چکیده ائمه (ع) در شرح واژگان قرآن روش های مختلفی داشتند: اکتفا به ذکر کلمه مترادف واژه بدون توضیح اضافی، ذکر معنا همراه با مطالبی در شرح آن( آوردن مصداق یا تاویل آیه) یا برای پی بردن به معنا وریشه کلمه از آیات دیگر قرآن بهره می بردند (روش تفسیر قرآن به قرآن) لغویون هم به علوم لغت توجه داشتند: به لهجه قوم عرب وتطورات معنایی لغت در طول زمان ، توجه به واژگان غیر عربی (معرب)،چگونگی پیدایش وزایش ...

مسکن سنتی، همواره بر اساس عقاید مذهبی ساکنان آن خلق می شد و معمار سنتی تا حد امکان به اصول، قواعد و روش های احداث خانه در آیات و احادیث توجه می نمود؛ لذا اثری که خلق می کرد، بر مبنای آن الگوها شکل می گرفت و همواره روح دینی در مسکن سنتی جریان می یافت. بر این اساس، این مقاله در جهت پاسخ گویی به سؤال و تأیید فرضیه الگوهای هویت شیعی در مسکن سنتی چیست؟ شکل گرفته است: فرضیه: بر اساس آیات قرآن و روایا...

اسماء و صفات الهی از عمیق ترین مباحث توحیدی است که از دیدگاه های مختلف مورد بحث قرار گفته است و از مسائل مطرح و اساسی در علم کلام، فلسفه و عرفان می باشد. این مسئله در آیات و روایات در ابعاد مختلف بیان شده است؛ یکی از ابعاد مطرح شده، مباحث وجودشناسی اسماء و صفات می باشد و بُعد دیگر که محوری تر و مهم تر است، بُعد معناشناسی آن است که جایگاه اشتقاق اسماء و صفات در همین بُعد روشن می گردد. اسماء و صفا...

1- در مورد اینکه آیا چقدر آیات و روایات بر باز شدن دریچه های فکری قلسفی بر روی او تأثیر داشته و چقدر افکار فلسفی او بر تفسیر و تشریح آیات و روایات تأثیر گذاشته باید گفت که تأثیر در شقّ دوم بیش از تأثیر در شق اول است. بنابراین صدرا در این شروح و استفاده هایی که از آیات و روایات کرده بیشتر افکار و انظار فلسفی خویش را مدّ نظر داشته است و البته به شکلی که با معنای آیات و روایات هیچ گونه تناقضی پیدا ن...

هدف از این تحقیق، به دست آوردن مبانی اندیشه های نظری شخصیت در اسلام و کاربرد و مقایسه آنها با مبانی روان شناسی شخصیت است. این مقاله با این هدف، در راستای بررسی ده مبنای مهم، درباره شخصیت انسان از دیدگاه اسلام؛ به مستندات آنها در آیات و روایات پرداخته است. سپس دستاورد و کاربردهای هرکدام را جداگانه، برای شناخت انسان بیان کرده است. روش به کاررفته در این پژوهش، بر پایة تحقیقات توصیفی است و از گونه ...

دربار هی عهدی که خدا با بندگان خود بسته نظرات مختلفی وجود دارد. روایات را تأیید کرده؛ همچنین خروج ذری هی آدم در عالم ذر « عهد ألست » ،: معصومینو گرفتن پیمان از آنان توسط خداوند بر ربوبیت و نبوت و امامت مشخص شده است؛ حتی مکان آن در روایت نیز معین شده است. با اتکا به روایات متواتر و محکم به عنوانمسلمان تابع شریعت، هیچ شکی در صحت و اصالت عهد ألست وجود ندارد؛ اما گروهی بر این عقیده اند که آیه ی ألس...

این پژوهش با استناد به آیات قرآن و روایات معصومین علیهم السلام، مفهوم و معیارهای تأویل قرآن کریم و تاریخچه آن را از زمان صدر اسلام تاکنون مطرح نموده و دیدگاه های برخی از مفسران و متفکران شیعه و اهل سنت در این زمینه ارائه شده است. نویسنده در سه فصل ابعاد مختلف تأویل را در فرهنگ قرآن و سنت بررسی نموده است. در فصل اول ضمن بیان مفهوم تأویل در لغت و اصطلاح، مراحل تاریخی آن ذکر شده است. نگارنده در هم...

روایات اسباب نزول از جمله مباحث مورد مطالعه در دو حوزه قرآن و حدیث است. در تفسیر الفرقان 288 روایت سبب نزول به کار گرفته شده است که بسیاری از آن‏ها با شرح و نقد مفسر همراه است؛ اما در این میان چگونگی استفاده و تعامل مفسر با این روایات شایسته نقادی‏هایی است که در این مقاله بدان پرداخته شده است. استفاده حداکثری از منقولات صحابه و تابعین و گاه ترجیح آن‏ها بر قول معصوم، پذیرفتن تعدد اسباب به‏ جای گ...

مقاله ای که پیش رو دارید، سجده بر تربت امام حسین(ع) را مورد بررسی قرار داده است. بدین منظور ابتدا افضلیت سجده بر تراب از دیدگاه اخبار و روایات شیعه و سنی مورد پژوهش قرار گرفته و براساس این روایات، افضلیت سجده بر تراب به اثبات رسیده و روشن شده است که مسلمانان صدر اسلام که با پیامبر9 نماز می خواندند، در حال اختیار بر چیزی که از زمین نبود، سجده نمی کردند و نیز روشن شده که سجده بر فرش و لباس و اطرا...

پیرامون شأن نزول آیات 16 تا 19 سوره قیامت که خداوند، پیامبر را از تعجیل در تکرار آیات نهی فرموده است، روایاتی در تفاسیر شیعه و سنی به نقل از جوامع روایی اهل سنت بیان شده است. در مواجهه با روایات تعجیل چند پرسش مهم مطرح می شود: نخست آنکه آیا از جهت سندی و محتوایی، این روایات قابل اعتماد هستند؟ و دیگر آنکه به فرض صحت سند و محتوای این روایات، آیا می توانند سبب نزول آیات فوق باشند؟ در این نوشتار بر...