علامه طباطبایی در تفسیر البیان فی الموافقة بین الحدیث و القرآن در مورد ارتباط برخی از روایات با آیات از تعابیر مختلف و خاصی استفاده کرده است؛ اما به‌ طور صریح روش مشخصی را برای این گونه گونی در تعابیر بیان نمی‌کند. از طرفی این تعابیر تشکیل‌دهنده بخشی از اندیشه تفسیری علامه و جهت دهنده به فهم روایت و قسمتی از مراحل فهم آن است. لذا در این پژوهش سعی شده با بررسی این تعابیر و دسته‌بندی آنها با استف...

عموم محقّقان، علامه طباطبایی را بیشتر با کتاب المیزان فی تفسیر القرآن می­شناسند؛ امّا آنچۀ دربارۀ ایشان کمتر بیان شده، آن است که این مفسّر بزرگِ قرن، قبل از نگارش این تفسیر، کتاب تفسیر البیان فی الموافقة بین الحدیث و القرآن را به رشته تحریر در آورده است. سؤالی که در اینجا مطرح است آن است که علّت این تألیف دوبارۀ تفسیر چیست؟ در این مقاله با روش توصیفی – تحلیلی به روش شناسی تفسیر البیان و مقایسۀ اجمال...

بررسی معنی شناسی و اصطلاح شناسی مرحوم طبرسی از اصطلاح دین، ایمان و اسلام است. عده ای میان معنای لغوی ایمان و معنای اصطلاحی آن ارتباط می بینند و ایمان را تصدیق قلبی، تصدیق لسانی و قلبی و... معرفی می کنند. گروهی دیگر ایمان اصطلاحی را معرفت و لغت ایمان را تصدیق می خوانند. مرحوم طبرسی از سویی همانندی معنای لغوی و اصطلاحی ایمان را باور دارد و از سویی دیگر ایمان را معرفت می خواند و نقل ایمان از معنای...

بهداشت و پاکیزگی در فرهنگ اسلامی از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و این پاکیزگی نه تنها رعایت نکات بهداشتی و دوری از آلودگی فردی بلکه تمام جنبه های زندگی انسانی و آلودگی های محیط زیست را نیز شامل می شود. بنابراین ، جلوگیری از آلودگی ها که امروزه جزء اهداف بهداشت محیط است ، از قرن ها پیش ، از وظائـف فرد با ایمان بوده است . تمام این اعمال همراه با دعایی است تا عمل به یاد خدا انجام شود و عبادت محسوب...

هدف این پایان نامه که کار تحقیق و تطبیق "آراء و نظرات فقهی در تفسیر مجمع البیان" را از دو بخش "طهارت و صلوه" آغاز کرده، راهگشایی برای تدوین فقه قرآنی در تفسیر بزرگ امام المفسرین طبرسی است . با توجه به اینکه در این مختصر به نظرات فقهای متقدم شیعه و فقهای مذاهب اسلام، راویان و احادیث مرویه از پیامبر اسلامی (ص) و ائمهء معصومین (علیهم السلام) و آراء مفسران پیشین در تفاسیر گوناگون اشاره شده است ، می...

یکی از شاخه های علم تفسیر علم لغت و مترادفات آن می باشد، بنابراین هر مفسر فقیه، ادیب و یا متکلمی برای رسیدن به معنای صحیح نیازمند به شناخت مفردات میباشد، و از مفسرینی که به این مسأله اهتمام ورزیده اند، طبرسی صاحب تفسیر مجمع البیان میباشد. ایشان در تفسیرش برای بعضی از واژگان مربوط به آیات، مترادف و متناقضشان را برای رسیدن به فهم بهتر آن آیات آورده اند. و ما در این پایان نامه برای بررسی این مفردا...

پژوهش حاضر با عنوان »تحلیل قرآنی سیره اخلاقی و عبادی امام صادق علیه السلام « می‏باشد که به بررسی سیره امام در دو بعد اخلاقی و عبادی امام علیه السلام بر اساس ملاک‏های قرآنی می‏پردازد. بررسی‏های انجام شده در طی چهار فصل طبق عناوین ذیل تنظیم شده است : - فصل اول با عنوان کلیات شامل تبیین موضوع، پیشینه بحث - بیان اهمیت و ضرورت موضوع . . . می‏باشد. - فصل دوم تحت عنوان مبانی بحث که از سه بخش : هدا...

 نقد و بررسى کتاب »زبدةالبیان« اثر محقق اردبیلى است. محقق اردبیلى، از فقیهان قرن نهم و پرورده حوزه علمیه نجف است. اثر حاضر، که در موضوع آیات الأحکام نگارش یافته، از تفاسیر معتبرى چون مجمع البیان طبرسى، کشّاف زمخشرى، تفسیر بیضاوى و کنزالعرفان فاضل مقداد بسیار بهره جسته است. وى در تفسیر آیات، بارها از اسباب نزول کمک گرفته و معتقد است که آیه با مورد و سبب نزول، تخصیص نمى‌خورد. وى در زمینه فتواى فقه...

گزارشی از آراء طبرسی و توجه وی به فرهنگ زمان نزول است. نویسنده، نخست منظور از افق تاریخی - فرهنگی را توجه به زبان و ادب عربی در زمان نزول، تحول معنایی واژه ها، توجه به شأن نزول و تاریخ بیان مطالب و توجه به ناظر بودن قرآن به فرهنگ زمان نزول برشمرده است. وی بر این باور است که مرحوم طبرسی قرآن را بر پایه فرهنگ زمان نزول می فهمد، او شناخت زبان و ادب عرب جاهلی را ضروری می داند و با انتخاب دستور زبان...

یکی از روش ها و شیوه های جاذب و موثری که قرآن کریم برای القای پیام و رشد و تربیت پیروان خود از آن فراوان بهره جسته است، روش نقل داستان و بیان سرگذشت انبیاء و اشخاص و امت های پیشین است. حضرت موسی (ع) از جمله پیامبران اولوالعزمی است که داستان زندگی وی از ابتدا تا مرحله پیری در قرآن کریم در مناسبت های متعددی بیان شده است. در حقیقت، قصه های مربوط به زندگی حضرت موسی (ع) در قرآن کریم همانند دیگر قصه...