با ورود جبری تجدد و فروپاشی خانواده­های گسترده­ی پدر سالار پیشین و گذار و تقلیل این سازه­ی اجتماعی به  واحد های هسته­ای و کوچک، بی آن که زمینه­ های ذهنی و عینی آن تولید و شکل گرفته باشد، بیم آن می­ رود که؛ این مهم ترین نهاد اجتماعی در روزگار ما نتواند کارکرد های به هنجار اسلامی و اجتماعی خود را به درستی انجام دهد از این رو، گفتگو از خانواده و جایگاه و کنش­های بی­ شمار آن بیش از پیش ضروری به نظر...

عشق، برجسته ترین عاطفة انسانی است و ادبیات بویژه ادبیات داستانی، مناسب ترین زمینه برای بازتاب و بیان آن است و از آنجا که عشق به عنوان یکی از ریشه دارترین عواطف انسانی در میان همة انسان ها ساز و کار مشترک و مشابهی دارد، داستان های عاشقانة ملت های مختلف نیز در عین برخورداری از ویژگی های فرهنگی خود، مشابهات و مشترکات آشکاری دارند و در نتیجه روال و ساختاری همانند. در این مقاله با بهره گیری از شیوه ...

چکیده: تصحیح نسخه ی خطی لیلی و مجنون مثالی و مقایسه با لیلی و مجنون نظامی جواد رحیمی یکی از راههای تقویت بنیه ی علمی محققان ادبی، احیا و باز سازی آثار گذشتگان است. تصحیح یک اثر قدیمی علاوه بر احیای یک متن و معرفی آن به جامعه، خدمت به محققان و دانش پژوهان می باشد. یکی از آثار ادبی که تاکنون به حلیه ی طبع آراسته نشده است، منظومه «لیلی و مجنون» مثالی کاشانی است، که در تقابل با خمسه ی نظامی سر...

نظامی از کارکردهای مختلف گفتگو برای نشان‌دادن احساسات قهرمانان و شخصیت‌پردازی استفاده می‌کند؛ خسرو و شیرین نمونه‌‌‌‌ای موفق در این زمینه است. البته جغرافیای فرهنگی و چیرگی حب عذری، از گفتگوی مستقیم دلدادگان در داستان لیلی و مجنون جلوگیری می‌کند. نظامی برای جبران این مشکل، از شگردهایی مانند تک‌‌گویی و گفتگو با شخصیت‌‌های فرعی و نامه‌‌نگاری بهره می‌برد. امیرخسرو در این زمینه از نظامی تقلید کرده ا...

  هدف از پژوهش حاضر شناخت و تحلیل شخصیت نوفل و طبقۀ اجتماعی او در لیلی‌ و مجنون و بررسی نقش این شخصیت‌گذاری در جریان رویدادها بوده است. این پژوهش به ­ روش کتابخانه­ای و در دو بخش انجام یافته است: در بخش آغازین، به جریان مستقلّ ادب عیّاری و مرام جوانمردی از دوران پیش از اسلام تا کنون و نخستین نمودهای مکتوب این جریان در آثاری چون سمک ‌ عیّار ، داراب‌نامه، حمزه‌نامه، ابومسلم­نامه، امیرارسلان و... توجّ...

نگارندگان برآنند که عاشقانه های غزلی سعدی، سخت متأثر و ملهم از تلقی شعرای عذری عرب و خاصه مجنون، از دلباختگی است؛ و اگر شاخص ترین غزل های فارسی و عربی سعدی را ملاک اظهار رأی قرار دهیم، در مجموع، فضای غالب بر غزل سعدی، فضایی کاملاً متأثر از عشق عفیف عُذری است. ابتدا برخی از موارد تأثیرپذیری سعدی از ابیات منسوب به مجنون، در حیطه ی شکلی و معنایی، نشان داده خواهد شد. خواهیم دید که برخی از ابیات سعدی ...

چکیده ادبیات داستانی از مهم ترین موادّ موردنیاز سینماست. تعامل اصولی و روشمند این دو رسانه ی فراگیر همواره نقش چشمگیری در تکامل سینما داشته، و به خلق نسخه های سینمایی درخشانی منجر شده است. با این حال، ارتباط کمرنگ و غیراصولی ادبیات و سینما در ایران، باعث افت کیفیت عمومی سینما در دهه های اخیر شده است. کمکی که از زاویه ی مطالعات ادبی می توان به بهبود این رابطه کرد، تحلیل ادبیات فارسی از منظر ساخت...

مسایل دنیای واقعی شامل بخشهای تصادفی و غیر قطعی هستند. وجود پارامترهای غیر قطعی حل مسیله را مشکل می کند و به همین دلیل است که عموماً به عنوان فرض ساده ساز، اطلاعات مسیله به صورت قطعی در نظر گرفته می شوند. به عنوان نمونه یکی از مهمترین مسایلی که تا کنون محققین به آن پرداخته اند زمانبندی کارگاهی است که ادبیات وسیعی برای آن در حالت قطعی وجود دارد. اما در حالتهایی که پارامترهایی از مسیله تصادفی باشن...

دانش نشانه شناسی در برخورد با متون ادبی به دنبال کشف ژرف ساخت هایی است که در زیر جنبه های به ظاهر متفاوت قرار دارند. بنابراین داستان های گوناگون از آنجا که موقعیت های کهن و ساده را توصیف می کنند توجه بسیاری از نشانه شناسان را برای دست یافتن به ساختارهای روشن و منسجم جلب کرده است. در این پایان نامه نیز، که در 5 فصل تدوین شده، سعی شده است تا بر اساس مفاهیم اصلی نشانه شناسی به بررسی نظام نشانه ای ...

عشق و محبت از اساسی­ترین مباحث عرفان نظری و عملی است. در واقع، تجلّی عشق است که تمام مراتب خلقت را ایجاد می­کند و به ظهور می­رساند و در مسیر کمالیّه موجودات به سوی حق نیز همین عشق است که ایجاد حرکت و کمال می­کند و مرتبه به مرتبه، آن­ها را تا خود حق می­رساند. بحث عشق در ادبیات فارسی دامنه­ی گسترده­ای دارد. داستان عشق لیلی و مجنون از جمله منظومه­های غنایی فارسی است که از دیر باز مورد استقبال نویسند...