برخی از آداب و رسوم مردم کنونی ایران، مانند جشن نوروز و چیدن سفرة هفت سین،چهارشنبه سوری و آیین های شب عرفه/ علفه در آخر سال، شب یلدا و برخی آیی نهای دیگر،بازماندة آداب و رسوم ایرانیان پیش از اسلام است. بخش مهمی از آیین های ایران باستان را جامعةزرتشتیان ایران حفظ کرده اند. بنابراین، بررسی آیین های ایشان به درک و تحلیل آیین های کهنبازمانده از ایران باستان بسیار کمک خواهد کرد. آداب و رسومی که زرتش...

در این مقاله، روایی یا نارواییِ سقط جنین در دین زرتشتی بررسی شده است. برای دقت هر چه بیش تر، این بررسی در دو حوزه مجزا انجام شده است: یکی در سنت کهن زرتشتی که عبارت است از مجموعه ای آمیخته از آموزه های زرتشت با پندارهای کهن اسطوره ای و دیگری در حوزه آموزه های ناب زرتشت که مشخصاً در گاهان به یادگار مانده است. سقط جنین در آموزه های سنت کهن زرتشتی به تمامی مردود و ناروا شمرده شده است؛ زیرا این عمل ه...

هاتف از این مقاله، مقایسه نظام طبقاتی کاست در ریگ ودا و شاهنامه فردوسی است که دو ساختار اجتماعی که در دو جامعه هند - و ایران را به وجود آورده است. اگر چه آریایی هایی که به هند مهاجرت کرد نام مردمانی صحرانشینی بودند؛ ولی تصور این که بین آنها هیچ گونه طبقات اجتماعی وجود نداشت، مشکلی به نظر میرسید ؛ چون سروده های ریگ ودا به طور مشخص و مختصر به سه طبقه مختلف اشاره دارد. این طبقات در ریگ ودا با عنوا...

پژوهش حاضر به بررسی تأثیر دین زرتشت بر هنر ایران پیش از اسلام می پردازد . بررسی هنر ایران باستان در طی دوران های تاریخی از ماد تا پایان دوره ساسانیان نمایانگر پیوند عمیق میان هنر و دین زرتشتی می باشد ، به گونه ای که اکثر آثار ارزشمند باقی مانده ملهم از مضامین معنوی در ارتباط با اعتقادات و باورهای دین زرتشت بوده و تصاویر و نقوش نمادین در انواع هنرها و فرم های معماری همه برگرفته از خصیصه های سنتی...

اوستا کتاب مقدّس زرتشتیان است. اوستا همچنین نامی است که به مجموعه متون مقدّس دین سنّتی مزدیسنایان گفته می‌شود و دارای بیست و یک یشت است و بهرام یشت، یشت چهاردهم به این ایزد پیروزی (ورثرغنه) اختصاص دارد که از کهن‌ترین بخش‌های اوستای متأخّر بوده و دارای عناصر بَدوی است. بهرام یشت از جمله یشت‌هایی است که خوب حفظ نشده است با این حال تصویر روشن و جامعی از الوهیّت وی به دست می‌دهد. بهرام یشت مشتمل بر شصت و...

بی‏تردید، شناخت دقیق و عمیق ماهیت و محتوای نهضت‏ها و انقلاب‌ها تا حدّ زیادی به بررسی نقش و تأثیر گروه‌ها و نیروهای اجتماعی تأثیرگذار در روند انقلاب‌ها، چه قبل و چه بعد از آن، بستگی دارد. روحانیان به مثابة یک نهاد اجتماعی از اهمیت بسزایی برخوردارند. روحانیت شیعه ـ‌ دست‌کم از دورة صفویه ـ از جمله نیروهای مقتدر اجتماعی و یکی از ارکان مهم جامعه مدنی به شمار می‏آمده است. آنان همچون سایر گروه‌های اجتم...

بررسی موقعیت جغرافیایی استان مرکزی و توجه به جایگاه سیاسی و اجتماعی این خطه از کشور، همچنین مطالعۀ تاریخ این استان به عنوان بخش کوچکی از سرزمین بزرگ ایران اسلامی، خود گویای واقعیت¬های ارزشمندی است که نقاط برجسته¬ای همچون فراهان، آوه یا آبه، کرج ابودلف، خمین و... به سان نقاط درخشانی در آن رخ می نمایند و از جهات مختلفی می¬تواند در کانون توجه علاقه¬مندان به مطالعات تاریخی قرار گیرد. ورود اسلام به...

پژوهش حاضر با تکیه بر اسناد و متون تاریخی؛ به ویژه متون زردشتی که عمدتاً در سده سوم و چهارم هجری تدوین شده و صبغه دینی دارند، به بررسی تدابیری می پردازد که روحانیت زردشتی پس از سقوط شاهنشاهی ساسانی، برای حفظ و بقای جامعه زردشتی و ممانعت از تغییرِ دین روزافزون به دینان اندیشیدند. این تدابیر را، که مبتنی بر سنت های کهن بودند، می توان به چهار دسته اصلی تقسیم کرد:   الف) مجازات و فشارهای اقتصادی؛   ب...

اتخاذ راهبرد کسب مستقیم قدرت با سلاح دیانت توسط روحانیت شیعه، پس از پیروزی انقلاب اسلامی، تحولی بنیادین در ایران به شمار می آید. مقاله حاضر پاسخ به این سؤال که چرا از بین اقشار مختلف اجتماعی ایران، روحانیان حاکمیت را به دست گرفتند، را در «منابع قدرت آنان» جست وجو می کند. بر این اساس پس از ارائه تعریف وتاریخچه روحانیت ومناسبات آن با دولت در ایران معاصر مؤلفه های زیر را، منابع قدرت این نهاد تلقی ...

این نوشتار نگاهی اجمالی به مسئلة تأثیر فرهنگ ایرانی و سنت زرتشی بر فرهنگ و سنت اسرائیلی با تأکید بر مسئلة نجات و منجی باوری است. در آغاز راه مطالعات تطبیقی ادیان، دو گرایش افراطی و تفریطی در تاکید بیش از اندازه بر این تأثیر از یک سو و نفی هر نوع تأثیر از دیگر سو شکل گرفتند. به تدریج این دو گرایش گرچه همچنان پیروانی برای خود دارند، به تعادل گراییدند و اکنون اصل مسئلة تأثیر دین ایرانی بر سنت اسرا...