

چکیده : رساله حاضر می کوشد تا ابعاد بین المللی نهضت جنگل (1915 – 921 میلادی) در مناطق شمالی ایران (گیلان) را مورد بررسی قرار داد . نهضت جنگل یکی از مهمترین جنبش های تأثیرگذار و مردمی ایران است که بدلیل محتوای اعتقادی ، (ارزشهای اسلامی و دینی) ، بیگانه ستیزی (مقابل با روس و انگلیس) ، موقعیت تاریخی (بعد از انقلاب مشروطه) ، برهه حساس بین المللی (جنگ جهانی اول) ، خصوصیات ویژه و نوع مبارزات (مبارزا...

سفرنامه ها با هر قصد و نیتی که نوشته می شوند، امکانی بالقوّه برای ایجاد تفاهم فرهنگی بین ملّت ها به شمار می روند. در این متن ها، به صورت آشکار و پنهان دو فرهنگ رو در روی هم قرار می گیرند و در فرایند ارتباطی «منِ» فردی و جمعی یک فرهنگ، خود را در آیینۀ «دیگران» (others) باز می شناسند و به طور پیوسته به «هویّت» خود شکل می دهند. می دانیم هویّت ایرانی در دوران بسیار کهن خود مدام در معرض دگردیسی و پوست ان...

در اواخر نیمة دوم سدة نوزدهم میلادی، در میان مسلمانانِ تحت سلطة‌ امپراتوری روسیه، جنبشی اجتماعی و فرهنگی‎ درحال شکل‌گیری بود که به تأسی از شیوة ابداعی بنیان‎گذار آن،‌ اسماعیل‎بیک گسپرینسکی (1851-1914م)، برای آموزش نوین در مکاتب ابتدایی مسلمانان، موسوم به «اصول صوتیه» یا «اصول جدید»، به «جدیدیه» مشهور شد. این جنبش پس از شکست سنگین ارتش روسیة تزاری از ارتش ژاپن و وقوع انقلاب اول روسیه در سال 1905م...