به رغم اینکه عوامل بسیاری در شکل گیری سیاست خارجی لبنان نقش داشته اند امّا تاثیر ویژگی های ژئوپلیتیکی آن بر روابط خارجی اش، چه با همسایگان و چه با قدرت های فرامنطقه ای، از این جهت مهم تلقی می شود که فرصت ها و چالش هایی را توأمان خلق نموده اما بحران های ناشی از این گذر امنیت ملی و استقلال لبنان را آسیب پذیر ساخته است. موقعیت جغرافیایی لبنان و واقع شدنش در محل تلاقی سه قاره، جایگاه ژئوپلیتیکی آن د...

از زمان شکل گیری پیمان آتلانتیک شمالی در سال 1949 تا کنون، شش مفهوم استراتژیک برای تحول در ناتو به عنوان یکی از کنشگران فعال در ژئوپلیتیک جهانی، پدید آمده است که «مشارکت فعال؛ دفاع مدرن»، سومین مفهوم استراتژیک پیمان پس از جنگ سرد است. اولین مفهوم استراتژیک ناتو پس از جنگ سرد در اجلاس رم در نوامبر 1991 منتشر و دومین، در زمان برگزاری اجلاس واشنگتن در ماه آوریل 1999، پنجاهمین سالگرد پیمان، سند رم ...

تحولات سیاسی در هر فضای جغرافیایی از یکسری متغیرهای مستقل یا وابسته نشأت می گیرد و همیشه وجود یکسری عوامل ژئوپلیتیکی داخلی و خارجی ساختار تحولات سیاسی در یک واحد جغرافیایی را شکل می دهد. با توجه به تحولات سیاسی که در فضای جغرافیایی کشور افغانستان اتفاق افتاده است، چشم اندازهای گوناگون سیاسی، امنیتی، اقتصادی و فرهنگی در استراتژی قدرت‏های منطقه‏ای و فرامنطقه‏ای که به افغانستان چشم طمع داشته اند ت...

کشور عراق به دلیل وزن ژئوپلیتیکی و ظرفیت بالقوه­ اقتصادی، یکی از بازیگران مهم در منطقه­ خاورمیانه است.  حمله­ نظامی آمریکا به عراق و سقوط صدام درمارس2003 سبب تحولات ژئوپلیتیکی نوینی نه تنها در سیاست خارجی این کشور، بلکه در روابط با همسایگان شد و فرصت­های جدیدی را برای سرآغاز مناسبات راهبردی با ایران فراهم کرد. تهران نیز ضمن استقبال از تحولات جدید در عراق پس از صدام، درپی گسترش مناسبات درعرصه­ها...

بدون شناخت محیط پیرامونی و نظم و معادلات حاکم بر آن، دستیابی به اهداف، امنیت و منافع ملی غیر ممکن و در صورت امکان مستلزم سعی و خطای بسیار، اتلاف منابع و هزینه های سنگین و احتمالاً جبران ناپذیر خواهد بود. امروزه قدرت های بزرگ با سطح بازی فرامنطقه ای نیز علاوه بر شناسایی توانایی ها و آسیب پذیری های سایر کشورها در سطح بین الملل، از توجه ویژه به همسایگان خویش غافل نیستند. کشور پاکستان در منطقه ای و...

بندرت می­توان منطقه­ای مانند خلیج فارس یافت که بتوان دیدگاه­های سیاسی را به عرصه آزمایش گذارد. و هیچ منطقه­ای همانند خلیج فارس نتوانسته است توجه ودر عین حال علاقه جهانیان را به خود معطوف نماید. تا آنجا که تاریخ نشان می­دهد، خلیج فارس پیوسته بخش پراهمیتی از جهان بوده­است. درنیم قرن اخیر، خلیج فارس یکی از مهمترین و حساس­ترین مناطق جهان در نگرشهای ژئوپلیتیکی ومحاسبات استراتژیک بوده است و با توجه ...

از نظر راهبران روسیه، حوزه نفوذ سنتی اتحاد جماهیر شوروی به ویژه آسیای مرکزی و قفقاز نخستین سنگر پدافندی برای پاسداری از امنیت ملی روسیه است و رفتار مسکو بر سیاق دوران روسی ه تزاری و شوروی سابق، باید به دنبال اعمال سلطه بر این منطقه باشد . با وجود این، روسیه در طول دو دهه اخیر، رویکردهای مختلفی در قبال آسیای مرکزی در پیش گرفته که در نگاه اول ممکن است تداعی کننده سردرگمی سران کاخ کرملین باشد؛...

        در فضای ژئواکونومیک فعلی جهان که انرژی، محور سیاست و استراتژی کشورهای بزرگ و صنعتی است، اصلی ترین فشار برای تصاحب آسان منابع آن روی کشورهای اطراف حوزه خلیج فارس و سپس خزر می باشد. نکته حائز اهمیت و مثبت اینکه، ایران به دلیل قرارگرفتن میان این دو حوزه و داشتن رتبه دوم ذخایر نفت و گاز جهان به عنوان بازیگر تأثیرگذار نقش با اهمیتی دراستراتژی جهانی ژئوپلیتیک انرژی پیدا کرده است. اما در چهار ...

در طول 8 سال جنگ ایران و عراق، هر یک از این دو کشور استراتژی های گوناگونی را برای دست یابی به پیروزی و شکست طرف مقابل در پیش گرفتند. در این میان، یکی از استراتژی های مهم عراق کاربرد تسلیحات شیمیایی بود که به ویژه پس از آزادسازی خرمشهر و اقدام ایران برای ورود به خاک عراق به طور گسترده یی از آن استفاده کرد. به عبارت دیگر با تغییر موازنه ی قوا به نفع ایران، عراق برای جلوگیری از شکست و اضمحلال سازم...

اوکراین در اوت 1991 پس از فروپاشی اتحاد شوروی به استقلال رسید و تا امروز فراز و نشیب های بسیاری را در طول سال های استقلال خود تجربه کرده است. در سال 2014، بار دیگر اوکراین صحنة درگیری های بسیاری بوده است. بسیاری ناظران علت و ریشة این تنش ها را مسائل داخلی و بافت قومیتی این کشور می دانند. برخی دیگر اوکراین را صحنة رویارویی قدرت های فرامنطقه ای مانند ایالات متحدة آمریکا و اتحادیة اروپا با روسیه م...